W języku Indian oznacza „owoc, który pije się jednym haustem”. Rzeczywiście ma soczysty, słodki miąższ o kwaskowo orzeźwiającej nucie. Dobrze nawadnia i dodaje energii.
Pochodzą z Ameryki Południowej i Karaibów. Uprawia się je we wszystkich krajach tropikalnych. Są owocami pnącza o nazwie męczennica (passiflora). Ma ono odmiany wydające owoce fioletowe lub żółte.
Żółte marakuje nazywane są też granadillami. Obie odmiany mają owoce owalne, wielkości pomidora (zwykle żółte są trochę większe od fioletowych). Mają też taką samą skórzastą skórkę i podobnie wyglądający miąższ. Marakuja fioletowa jest bardziej soczysta i mniej cierpka. W Polsce są dostępne w sezonie zimowym w dużych sklepach (fioletowa 2 zł/szt., żółta 6 zł/szt.).
Jak kupować i przechowywać
Owoc powinien być twardy, fioletowy (ciemnoczerwony) lub żółty, z pomarszczoną skórką (u obu odmian). Im cięższy, tym bardziej soczysty. Uwaga! Lekkie owoce mają wyschnięty, niesmaczny miąższ. Jeśli skórka jest zielona, owoc jest niedojrzały. Można go pozostawić w temperaturze pokojowej aż dojrzeje (kilka dni). Dojrzały owoc w temp. pokojowej przechowujemy 1-2 dni, w lodówce nie dłużej niż tydzień.
Jak jeść
Je się galaretowaty miąższ przypominający w smaku agrest. Fioletowa odmiana ma żółtawobrązowy miąższ, a żółta - bardziej zielonkawoszary. Jadalne są też pestki. Przekrój owoc na pół. Łyżeczką wybieraj wnętrze i jedz na surowo.
Miąższ można przetrzeć przez sitko (by usunąć pestki) i polać nim lody, budyń itp. Wyszorowaną startą skórkę żółtej marakui można dodawać do dżemów. Nada im kwaskowy smak. Dobrze komponuje się z jabłkiem, brzoskwinią i pomarańczą.
Miąższ dodaje się do duszenia mięsa - skraca czas przygotowania, nadaje ciekawy smak. Jest często stosowana w kuchniach świata.
W Portugalii jada się mus z marakui (przepis poniżej). Można go podawać jako samodzielny deser lub jako dodatek do deserów, lodów, naleśników, gofrów.
W Ameryce Płd. przysmakiem jest marmolada z marakują i pomidorami lub ananasem. W Australii popularny deser to miąższ marakui ze śmietaną i cukrem. Śmietanę można zastąpić gęstym jogurtem lub kefirem.
Właściwości zdrowotne
Ma dużo potasu, a także rzadko spotykane połączenie alkaloidów, glikozydów i flawonoidów, dzięki którym obniża ciśnienie i wzmacnia serce. Jest dobrym źródłem błonnika, który pomaga obniżyć poziom cholesterolu i trójglicerydów, wpływa pozytywnie na pracę jelit, zapobiega zaparciom i pomaga usunąć toksyny i nadmiar wody z organizmu, redukując opuchnięcia. Jeden owoc pokrywa dzienne zapotrzebowanie na wit. A, która ma korzystny wpływ na wzrok. Dodatkowo dzięki zawartości wit. C (1/3 dziennej dawki) podnosi odporność organizmu.
W krajach, z których podchodzi, często jest używana w medycynie ludowej: sok podaje się na podrażnienia żołądka, a pestki stosowane są jako lek wyciszający i łagodnie nasenny.
Jak wyhodować marakuję
Pnącze marakui (passiflory, męczennicy) osiąga do 8 m i ma wąsy czepne. Jego ozdobą są duże kwiaty.
Oczyszczone z miąższu i wypłukane w ciepłej wodzie nasiona sadzimy w ziemi torfowej na głębokości 2 cm. Dbamy, by podłoże było stale wilgotne i temp. 23-27 st. (np. stawiamy nad kaloryferami, ogrzewamy lampką). Po 6 tygodniach powinny zacząć kiełkować.
Na balkon wystawiamy, gdy temp. przekracza 13 st. i nie ma już ryzyka przymrozków (czyli po 15 maja). Wybieramy miejsce osłonięte od wiatru, ciepłe i słoneczne. Zapewniamy podporę. Zasilamy nawozem co 2 tygodnie. Rano zraszamy.
Marakuja zakwita po ok. 5 latach, latem, w temp. ok. 25 st. By zawiązała owoce, potrzebne są dwa okazy. Należy krzyżowo zapylić kwiaty pędzelkiem.
We wrześniu zabieramy ją do domu. Mniej podlewamy i przestajemy nawozić. Zimujemy w 10 st.
Prosty przepis na portugalski mus
Przetrzyj 5 owoców, zmiksuj z mlekiem. Ubij śmietanę z cukrem i delikatnie wymieszaj z masą. Przełóż do salaterek i wstaw do lodówki na noc. Podawaj udekorowane miąższem ostatniej marakui.
