Imiona na literę "J"

Józef
Pochodzenia hebrajskiego, od słów Jo (skrót od Jahwe, Bóg) i josaf (przydać). Oznacza: Niech Bóg pomnoży (rodzinę). Wg Biblii imię nadane przez Rachelę upragnionemu synowi. W Nowym Testamencie występuje Józef Oblubieniec, którego imię od XVI w. do obecnych czasów stało się bardzo popularne. W Polsce notowane w formach: Hosyp, Jesyp, Josyf, Josyp, Jozef, Jożef, Jożep, Józef, Ożep. ZDROBNIENIA: Józio, Józek, Józik, Józiek, Józiu, Józwa, Ziuk, Ziutek. OBCE FORMY: Joseph (ogólnie przyj. forma), Ioseph, Joseph, Iosephus, Josephus (łac.), Josif (gr.), Josef, Josephus (niem.), Joseph (fr.), José (hiszp.), Giuseppe, Beppe, Peppe (wł.), Iosif, Osip (ros.), Josef, Jozef (czes., słowac.), Jozef, Josif, Josip, Jože (połud.-słow.), Jože, Jožef (słoweń.), Jouzapas, Juozas, Juzas (litew.), Juuso, Joose, Jooseppi (fiń.). Forma żeńska: Józefa, Józefina.
NAZWISKA:
Jesipowicz, Jesyp, Jesypowicz, Jozefowicz, Jozefowski, Josefowski, Jozwiński, Jozwowski, Jósefowicz, Józafiniak, Józefaciuk, Józefacki, Józefak, Józefczak, Józefek, Józefiak, Józeficz, Józefik, Józefiński, Józefkowicz,, Józeforski, Józefowicz, Józefowski, Józefski, Józek, Józewicz, Józewski, Józiewicz, Józkowski, Józofiak, Józwiak, Jóźkowski, Józwiński, Józwowicz, Jóźwa, Jóźwiak, Jóźwiakowski, Jóźwicki, Jóźwiczek, Jóźwik, Jóżwiński, Jóźwiuk, Jóżwowoicz, Juseficz, Jusewicz, Juzefowicz, Juzefowski, Juzwicki, Juzwikowski, Juzwyszyn, Juźkiewicz, Juźkowiak, Juźwiak, Juźwik, Juźwicki, Juszczak, Juszczyk, Juszkiewicz, Juźwikiewicz, Juźwiński, Jużewicz, Jużwikowski, Jużwin, Jużyszyn, Orzepa, Orzepowski, Orzypiński, Osipowicz, Osipowski, Ożepowicz, Ożyp.
PATRON:
Bibliotheca Sanctorum wymienia ponad 25 świętych o tym imieniu. Józef, zw. Egipskim (XV–XIV w. p.n.e.), postać bibl. W Księdze Rodzaju syn Jakuba i Racheli; sprzedany przez braci wędrownym kupcom, trafił jako niewolnik do Egiptu, gdzie doszedł do godności ministra faraona. Przedstawiany jako praojciec 2 plemion izraelskich, Efraim i Manasses, których nazwy pochodzą od imion jego synów.Św. Józef, Oblubieniec NMP, opiekun Jezusa Chrystusa, symbol prawości i opiekuńczości. Od 1879 roku jest patronem całego Kościoła. Św. Józef jest również patronem wielu krajów i miast, zakonów, drwali, stolarzy i cieśli, od 1955 roku patronem robotników. Święto Józefa Rzemieślnika (Robotnika) ustanowił papież Pius XII i jest ono związane z Świętem Pracy 1 Maja. (Wspomnienie 19 marca i 1 maja).Św. Józef z Arymatei, znany z Ewangelii uczeń Jezusowy. Wraz z Nikodemem zdjął ciało Zbawiciela z krzyża, owinął je w płótno i pochował. (Wspomnienie 29 marca).Św. Józef z Palestyny, hrabia (286-ok. 340). Budował w Palestynie kościoły chrześcijańskie, pomagał katolikom prześladowanym przez heretyków. (Wspomnienie 22 lipca).Św. Józef Hymnograf, kapłan z Konstantynopola (ok. 810–883). Przydomek zawdzięcza twórczości literackiej — w formie poetyckiej opisywał żywoty świętych. (Wspomnienie 4 kwietnia).Św. Józef z Leomisy, kapucyn (1556–1612). Pracował wśród jeńców na galerach oraz nawracając islamskich Turków. (Wspomnienie 4 lutego).Św. Józef Kalasanty, Juan de Calasanza, hiszpański ksiądz (1557–1648). Wraz z gronem współpracowników powołał zakon pijarów, którego w 1632 został dożywotnim przełożonym. Oskarżony o sprzyjanie ideom Galileusza, został czasowo zdjęty z urzędu i osadzony na krótko w więzieniu przez inkwizycję. Zmarł przed przywróceniem zakonowi odebranych mu praw. (Wspomnienie 18 września).Św. Józef Oriol, ksiądz hiszpański. Żył w latach 1650–1702. Znany z surowego, ascetycznego życia. (Wspomnienie 23 marca).Św. Józef Pignattelli, hiszp. jezuita (1737–1811). Działał w czasach wielkiej niechęci do zakonników Stowarzyszenia Jezusowego. (Wspomnienie 27 listopada).Św. Józef Benedykt Cottolengo, założyciel żeńskiego zakonu wincentek (1786). (Wspomnienie 30 kwietnia).Św. Józef Cafasso, kapłan wł. Żył w latach 1811–60. Był przyjacielem ks. Jana Bosco. (Wspomnienie 23 czerwca).
