Czarcie jajo: W Polsce uważane za niejadalne, we Francji to przysmak

Sromotnik bezwstydny, sromotnik śmierdzący, smardz cuchnący, czarcie jajo — Phallus impudicus doczekał się w Polsce wielu niechlubnych nazw zwyczajowych, które nadano mu nie bez powodu. Dojrzałe owocniki wydzielają bowiem nieprzyjemny zapach, który skutecznie odstrasza od niego ludzi. W atlasach smardz cuchnący funkcjonuje jako grzyb niejadalny, mimo to w pewnych okolicznościach bywa uznawany za wykwintny przysmak.

Sromotnik bezwstydny — grzyb w swojej postaci niedojrzałej ma postać przypominającą jajo. Owocnik przyrośnięty jest do podłoża grzybnią, która przypomina drobne korzonki. W tym czasie pod ziemią rozwija się dorosła forma grzyba. Czarcie jaja, czyli niedojrzała forma grzyba doceniana bywa przez polskich smakoszy, gdyż jej zapach nie jest tak intensywny, jak dojrzałego osobnika, niektórzy porównują go nawet do rzodkiewki, jednak dla wielu woń nadal jest przykra.

Sromotnik śmierdzący to grzyb dla koneserów. Nie tylko ze względu na jego zapach, ale również nietypową fakturę, która powoduje trudne do porównania z czymkolwiek uczucie na języku. Pasjonaci jednak chętnie smażą i marynują czarcie jajo. Grzyb w Polsce jedzony jest przede wszystkim w formie niedojrzałej, natomiast Francuzi i Niemcy doceniają walory smakowe także dorosłych osobników.

Zobacz również: Przepis na marynowane grzyby

Owocniki przypominające owalne lub jajowate kulki to postać, jaką w młodości przybiera czarcie jajo. Grzyb w miarę dojrzewania pęka i ukazuje się trzon zakończony kapeluszem przypominającym naparstek czy dzwon. Dorosły owocnik ma porowatą powierzchnię i pokryty jest śmierdzącym, zielonkawym śluzem, w którym znajdują się zarodniki. To właśnie ta maź sprawia, że grzyb wydziela nieprzyjemny, przypominający zapach padliny, odór. Woń, która odstrasza ludzi, wabi owady a szczególnie muchy, które żywią się śluzem i roznoszą zarodniki grzyba. Po wyjedzeniu śluzu zapach przestaje być tak intensywny, a w kapeluszu pozostają puste komory.

Jak podaje portal ekologia.pl, to właśnie takie smardze cuchnące, po tym, jak usunięto z nich śmierdzący śluz, są uznawane w Niemczech i Francji za prawdziwy rarytas. Dojrzałe grzyby spożywa się na surowo, marynuje lub dodaje jako przyprawę do kiełbasy.

Smardz cuchnący ma też właściwości wykorzystywane przez medycynę naturalną i ludowych znachorów. Jak podaje profil Karkonoski Park Narodowy — czarcie jajo warto podawać ukochanemu czy ukochanej — ma ono bowiem mieć właściwości afrodyzjaku.

Na sromotnika bezwstydnego uważać powinny osoby o niskiej krzepliwości krwi. Substancje w nim zawarte rozrzedzają krew — właściwość tę wykorzystuje medycyna naturalna — na bazie smardza cuchnącego produkowane są leki na zakrzepicę.

Zobacz również: To już potwierdzone. Do Polski po 100 latach powrócił jeden z najdroższych grzybów świata

W niektórych regionach Polski z czarciego jaja przygotowuje się też nalewki. Według ludowej tradycji mają one pomagać na bóle brzucha, choroby nerek, zapalenie i wrzody żołądka, dnę moczanową, a także astmę oskrzelową i gruźlicę. Taką nalewkę nasze babcie stosowały też zewnętrznie jako środek na reumatyzm, swędzenie po ukąszeniach owadów, odleżyny czy poparzenia.

Sromotniki śmierdzące to pospolite grzyby w Polsce. Można je znaleźć na terytorium całego kraju (z wyjątkiem terenów górzystych). Nie trzeba się specjalnie natrudzić, by spotkać sromotnika bezwstydnego. Grzyb rośnie w parkach, ogrodach, zaroślach, na leśnych polanach - słowem: wszędzie.

Kiedy szukać czarcich jaj? W cieplejszych regionach Polski pojawiają się już w maju i rosną aż do listopada. W chłodniejszych częściach kraju później zaczynają wegetację — około czerwca i szybciej ją kończą — w październiku.

Zobacz również: Siedzuń sosnowy: Grzyb o nietypowym wyglądzie i prozdrowotnych właściwościach