Czy wiesz, co masz na talerzu?
Z roku na rok wzrasta liczba osób, które można określić mianem świadomych konsumentów. Czym charakteryzuje się taki konsument? Przede wszystkim czyta etykiety, sprawdza skład produktów oraz kontroluje datę przydatności danego produktu do spożycia.
Trend ten jest zauważalny również w Polsce. Polacy coraz częściej sięgają po zdrową żywność, szukają dietetycznych przepisów czy po prostu chcą być fit. Nasza wiedza na temat tego, co znajduje się na talerzach, niewątpliwie wzrosła, ale czy jest wystarczająca?
Znacząca zależność pomiędzy naszym stanem zdrowia a tym, co spożywamy, została dostrzeżona już przez naszych przodków. Panowało powszechne przekonanie, że to, co się je, ma bezpośredni wpływ na zdrowie. Sam Hipokrates zwykł mawiać: "Niech żywność będzie twoim lekarstwem, a lekarstwo twoją żywnością".
Czy jednak każdy produkt spożywczy może być lekarstwem? Na pewno nie. Chodzi tu przede wszystkim o żywność, która posiada pewne wartości odżywcze, mające dobroczynny wpływ na nasze zdrowie. Takie produkty określane są mianem żywności funkcjonalnej.
Czym jest żywność funkcjonalna?
Według definicji stworzonej przez Functional Food Science in Europe (FUFOSE): "Żywność może być uznana za funkcjonalną, jeśli udowodniono jej korzystny wpływ na jedną lub więcej funkcji organizmu ponad efekt odżywczy; wpływ ten polega na poprawie stanu zdrowia oraz samopoczucia i/lub zmniejszania ryzyka chorób. Żywność funkcjonalna musi przypominać postacią żywność konwencjonalną i wskazywać korzystne działanie na organizm w ilościach, które oczekuje się, że będą normalnie spożywane z dietą (...)".
Należy dodać, że za taką żywność nie można uznać tabletek, kapsułek ani kropli będących suplementami diety. Produktom stanowiącym żywność funkcjonalną przypisuje się psychologiczny i fizjologiczny wpływ na ludzki organizm. Najczęściej zawierają one minerały i witaminy, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 lub błonnik pokarmowy.
Spośród tych produktów wyróżnione zostały trzy grupy, różniące się między sobą wpływem na organizm. Są to produkty wspierające układ pokarmowy, układ krążenia oraz układ odpornościowy.
Nic się samo nie dzieje
Liderem rynku produkcji tego typu żywności jest Japonia. Za prekursora, który dał początek rozwojowi żywności funkcjonalnej, uważany jest hipoalergiczny ryż, wyprodukowany tam na początku lat 90.
Obecnie w Japonii żywność funkcjonalna produkowana jest na skalę przemysłową. Z roku na rok wzrasta zainteresowanie tego typu produktami, co korzystnie wpływa na rozwój segmentu zdrowej żywności na całym świecie.
Szacuje się, że w najbliższych latach wzrost rozwoju tego sektora będzie sięgał nawet 20%. Należy jednak pamiętać, że nic nie zastąpi odpowiednio zbilansowanej diety. Spożywanie wyłącznie żywności funkcjonalnej, ale w nieodpowiednich ilościach, może być szkodliwe.
Polacy nie gęsi...
Jak pokazują badania, Polacy interesują się zdrową żywnością i uważają, że ich wiedza na ten temat jest pokaźna. W praktyce sprawa przedstawia się nieco inaczej. Zaledwie, co dziesiąty Polak wie, czym jest żywność funkcjonalna i potrafi wskazać przykładowe produkty z tej kategorii.
O ile Polacy słabo znają definicję żywności funkcjonalnej, o tyle intuicyjne bardzo dobrze rozpoznają jej znaczenie. Dużo lepiej w badaniach wypadają osoby młode, w wieku 15-24 lat, mieszkające w mieście, których dochód nie przekracza 3000 zł miesięcznie.
Ponad połowa Polaków jako cechę żywności funkcjonalnej wskazuje zawieranie dodatkowych substancji korzystnie wpływających na organizm. 35% badanych wskazało, że podstawową funkcją tych produktów jest dobry smak i szybkość ich przygotowania. Niespełna co trzeci stwierdził, że pozytywny wpływ produktów zaliczanych do żywności funkcjonalnej musi być potwierdzony badaniami. Nie jest zatem najgorzej.
Nowe zwyczaje
Nie jest sztuką robić zakupy, sztuką jest wybierać produkty zdrowe i przy tym nie zbankrutować. Przy tym Polacy bez problemu wskazują na produkty należące do kategorii zdrowej żywności. Są to między innymi jogurty, soki, nektary owocowe, płatki owsiane i musli.
Problemem może jednak okazać się kupowanie tych wszystkich produktów w przystępnych cenach. Na szczęście twórcy portali internetowych spieszą konsumentom na ratunek. Przykładem może być chociażby nowo powstały portal o nazwie http://www.promocyjni.pl/. Jest to miejsce, w którym konsument ma możliwość przejrzenia aktualnych gazetek reklamowych i sprawdzenia, w jakich sklepach w jego okolicy można kupić coś tanio.
Dużym ułatwieniem jest fakt, że gazetki przyporządkowane są do kategorii tematycznych. Dzięki temu w łatwy sposób odnajdziemy żywność funkcjonalną, będącą aktualnie w promocji. Dokonujmy, zatem świadomych i przemyślanych zakupów z pożytkiem dla naszego zdrowia.
Maja Konofalska