ZNANE POSTACIE:
Józef Struś (Strusiek, Struthius), lekarz nadworny Zygmunta II Augusta (1510–1568). Joseph Addison, pisarz ang. (1 V 1672–17 VI 1719). Giuseppe Tartini, kompozytor wł. (8 IV 1692–26 II 1770). Joseph Haydn, austr. kompozytor (31 III 1732–31 V 1809). Józef Bielawski, pol. poeta i komediopisarz (1739–1809). Józef Rufin Wybicki, twórca pol. hymnu narodowego (29 IX 1747–19 III 1822). Joseph Fouché d’Otrante, fr. polityk (21 V 1759–25 XII 1820). Józef Antoni Poniatowski, książę, nazywany księciem Pepi (Zdrobnienie od Giuseppe, wł. wersji imienia Józef) (7 V 1763–19 X 1813). Józef Kalasanty Szaniawski, pol. filozof i polityk (1764–1843). Józef Elsner, kompozytor pol. (1 VI 1769–18 IV 1854). Józef Grzegorz Chłopicki, generał, dyktator powst. listopadowego (14 III 1771–30 IX 1854). Joseph M. William Turner, ang. malarz (1775–1851). Józef Damse (Dampse), kompozytor pol. (26 I 1789–15 XII 1852). Józef Zachariasz Bem, generał wojsk pol., węg. i tur. (14 III 1794–10 XII 1850). Bł. Józef Sebastian Pelczar, założył w Krakowie Zgrom. Służebnic Najśw. Serca Jezusowego (1842–1924). Józef Korzeniowski, pol. pisarz, pedagog (19 III 1797–17 IX 1863). Joseph Smith, założyciel relig. sekty mormonów (23 XII 1805–27 VI 1844). Józef Borkowski Dunin, poeta pol. (22 III 1809–18 VI 1843). Józef Ignacy Kraszewski, pisarz pol. (28 VII 1812–19 III 1887). Giuseppe Fortunino Francesco Verdi, kompozytor wł. (10 X 1813–27 I 1901). Józef Bohdan Dziekoński, pisarz pol. (7 II 1816–3 VII 1855). Franciszek Józef I, ces. Austrii, król węgierski (18 VIII 1830–21 XI 1916). Józef Ludwig Hauke-Bosak, pol. generał, dow. w powst. 1863 (19 IX 1834–21 I 1871). Józef Brandt, malarz pol. (11 II 1841–12 VI 1915). Józef Pius Dziekoński, architekt pol. (5 V 1844–4 II 1927). Józef Chełmoński, malarz pol. (7 XI 1849–6 IV 1914). Joseph Conrad, właśc. Józef Teodor Konrad Korzeniowski, pisarz ang. pochodzenia pol. (3 XII 1857–3 VIII 1924). Joseph Austen Chamberlain, polityk brytyjski (16 X 1863–16 III 1937). Józef Piłsudski, marszałek Polski (5 XII 1867–12 V 1935). Józef Mehoffer, malarz pol. (19 III 1869–7 VII 1946). Józef Haller, pol. generał i polityk (13 VIII 1873–4 VI 1960). Józef Stalin, właśc. Iosif Dżugaszwili, dyktator radz. (21 XII 1879–5 III 1953). Jozef Čapek, czes. pisarz i malarz (23 III 1887–po 6 IV 1945). Szemuel Josef Agnon (Czaczkes), pisarz izr. (17 VII 1888–17 II 1970). Osip Mandelsztam, pisarz ros. (15 I 1891–27 XII 1938). Józef Beck, pol. polityk, min. spraw zagr., 1932–39 (4 X 1894–5 VI 1944). Joseph von Sternberg, amer. reżyser film. (29 V 1894–22 XII 1969). Józef Czapski, malarz pol. (3 IV 1896–12 I 1993). Archibald Joseph Cronin, pisarz ang. (19 VII 1896–6 I 1981). Józef Wittlin, pol. pisarz (17 VIII 1896–28 II 1976). Józef Czechowicz, poeta pol. (15 III 1903–9 IX 1939). José Vincente Ferrer, aktor hiszp.-amer. (8 I 1912–26 I 1992). Józef Cyrankiewicz, pol. premier (23 IV 1911–20 I 1989). Big Joe Turner, właśc. Joseph Vernon Turner, amer. piosenkarz bluesowy (18 V 1911–24 XI 1985). Jan Józef Szczepański, pisarz pol. (12 I 1919–20 II 2003). Beppe Fenoglio, pisarz wł. (ur. 1922). Józef Andrzej Gierowski, historyk pol. (ur. 19 III 1922). Józef Szajna, pol. malarz i reżyser teatralny (ur. 1922). Józef Hen, pisarz pol. (ur. 8 XI 1923). Józef Polak, pol. artysta plastyk, architekt (ur. 1923). Józef Magnuszewski, pol. historyk lit. (12 III 1924–19 XII 1994). Józef Kaleta, pol. ekonomista, polityk (ur. 1925). Józef Gawłowski, architekt pol. (ur. 1926). Jan