Sos sojowy: Czy warto go jeść?
Kuchnia azjatycka jest coraz bardziej popularna. Nawet my, Polacy, przekonaliśmy się do jedzenia i przyrządzania azjatyckich przysmaków. Jednym z kluczowych składników tych potraw jest sos sojowy. Jego ciemny kolor, aromatyczny zapach i bardzo specyficzny smak pozwalają nam poczuć klimat kultury azjatyckiej. Obecnie na rynku spotkamy wiele rodzajów sosów sojowych, które różnią się od siebie nie tylko ceną, ale i składem. Podpowiadamy, jak nie dać się nabrać tanim podróbkom i wybrać dobrej jakości sos sojowy.
Sos sojowy jest jednym z najstarszych sosów. Jego początki sięgają kilkuset lat przed naszą erą. Wytwarzano go głównie w krajach azjatyckich. Wówczas mięso i ryby konserwowano wyłącznie w soli. W efekcie powstawała ciecz, którą stosowano jako podstawę bulionu oraz przypraw.
W szóstym wieku, gdy buddyzm dotarł do Japonii, wielu ludzi przeszło na wegetarianizm. Wzrosło zatem zapotrzebowanie na aromatyczne potrawy bez mięsa. Właśnie wtedy popularność sosu sojowego zyskała na sile, a jego receptura zaczęła być modyfikowana.
Jak powstaje oryginalny sos sojowy?
Oryginalny sos sojowy powstaje w wyniku fermentacji ziaren soi, pszenicy, wody i soli. Ziarna początkowo są mielone, a następnie mieszane z grzybem zwanym kōji. Składniki sosu sojowego fermentują kilka miesięcy, czego efektem jest ciemna, bardzo aromatyczna ciecz. W Japonii obecnie można spotkać sześć rodzajów sosu sojowego:
* koikuchi shōyu – produkowany jest pół na pół z ziaren soi i zbóż;
* usukuchi shōyu – wyróżnia się jasnym kolorem i bardzo krótko dojrzewa;
* tamari – bardzo ciemny sos sojowy produkowany w stu procentach z ziaren soi;
* saishikomi shōyu – jest przetwarzany dwa razy i używany głównie do sushi;
* shiro shōyu – w jego składzie przeważają ziarna zbóż, jest bardzo słodki;
* kanro shōyu – uznawany za najbardziej tradycyjny sos sojowy.
Sosy sojowe dzisiaj
Niestety, większość sosów sojowych, które znajdziemy dzisiaj na sklepowych półkach, nie przypomina składem oryginalnego sosu z ziaren soi. Można rozpoznać je nie tylko po składzie, ale i cenie. Niskiej jakości sos sojowy kupimy nawet za kilka złotych. Tego typu produkty powstają nie w kilka miesięcy, ale w kilka dni. A co w nich znajdziemy? Zamiast soi, ekstrakt sojowy, zamiast ziaren pszenicy mąkę pszenną, a od tego ulepszacze smaku i zapachu, emulgatory oraz konserwanty, których, notabene, sos sojowy nie potrzebuje.
Ponadto, sos sojowy, który powstaje w kilka dni, nie jest w stanie przybrać charakterystycznej ciemnej barwy. Zawdzięcza ją sporej dawce karmelu lub cukru. W niektórych sosach sojowych znajdziemy również alkohol, który zapewnia im trwałość. Jednak na rynku pojawiają się również sosy dobrej jakości, których koszt jest nieco wyższy. Jak je rozpoznać? Po składzie. Te dobrej jakości powinny zawierać jak najmniej składników, a najlepiej tylko wodę, wyciąg z ziaren soi, pszenicę i sól. Jeśli lubimy kuchnię azjatycką, szukajmy właśnie takich produktów na półkach sklepowych.
Jak stosować sos sojowy?
Sos sojowy możemy wykorzystać nie tylko do dań azjatyckich. Doskonale sprawdzi się jako zamiennik popularnych przypraw typu maggi, a także jako dip do sałatek czy marynata do mięs. Warto go jeść, ale pamiętajmy jednak, by wybierać ten dobrej jakości.
