Co to jest śledzik? Trzy przepisy na wyjątkowe święto

Oprac.: Karolina Słodkiewicz
Karnawał w 2025 roku trwał naprawdę długo. Tradycyjnie zaczęliśmy świętowanie 6 stycznia, a jego ostatni dzień przypada na 4 marca. Gdy cała Polska obchodzi ostatki, to niektóre regiony cieszą się "śledzikiem". Co to za wydarzenie i kiedy wypada? Wyjaśniamy genezę tej tajemniczej nazwy i przedstawiamy trzy przepisy na najpyszniejsze śledzie.

Spis treści:
Co to jest śledzik i kiedy wypada?
Śledzik jest to dzień poprzedzający Środę Popielcową. To nic innego jak ostatni dzień karnawału, znany również jako ostatki czy zapusty. Poprzedza on rozpoczęcie Wielkiego Postu, trwającego 40 dni przed Wielkanocą.
W 2025 roku śledzik wypada więc 5 marca. Co roku przypada on na wtorek przed Środą Popielcową. Natomiast ze względu na ruchomość Świąt Wielkanocnych, śledzik będzie różnić się dokładną datą.
Tak samo jak w przypadku ostatków, śledzik dawniej obchodzony był bardzo hucznie. Tego dnia organizowano różne zabawy, kuligi, pito alkohol i jedzono do syta. Był to ostatni moment przed Wielkim Postem, gdzie można było porządnie się najeść i wybawić.
Dlaczego na ostatki mówi się śledzik?
Określenie "śledzik" na ostatki wywodzi się z Kaszub. To w tych regionach ostatnie imprezy przed rozpoczęciem Wielkiego Postu określano mianem popularnej przekąski. Śledzik był jedną z najprostszych kaszubskich potraw i choć był postny, to spożywano go w trakcie biesiad.
Ponadto śledzie są bardzo chętnie zajadaną zagryzką podczas picia wódki, która zdecydowanie była pita w ostatni dzień szaleństw. Ze względu na obecność tej ryby na stołach i jej udział w umilaniu zabawy, przyjęło się, że ten szczególny wtorek został nazwany symbolicznym śledzikiem.
Śledzikiem nazywano ostatki również na Śląsku. Przysmak cieszył się dużą popularnością również na stołach w tym regionie. Poza nimi zajadano się tam bułkami nadziewanymi mięsem lub kiełbasą i tradycyjnymi śląskimi pączkami.
Śledzik - trzy najlepsze przepisy
Z okazji śledzika te ryby obowiązkowo muszą znaleźć się na stole. Płaty śledzia są na tyle uniwersalne, że można je przygotować w wielu wersjach smakowych. Przygotuj je z tych trzech najlepszych przepisów i ciesz się ich wyjątkowym aromatem.
- Śledzie po kaszubsku
Składniki:
- 500 g filetów śledziowych
- 2 łyżki cukru
- 4 łyżki octu
- 3 cebule
- 3 liście laurowe
- 3 ziela angielskie
- 1 łyżeczka gorczycy białej
- 4 łyżki przecieru pomidorowego
- olej do smażenia.
Wymoczone śledzie oczyść i pokrój na kawałki. Cebulę obierz i pokrój w piórka. Na patelni rozgrzej porcję oleju i na tym smaż cebulę, aż się zeszkli. Wtedy dodaj do niej cukier, przesmaż i po chwili dodaj ocet, liście laurowe, ziele angielskie i przecier pomidorowy. Składniki wszystkie wymieszaj i duś przez około pięć minut. Po tym czasie odstaw do przestygnięcia. Wtedy dodaj gorczycę.
Do słoika lub słoiczków nakładaj naprzemiennie śledzie z sosem. Czynność powtarzaj aż do napełnienia naczynia. Słoiki zakręć i pozostaw do następnego dnia. Gotowe śledzie po kaszubsku podawaj z chrupiącym pieczywem.

- Śledzie z suszonymi pomidorami
Składniki:
- 300 g płatów śledziowych
- 100 g pomidorów suszonych w oleju
- 50 ml oleju z suszonych pomidorów
- 1 cebula
- 1 łyżka musztardy francuskiej
- pieprz.
Płaty śledziowe osusz i pokrój w mniejsze kawałki. Cebulę obierz i posiekaj w piórka. Wyłóż ją na sitko i przelej wrzątkiem. Pomidory suszone pokrój na mniejsze kawałki. Do miski ze śledziami dodaj cebulę, pomidory, musztardę i olej z suszonych pomidorów. Całość dopraw pieprzem i wymieszaj.
Śledzie przełóż do słoika i szczelnie zamknij. Odstaw je na noc do lodówki. Następnego dnia śledzie z suszonymi pomidorami są gotowe do jedzenia.

- Śledzie w sosie musztardowym
Składniki:
- 400 g płatów śledziowych
- 1 cebula
- 2 łyżki musztardy
- 2 łyżki musztardy francuskiej
- 2 łyżki majonezu
- 3 łyżeczki oleju
- 1 łyżeczka miodu
- 1 łyżeczka octu
- sól
- pieprz.
W misce wymieszaj obie musztardy, ocet, miód i olej. Sos dopraw do smaku solą i pieprzem. Płaty śledziowe pokrój na mniejsze kawałki i wymieszaj je z sosem. Śledzie przełóż do słoika i odstaw co najmniej na jedną noc do lodówki.
Po tym czasie śledzie w sosie musztardowym są gotowe do zjedzenia. Podawaj je polane pozostałym sosem.