Józef Lipski, historyk i krytyk literatury pol. (25 V 1926–10 IX 1991). Józef Glemp, kardynał, prymas Polski (ur. 18 XII 1929). Ks. Józef Tischner, pol. teolog, filozof (1931–2000). József Antall, premier węg. (8 IV 1932–12 XII 1993). Józef Ratajczak, pisarz pol. (ur. 1932). Józef Ambroży Heldt, fizyk pol. (ur. 1934). Abp Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce (ur. 28 VIII 1938). Iosif Brodski, poeta ros. (24 V 1940–28 I 1996). Abp Józef Michalik, wiceprzewod. Konferencji Episkopatu Polski (ur. 1941). Józef Węgrzyn, pol. dziennikarz, producent film. i telewizyjny (ur. 1943). Józef Oleksy, pol. polityk, premier (ur. 22 VI 1946). José Maria Carreras, hiszp. tenor operowy (ur. 5 XII 1947). Abp Józef Życiński, metropolita lubelski (ur. 1948). Józef Kowalczyk, ekonomista pol. (ur. 1954).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Józef, postać biblijna, bohater wielu utworów literackich (J.J. Bodmer, T. Mann, W. Perzyński). Dzieje przygód Józefa Andrewsa i jego przyjaciela pana Abrahama Adamsa H. Fieldinga (1742). Józef Jowialski z komedii Pan Jowialski A. Fredry (1832). Józef Papkin z komedii Zemsta A. Fredry (1834). Józef i jego bracia, opowiadanie T. Manna. José Navarro (Don José) z opowiadania P. Mériméego Carmen (1845). Józef K., główna postać powieści Proces F. Kafki (1925). Józef Rudzki z dramatu S. Wyspiańskiego Warszawianka. Pieśń z roku 1831 (1831). Józio z noweli B. Prusa Grzechy dzieciństwa (1885). Józio z powieści Ferdydurke W. Gombrowicza (1937). Józef Odrowąż z powieści Wierna rzeka S. Żeromskiego (1912). Józef Starzycki z powieści J. Korzeniowskiego Kollokacja (1847). Józef Ślimak z powieści B. Prusa Płacówka (1886). Józef Rudnicki z powieści I. Dąbrowskiego Śmierć (1893). Jozef Szwejk z powieści Przygody dobrego wojaka Szwejka J. Haška (1921–23). Józef Ślimak z powieści Placówka B. Prusa (1886). Joseph Grand z powieści Dżuma A. Camusa (1947). Józef Krzecht z powieści H. Hessego Gra szklanych paciorków (1943). José Arcadio z powieści G.G. Márqueza Sto lat samotności (1967). Józef Chłopicki, postać historyczna, bohater wielu utworów: dramatów Warszawianka i Noc listopadowa S. Wyspiańskiego, sztuki Sto rąk, sto sztyletów, J. Żurka, powieści Księżna Łowicka W. Gąsiorowskiego, Olszynka Grochowska W. Przyborowskiego i in. Józef Hennert z powieści Z. Nałkowskiej Romans Teresy Hennert (1923). Józef Suryn z opowiadania J. Iwaszkiewicza Matka Joanna od Aniołów (1946). Józio Royski z trzytomowej powieści Sława i chwała J. Iwaszkiewicza (1956/62). Józef Car z powieści T. Konwickiego Sennik współczesny (1963).
NA EKRANIE:
Film wg pow. Dzieje przygód Józefa Andrewsa i jego przyjaciela pana Abrahama Adamsa H. Fieldinga w reż. T. Richardsona (1977), rolę Józefa grał Peter Firth. Ekranizacja Zemsty A. Fredry w reż. A. Bohdziewicza (1957), rolę Józefa Papkina grał Tadeusz Kondrat. Ekranizacje pow. Proces F. Kafki: w reż. O. Wellesa (1962) rolę Józefa K. grał Anthony Perkins, a w reż. D. Jonesa (1992) — Kyle MacLachlan. Ekranizacja TV noweli Grzechy dzieciństwa B. Prusa w reż. K. Nowaka (1980). Ekranizacja Ferdydurke W. Gombrowicza w reż. J. Skolimowskiego (1991), rolę Józia grał Jain Glen. Ekranizacje pow. Wierna rzeka S. Żeromskiego: w reż. E. Puchalskiego (1922) rolę Józefa Odrowąża grał Ryszard Sobiszewski, w reż. L. Buczkowskiego (1936) — Mieczysław Cybulski, a w reż. T. Chmielewskiego (1983) — Olgierd Łukaszewicz. Film wg pow. Dżuma A. Camusa w reż. E. Puenzo (1992), rolę Josepha grał Robert Duvall.
