Żywność funkcjonalna

Idea taka znajduje również dziś wielu zwolenników, którzy poprzez dietę wykorzystującą odpowiednie środki spożywcze, starają się wpłynąć na stan swojego zdrowia. Takie właśnie zadania stawia się przed żywnością funkcjonalną.

Co to jest żywność funkcjonalna?
Mianem tym określa się produkty spożywcze będące elementami codziennej diety, które oprócz zasadniczego celu, jakim jest odżywianie, służą poprawie stanu psychicznego oraz fizjologicznego człowieka. Przy czym dobroczynny wpływ takich produktów powinien być medycznie udokumentowany.

Są to, zatem produkty wytworzone ze składników naturalnych, które dzięki odpowiednim modyfikacjom podczas procesu produkcyjnego, obniżają poziom cholesterolu, wzmacniają układ immunologiczny lub działają przeciwzapalnie. Do żywności funkcjonalnej nie zaliczamy żadnych tabletek, suplementów diety i innych środków farmaceutycznych.

Najczęściej występującymi produktami żywności funkcjonalnej są przetwory mleczne i zbożowe, napoje, przekąski i słodycze. Ze względu na skład tych produktów można je podzielić na dwie zasadnicze grupy.

Pierwsze z nich są wzbogacane konkretnym naturalnym dodatkiem, który ma korzystnie wpływać na zdrowie. Najczęściej do produktów dodaje się:

&# 149 Błonnik pokarmowy - wpływa korzystnie na układ pokarmowy oraz obniża cholesterol;

&# 149 Probiotyki - utrzymują odpowiednią mikroflorę w jelicie;

&# 149 Poliole - hamują rozwój próchnicy w jamie ustnej;

&# 149 Aminokwasy, peptydy i białka - powodują przyrost masy mięśniowej;

&# 149 Wielonienasycone kwasy tłuszczowe - zapobiegają chorobom układu krążenia;

&# 149 Witaminy oraz mikroelementy - przeciwdziałają niedoborom, np. jod dodawany do soli kuchennej;

&# 149 Cholina i lecytyna - korzystnie wpływają na układ nerwowy; Substancje fotochemiczne np. kofeina - pobudzają układ nerwowy.

Druga grupa produktów żywności funkcjonalnej to środki spożywcze, w których obniżono zawartość pewnych składników, np. cholesterolu, sodu (produkty niskosodowe), kalorii (produkty niskoenergetyczne).

Dzięki zatem odpowiedniej modyfikacji codziennych produktów powszechnie spożywanych, można wpłynąć na poprawę warunków zdrowotnych całych społeczeństw.

Żywność o określonym zdrowotnym zastosowaniu

W produkcji żywności funkcjonalnej przoduje Japonia. Już od lat 80-tych XX w. prowadzi się tam wiele badań oraz wdraża innowacyjne rozwiązania do produkcji takich środków spożywczych. W przeciwieństwie do krajów Unii Europejskiej żywność funkcjonalna zyskała w Japonii jasny status prawny. Japońskie Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej zdefiniowało ją jako "Żywność o Określonym Zdrowotnym Zastosowaniu".

W Polsce istnieje natomiast pojęcie "dietetyczne środki spożywcze", które, choć ma zbliżone znaczenie, nie jest jednoznaczne. W Europie wśród żywności funkcjonalnej dominuje nabiał oraz produkty zbożowe, w USA i Japonii - napoje i przetwory zbożowe. W Polsce w 1995 roku było zarejestrowanych 30 produktów funkcjonalnych, w 2000 - 480. Przeważają wśród nich soki, napoje koncentraty soków, produkty zbożowe i przetwory mleczne.

Zdrowsze słodycze

Pracuje się również nad czekoladą probiotyczną, która dzięki zawartym bakteriom kwasu mlekowego może wpływać na układ trawienny, a dodatkowo nie wymaga warunków chłodniczych. Istnieją plany wzbogacania niektórych przekąsek i słodyczy wartościowymi składnikami - witaminy, błonnik, i inne.

Jednak stanowić to może pewnego rodzaju pułapkę, gdyż nawet "ulepszone" słodycze w nadmiarze szkodzą, a ich zdrowotny charakter nakłania do częstszego spożywania.

Anna Krężel, I.D.media