AFORYZM:
Żeby nie skakała kózka,Toby nie spotkała Józka.Wsiadła jednak kózka w wózek,Którym właśnie jechał Józek.Józek miał 30 lat,A wózek był marki „Fiat”.Kózki nóżki, kózki buziaZałatwiły z miejsca Józia.(...)Ludwik Jerzy Kern
W POEZJI:
Z krwi Izaaka, Abrahama,Judy, Jakuba i Arama,Zary, Tamary i Rachaby,Z Booza, króla Salomona,Achima, Azy i Amona,
Z krwi Ezechiasza i Matana@Opis Next:(Jakże wymienić mężów trzystu,A nie pominąć krwi niczyjej?)Zrodził się Józef, mąż Maryi,Z której się zrodził Jezus Chrystus.Antoni Słonimski, „Rodowód”Przybył i Józio; dwudziestą miał wiosnę,Młody, cnotliwy, nieśmiały;Obce dla niego wyrazy miłośne,Choć czuł miłośne zapałyAdam Mickiewicz, „To lubię”Obok Francuzów ciągnie polskie wojsko całe,Nasz Józef, nasz Dąbrowski, nasze orły białe!Już są w drodze, na pierwszy znak NapoleonaPrzejdą Niemen i — bracie! Ojczyzna wskrzeszona!Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”, Księga VI
PRZYSLOWIA:
Józefowa cnota jaśniejsza od złota.Gdy na Józef bociek przybędzie,to już śniegu nie będzie.
Na Józefa pogoda, będzie w polu woda.Gdy na Józka bociek siędzie,mrozu więcej już nie będzie.
Na Józefa pięknie, zima prędko pęknie.(związane z wiosennymi świętami Józefa)
Judyta
Pochodzenia hebrajskiego, od słowa Jehudit (mieszkanka Judei). ZDROBNIENIA: Judytka, Juta, Jutka. INNE FORMY: Judita, Juta, Jutta, Ita. OBCE FORMY: Judith, Judita (ogólnie przyj. forma), Juditha, Jutta, Jutte, Ita, Ite (niem.), Judit (hiszp.), Giuditta (wł.), Judif’, Iudif’ (ros.), Judita, Jitka, Juta (czes., słowac.), Judita (połud.-słow), Judit, Jutta (węg.), Iuudit, Jutta (fiń.).
PATRONKA:
Judyta, postać biblijna, bohaterka Księgi Judyty, noweli dydaktycznej z II w. p.n.e., powstałej w języku hebrajskim. Tematem księgi jest oblężenie Betulii, miasta w Judzie, przez wojska asyr. pod wodzą Holofernesa i jego śmierć zadana mu przez Judytę.
NAZWISKA:
Judycki, Judziński.
ZNANE POSTACIE:
Judyta, córka Mieszka III Starego. Judyta, córka Bolesława Krzywoustego, żona Ottona I, margrabiego brandenburskiego. Judyta z Bawarii, cesarzowa rzymska i królowa Franków (ur. 800). Dame Judith Anderson, aktorka amer. (1898–1992). Judy Garland, właśc. Frances Ethel Gumm, amer. aktorka i piosenkarka (10 VI 1922–22 VI 1969). Judith Dench, ang. aktorka (ur. 1934).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Judyta, postać ze Starego Testamentu, bohaterka wielu utworów literackich (W. Potocki, Ch.F. Hebbl, J. Giraudoux i inni). W sztuce popularne jest przedstawienie Judyty z odciętą głową Holofernesa. Judyta z dramatu J. Słowackiego Ksiądz Marek (1843). Judyta Wanderstraten z tragedii K. Gutzkowa Uriel Akosta (1847).
AFORYZM:
Kobiety fatalnej przykład to wzorcowy,Już od starożytności mężczyźni tracą głowy. Wiesław Błach
W POEZJI:
(...)Moja Judytka ma płowy włos; wymyka się z izbyrano na bagna strojne w gaiki brzozowe;gdy jeszcze były pod lodem i twarde z końcem lutego,początkiem marca– zbierała wśród kępek zmarzłe jagody żórawin dokwarty blaszanej lub garnca.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Judyta”
Julia
Pochodzenia rzymskiego, imię to stało się popularne od czasów Juliusza Cezara. Protoplastą rzymskiego rodu Juliuszów miał być Julus, syn legendarnego Eneasza. Jako żeńska forma imienia Juliusz oznacza: promienista, młoda. W Polsce imię popularne dopiero od XVIII wieku. ZDROBNIENIA: Jula, Julcia, Julisia, Julka. INNE FORMY: Juliana, Julianna, Julitta, Julietta. OBCE FORMY: Julia (ogólnie przyj. forma), Julie (ang., fr., niem.), Giulia (wł.), Julija (ros., połud.-słow., litew.), Jyyli (fiń.). Forma męska: Julian, Juliusz.
PATRONKA:
Św. Julia Męczenniczka, ur. w roku 415 w Kartaginie. Sprzedana jako niewolnica kupcowi syryjskiemu Euzebiuszowi. W 450 r., w czasie podróży do Włoch, schwytana, torturowana i zamordowana, gdyż nie chciała uczestniczyć w święcie pogańskim. (Wspomnienie 16 kwietnia oraz 22 maja).Św. Julia Billiart, zakonnica francuska, założycielka Zgromadzenia Sióstr Nôtre-Dame. Cudownie uzdrowiona, żyła w latach 1751–1816. (Wspomnienie 8 kwietnia).
ZNANE POSTACIE:
Znanych jest wiele świętych noszących to imię. Iulia Agryppina, siostra Kaliguli, matka Nerona (6 VI 15– III 59). Julia z Lubomirskich, żona Jana Potockiego. Julia Woykowska, pol. poetka i publicystka (ur. ok. 1816). Julia Hartwig, poetka pol. (ur. 14 VIII 1921). Julia Konstantinowna Borisowa, aktorka ros. (ur. 1925). Julie Andrews, właśc. Julie Elizabeth Welles, amer. aktorka i piosenkarka (ur. 1 X 1935). Giulietta Masina, właśc. Giulia Anna Masina, aktorka wł. (22 II 1921–23 III 1994) Julie Christie, aktorka ang. (ur. 14 I 1941). Julia Kristeva, fr. psychoanalityk, pochodz. bułg. (ur. 14 I 1941). Julia Roberts, amer. aktorka filmowa (ur. 27 X 1967).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Julia Capuletti, bohaterka tragedii W. Shakespeare’a Romeo i Julia (1595) oraz baletu P. Czajkowskiego. Julia d’Etange z powieści Nowa Heloiza J.J. Rousseau (1760). Julia d’Aiglemont z pow. Kobieta trzydziestoletnia H. Balzaca (1834). Julia z powieści G. Zapolskiej Kaśka Kariatyda (1887). Julia Chomińska z dylogii J.A. Kisielewskiego W sieci i Spotkanie (1899). Julia z dramatu A. Strindberga Panna Julia (1888). Julia z powieści Rok 1984 G. Orwella (1949). Julcia z opowiadania Panny z Wilka J. Iwaszkiewicza (1933). Julia z komedii F. Durrenmatta Romulus Wielki (1949). Julia z powieści Rok 1984 G. Orwella (1949).
NA EKRANIE:
Ekranizacje tragedii W. Shakespeare’a Romeo i Julia: rolę Julii w reż. G. Cukora (1936) odtwarzała Norma Shearer, w reż. R. Castellaniego (1954) — Susan Shentall, a w reż. F. Zeffirelliego (1968) — Olivia Hussey. Film wg dramatu Panna Julia A. Strindberga w reż. A. Sjôberga (1951), rolę Julii grała Anita Björk.
AFORYZM:
Julia kocha aż do grobu.Gdy ma dwóch, to kocha obu.Bogusław ChmielarczykGdy słyszy imię Julia,Mężczyźnie serce płonie.I marzy zaraz o nocy,O księżycuI o balkonie.
Julia zawsze jest wierna,@Opis Next:Cierpliwa i wytrwała,Chociaż w połowie z mgły jest,A tylko w połowie z ciała.(...)Ludwik Jerzy KernJulka przed samotnością nie odczuwa lęku,bo to dziewczyna pełna wdzięku.
W POEZJI:
Cyprysy mówią, że to dla Julietty,I dla Romea łza ta znad planetySpada i w groby przecieka.Cyprian Kamil Norwid, „W Weronie”Jest w niej poryw, który ku miłości pchnięty zrywa pęta jak nici,a ci, co z nim walczą — wracają, lecz na tarczach,płaszczami nakryci.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Julia”Wuj parasol sobie sprawił,Ledwo w kątku go postawił,Zaraz Julka, mały JanekCap! za niego, smyk! na ganek.Z ganku w ogród i przez polaHet, używać parasola!Maria Konopnicka, „Parasol”Chcecież usłyszeć, Czytelnicy czuli,Moje najkrótsze opisanie Julii?Oczy ma czarne, błyszczące wesoło,Dołek w podbródku i wysokie czoło;Warga jak rubin czerwienią uderza,Policzek gładki jak śmietanka świeża...Robert Herrick, „Opisanie Julii”
Julian
Przekształcona forma imienia -> Juliusz. ZDROBNIENIA: Julek, Juluś. INNE FORMY: Jul, Julian, Julo, Juliusz, Ulijan. OBCE FORMY: Julianus, Iulianus (łac.), Julian, Julianus (ogólnie przyj. forma), Julien (fr.), Juliano (hiszp.), Giuliano (wł.), Julijan (połud.-słow.), Julijanos (litew.), Ioulianos (gr.), Juliánusz (węg.). Forma żeńska: Julia, Julianna, Julita, Julietta.
NAZWISKA:
Julak, Julcz, Julczak, Julczewski, Julczyński, Julecki, Julewicz, Julian, Julianowicz, Julianowski, Juliański, Juliasz, Julicki, Julinowski, Juliński, Julkiewicz, Julko, Julkowicz, Julski, Juława, Jułkowski, Ulian, Ulianicki, Ulianowski, Uliańczyk, Ulij, Ulijan, Ulijanowicz, Uljanicki, Uljanowicz, Uljanowski, Uljański.
PATRON:
Św. Julian, męczennik z Aleksandrii. Zginął razem z dwoma świętymi, Kroniosem i Besasem, w roku 250. (Wspomnienie 27 lutego).Św. Julian, męczennik angielski z końca III wieku. (Wspomnienie 1 lipca).Św. Julian, żołnierz rzymski. Zginął w 297 roku, ścięty mieczem w okolicach dzisiejszej Dobrudży. (Wspomnienie 27 maja).Św. Julian, znany z ascetycznego usposobienia. Poniósł śmierć w Egipcie, ścięty mieczem w okresie rządów cesarza Dioklecjana. (Wspomnienie 9 stycznia).Św. Julian z Toledo, zw. Pomeriusem (VII w.). Prymas Hiszpanii. Wybitny teolog. (Wspomnienie 8 marca).Św. Julian z Konchy, hiszp. pustelnik (XII w.)., powołany na stolicę biskupa w Konchy. (Wspomnienie 18 stycznia).
ZNANE POSTACIE:
Julian Apostata, bratanek cesarza Konstantyna I, uczony i władca, który na terenie Galii stworzył zalążek państwa Franków (332–26 VI 363). Julianus Salwiusz, konsul, jeden z najwybitn. prawników rzym. (ur. ok. 100). Julian Ursyn Niemcewicz, pisarz pol. (16 II 1757–21 V 1841). Julian Lubliński, współzałożyciel Stowarzyszenia Zjednoczonych Słowian (1798–1872). Julian Korsak, pol. poeta i tłumacz (13 II 1806 lub 1807–30 VIII 1855). Julian Ankiewicz, pol. architekt (6 I 1820–31 I 1903). Julian Klaczko, pierwotnie Jehuda Lejb, pol. pisarz i historyk (6 XI 1825–26 XI 1906). Jules Verne, pisarz fr. (8 II 1828–24 III 1905). Jules Massenet, fr. kompozytor (12 V 1842–13 VIII 1912). Julian Fałat, malarz pol. (30 VII 1853–9 VII 1929). Julio Gonzales, hiszp. rzeźbiarz i malarz (1876–1942). Julian Leszczyński (Leński), sekr. generalny KPP (8 I 1889–po 19 VI 1937). Julian Ejsmond, pisarz pol. (26 II 1892–29 VI 1930). Julian Krzyżanowski, pol. historyk literatury (4 VII 1892–19 V 1976). Julian Tuwim, pisarz pol. (13 IX 1894–27 XII 1953). Julien Duvivier, fr. scenarzysta i reżyser filmowy (3 X 1896–30 X 1967). Julien Green, fr. pisarz pochodz. amer. (6 IX 1900–13 VIII 1998). Julian Przyboś, poeta pol. (5 III 1901–6 X 1970). Julian Stryjkowski, pierwotnie Pesach Stark, pisarz pol. (1905–1996). Julian Aleksandrowicz, pol. lekarz, hematolog (20 VIII 1908–18 X 1988). Jules Dassin, fr. reżyser filmowy (ur. 1911). Julian Hochfeld, pol. socjolog (ur. 1911). Julio Cortázar, pisarz argent. (26 VIII 1914–12 II 1984). Yul Brynner, amer. aktor filmowy (11 VII 1920–10 X 1985). Julian Żebrowski, grafik pol. (1915–2002). Julian Kawalec, pisarz pol. (ur. 11 X 1916). Julian Seymour Schwinger, amer. fizyk kwantowy (12 II 1918–16 VII 1994). Julian Auleytner, fizyk pol. (ur. 1922). Julian Brzozowski, rzeźbiarz pol. (ur. 1925). Julian Dziedzina, pol. reżyser filmowy (ur. 1930). Julian Raczko, malarz pol. (ur. 1936). Juliusz Józef Antonisz, właśc. Juliusz Józef Antoniszczak, pol. reżyser film. animowanych (1941–1987). Julian Kornhauser, pol. poeta i tłumacz (ur. 20 IX 1946). Julian Auleytner, politolog pol. (ur. 1948).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Julian Sorel z powieści Czerwone i czarne H. Stendhala (1830). Julian Konstanty Ordon, postać historyczna, bohater utworu A. Mickiewicza Reduta Ordona (1833). Julian Ochocki z powieści B. Prusa Lalka (1890). Julian z Tylko echo A. Szypulskiego. Jules Maigret, bohater ponad 100 powieści kryminalnych G. Simenona. Julian z opowiadania Prawdziwy koniec wielkiej wojny J. Zawieyskiego.
NA EKRANIE:
Ekranizacje Lalki B. Prusa: rolę Juliana w reż. W.J. Hasa (1968) odtwarzał Jan Machulski, a w reż. R. Bera (serial TV, 1977) — Andrzej Zaorski. Film wg pow. Czerwone i czarne H. Stendhala w reż. C. Autant-Lary (1954).
AFORYZM:
Julian jest jak wieczne dziecko, ciągle się chowa za mamy kiecką.
Juliusz
Pochodzenia rzymskiego, popularne od czasów Juliusza Cezara (100–44 p.n.e.). Protoplastą rzymskiego rodu Juliuszów miał być Julus, syn legendarnego Eneasza. Oznacza: promienisty, młody. Imię to w Polsce notowane jest od XIII wieku, ale wielką popularność zyskało dopiero w ostatnich dekadach XIX i na początku XX w. ZDROBNIENIA: Julek, Juluś. INNE FORMY: Julian. OBCE FORMY: Iulius, Julius (ogólnie przyj. forma), Julianus, Julien (ang.), Jules (fr.), Julio (hiszp.), Giulio (wł.), Julij (ros.), Julius (czes., słowac.), Julij, Julije, Julijus (połud.-słow.), Gyula (węg.). Forma żeńska: Julia, Julianna, Julita, Julietta.
PATRON:
Św. Juliusz I, papież. Zabiegał o zachowanie czystości wiary, zagrożonej na skutek powstających herezji. Zmarł w 352 roku. (Wspomnienie 12 kwietnia).
ZNANE POSTACIE:
Gajusz Juliusz Cezar, rzymski wódz i pisarz (13 VII 100 p.n.e.–15 III 44 p.n.e.). Iulius Agrykola, rzymski wódz (13 VI 40–23 VIII 93). Juliusz Dinder, prymas pol., 1886–90 (9 III 1830–30 V 1890). Juliusz Słowacki, poeta pol. (4 IX 1809–3 IV 1849). Juliusz Ligoń, poeta górnośląski (28 II 1823–17 XI 1889). Juliusz Kossak, właśc. Fortunat Juliusz Kossak, malarz pol. (29 X 1824–3 II 1899). Juliusz Rómmel, pol. general (ur. 1881). Julije Benešić, chorw. pisarz, polonista (1 III 1883–19 XII 1957). Juliusz Kaden Bandrowski, pisarz pol. (24 II 1885–8 VIII 1944). Juliusz Osterwa, właśc. Julian Andrzej Maluszek, pol. aktor i reżyser (23 VI 1885–10 V 1947). Juliusz Kleiner, pol. historyk i teoretyk lit. (24 IV 1886–23 III 1957). Julius Raab, austr. polityk, kanclerz 1953–61 (29 XI 1891–8 I 1964). Juliusz Paweł Schauder, matematyk pol. (1896–1943). Julius Fučik, czechosłow. pisarz i rewolucjonista (23 II 1903–8 IX 1943). Jule Styne (Julius Kerwin), amer. kompozytor (31 XII 1905–20 IX 1994). Juliusz Starzyński, pol. historyk, założyciel Instytutu Sztuki PAN (28 II 1906–11 XII 1974). Juliusz Wiktor Gomulicki, pisarz pol. (ur. 17 X 1909). Abp Juliusz Paetz, metropolita poznański. Juliusz Bardach, historyk pol. (ur. 3 XI 1914). Giulio Andreotti, polityk wł. (ur. 14 I 1919). Julius Kambarage Nyerere, tanzan. polityk (III 1922–14 X 1998). Juliusz Łuciuk, kompozytor pol. (ur. 1 I 1927). Juliusz Janicki, pol. reżyser film. (ur. 1931). Juliusz Kulikowski, cybernetyk pol. (ur. 1931). Juliusz Narzyński, malarz pol. (ur. 1934). Juliusz Braun, pol. polityk, pisarz (ur. 1946). Juliusz Braun, pol. polityk, publicysta (ur. 1948). Jan Juliusz Machulski, pol. reżyser, scenarzysta (ur. 10 III 1955). Juliusz Bolek, pol. dziennikarz, poeta (ur. 1960).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Juliusz Cezar, cesarz rzym., bohater licznych utworów literackich (W. Shakespeare, P. Corneille, Voltaire, G.B. Shaw, J. Bocheński). Julius de Baraglioul z powieści A. Gide’a Lochy Watykanu (1914).
NA EKRANIE:
Postać Juliusza Cezara w filmie Kleopatra w reż. C. de Mille’a (1934) odtwarzał William Warren, w filmie Cezar i Kleopatra w reż. G. Pascala (1945) — Claude Rains, w filmie Juliusz Cezar w reż. J.L. Mankiewicza (1953) — Louis Calhern, a w filmie Kleopatra tego samego reżysera (1963) — Rex Harrison. Szczupły, często chory, od dziecka — zdolny, nerwowy, (...) muzykalny wybitnie, na północy marnieje, posępnieje, nie rośnie, na południu zdroweje i kwitnie.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Juliusz”
Justyn
Pochodzenia łacińskiego, od słowa iustus (sprawiedliwy). Imię znane w Polsce od XIII wieku. ZDROBNIENIA: Justek, Justuś, Justynek, Justyś. INNE FORMY: Just, Justin, Justus, Justynian. OBCE FORMY: Justin (ogólnie przyj. forma), Justinus, Joceline (ang.), Justin, Justinus, Justus (niem.), Justino (hiszp.), Giustino (wł.), Ustin, Justin (ros.), Justýn (czes.), Just, Justin, Justinije (połud.-słow.), Justinas (litew.), Ioustinos (gr.), Jusztin (węg.). Forma żeńska: Justina, Justyna.
NAZWISKA:
Justyn, Justyna, Justyniak, Justyniarz, Justynowicz, Justynowski, Justyński, Juszczyn, Uscinowicz, Ustian, Usianowicz, Ustinow, Ustjan, Ustjanicz, Ustynak, Ustynowicz, Ustynow, Uścim, Uśimów, Uścin, Uścinowicz.
PATRON:
Św. Justyn, filozof rzymski, pierwszy wybitny apologeta chrześc. Zginął śmiercią męczennika, ścięty mieczem ok. 165 roku. W dialogu z Tryfonem dowodził autentyczności chrześcijaństwa (Apologia. Dialog z żydem Tryfonem, wyd. pol. 1926). (Wspomnienie 1 czerwca).Św. Justus, dziecko-męczennik (278–287). Jedna z najmłodszych postaci katolickiej hagiografii. Śmierć męczeńską poniósł w wieku zaledwie dziewięciu lat, w okolicach fr. miasta Beauvais. (Wspomnienie 18 października).Św. Just, męczennik z Hiszpanii (IV w.). Zginął za Chrystusa wraz z bratem Pastorem. (Wspomnienie 6 sierpnia).Św. Just, biskup Urgellum (V-VI w.). Pozostawił po sobie kilka dzieł teologicznych. (Wspomnienie 28 maja).Św. Justyn de Jacobis, biskup z Etiopii (1800–55). Zmarł z wycieńczenia na pustyni. (Wspomnienie 31 lipca).Św. Justyn, męczennik (II w.).
ZNANE POSTACIE:
Justynian I Wielki, cesarz bizant. (ok. 482–14 XI 565). Justus von Liebig, chemik niem. (12 V 1803–18 IV 1873). Justus van Egmont, malarz flam. (22 IX 1601–8 I 1674).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Justus Agenor Baraglioul z powieści A. Gide’a Lochy Watykanu 1914.
PRZYSLOWIA:
Na świętego Justyna siew się w polu zaczyna.
Justyna
Żeńska forma imienia -> Justyn. ZDROBNIENIA: Justa, Justynka, Justysia, Justyśka. OBCE FORMY: Justina, Iustina (ogólnie przyj. forma), Justine, Jocelyne (ang.), Justine (niem.), Justine (fr.), Giusina (wł.), Ustinja (ros.), Justýna (czes.), Jusztína (węg.).
PATRONKA:
Św. Justyna, męczennica z Padwy (III w.). Ścięta mieczem za panowania cesarza Dioklecjana. (Wspomnienie 7 października).Św. Justyna, męczennica, siostra św. Aureusa, biskupa Moguncji. (Wspomnienie 14 kwietnia oraz 16 czerwca).Św. Justyna Francucci Bezzoli, benedyktynka (XIII/XIV w.). Prowadziła życie ascetyczne w pustelni opodal klasztoru S. Maria del Ponte w Arezzo. (Wspomnienie 12 marca).
ZNANE POSTACIE:
Justyna Tylicka-Budzińska, pol. lekarka, działaczka PPS (ur. 12 IX 1867). Justine Henin, belg. tenisistka. Justyna Steczkowska, piosenkarka pol. (ur. 1972).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Nowa Justyna, powieść D.A.F. de Sade’a (1797). Justyna, czyli niedole cnoty, powieść D.A.F. de Sade’a. Justysia z komedii A. Fredry Mąż i żona (1822/26). Justusia z powieści D. Diderota Kubuś Fatalista i jego Pan (1773). Justyna Orzelska z powieści Nad Niemnem E. Orzeszkowej (1888). Justyna z poezji F. Karpińskiego. Justyna Bogutówna z Granicy Z. Nałkowskiej (1935). Justyna Car z powieści T. Konwickiego Sennik współczesny (1963).
NA EKRANIE:
Filmy wg pow. Granica Z. Nałkowskiej: rolę Justyny w reż. J. Lejtesa (1938) odtwarzała Lena Żelichowska, a w reż. J. Rybkowskiego (1977) — Sławomira Łozińska. Film wg pow. Nad Niemnem Orzeszkowej w reż. Z. Kuźmińskiego (1986), rolę Justyny grała Katarzyna Iwona Pawlak.
W POEZJI:
Już tyle razy słońce wracałoI blaskiem swoim dzień szczyci,A memu światłu cóż to się stało,Że mi dotychczas nie świeci?
Już słowik w sadzie zaczął swe pieśni,Gaj mu się cały odzywa,Kłócą powietrze ptaszkowie leśni:A mój mi ptaszek nie śpiewa!Franciszek Karpiński, „Do Justyny”

Horoskopy alternatywne oraz symbolika