Węgorz: Dlaczego warto go jeść?
Wielu koneserów węgorza ceni go za jego wyrazisty smak i konsystencję, inni zaś unikają go ze względu na zbyt dużą ilość tłuszczu w nim zawartą. Należy jednak zwrócić uwagę, że większość stanowią nienasycone kwasy omega-3, które korzystnie wpływają na układ krwionośny i nerwowy. Zapobiegają m.in. miażdżycy, nadciśnieniu czy udarowi mózgu. Wzmacniają także odporność organizmu i wbrew pozorom podkręcają metabolizm oraz ułatwiają odchudzanie. Węgorz bogaty jest także w witaminy A, D i B12, pokrywając dzienne zapotrzebowanie na nie w 100 procentach. Dzięki temu spożywanie tej ryby może zapewniać dobry wzrok, mocne kości i stawy, a także dobrą kondycję psychiczną. Warto jednak wiedzieć, że węgorzowi grozi całkowite wyginięcie, a do sklepów trafiają głównie okazy hodowlane. Czy warto więc jeść ten gatunek ryby i czy jest on bezpieczny dla zdrowia? Jakie wartości odżywcze posiada węgorz?
Co warto wiedzieć o węgorzu?
Węgorz europejski jest gatunkiem ryby węgorzokształtnej z rodziny węgorzowatych. Żyje w mulistych wodach rzek i jezior Europy Zachodniej i Środkowej, południowo-wschodniej i środkowej części Oceanu Atlantyckiego oraz we wszystkich morzach europejskich. Młode osobniki zasiedlają wody śródlądowe – samice w głębi lądu, a samce przy ujściach rzek do morza. W okresie tarła wędrują z wód słodkich do Atlantyku, w kierunku Morza Sargassowego. Po rozmnożeniu dorosłe osobniki giną z wyczerpania, a młode rybki rozpoczynają wędrówkę ku europejskim wybrzeżom, co zajmuje im trzy lata.
Co ważne, węgorzom grozi całkowite wyginięcie z powodu sztucznych tam i zapór na elektrowniach wodnych, przez które ryby nie mogą kontynuować swojej wędrówki. Do zmniejszania populacji węgorzy przyczynia się też ich odławianie i brak ponownego zarybiania nimi rzek i jezior. Dostępne w sprzedaży węgorze pochodzą więc z hodowli, jednak nie rozmnażają się one w niewoli, więc nowy narybek pozyskuje się z morza. W ramach takich odłowów 60 proc. narybku przeznaczone jest do odnowienia populacji węgorza w środowisku naturalnym.
Wartości odżywcze węgorza
Węgorz należy do bardzo tłustych ryb, zawiera ponad 25 proc. tłuszczu. Jest więc przez to też bardzo kaloryczny, 100 g świeżego węgorza to 281 kcal. Należy jednak zwrócić uwagę, że zawarte w tej rybie tłuszcze to samo zdrowie – są to nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. W węgorzu znajdziemy także sporo pełnowartościowego białka, w tym ważnych aminokwasów egzogennych, które należy dostarczyć organizmowi wraz z pożywieniem. Ten gatunek ryby to również źródło witamin A, D i z grupy B, w tym szczególnie witaminy B12. 100 g mięsa węgorza pokrywa ponad 100 proc. dziennego zapotrzebowania na te witaminy. Oprócz tego w węgorzu znajdują się takie minerały jak magnez, potas, sód, wapń, fosfor, jod, cynk, żelazo i miedź.
Właściwości węgorza
Obecne w węgorzu kwasy omega-3 mają duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i krwionośnego. Zapewniają lepsze ukrwienie mózgu i płynny przepływ bodźców nerwowych między substancją szarą a białą. Tym samym poprawiają koncentrację, zapamiętywanie i sprawność myślenia. Działają także przeciwzakrzepowo, obniżają ciśnienie i poziom cholesterolu LDL oraz zapobiegają stanom zapalnym. Zmniejszają więc ryzyko miażdżycy, nadciśnienia, arytmii, zawału czy udaru mózgu. Kwasy omega-3 wspierają też system immunologiczny i zapobiegają chorobom cywilizacyjnym.
Działanie kwasów omega-3 w węgorzu wzmacnia witamina D, która również jest w nim obecna. Uczestniczy w procesach immunologicznych i metabolicznych. Odpowiada za mocne i zdrowe kości oraz stawy, zapobiega też chorobom krążenia i nowotworom. Ma też duży wpływ na samopoczucie i kondycję psychiczną, może nawet chronić przed depresją.
Kolejnym atutem węgorza jest zawartość witaminy A, która wykazuje działanie antyoksydacyjne i niszczy wolne rodniki uszkadzające komórki. Zapewnia prawidłowe widzenie, wpływa korzystnie na stan skóry i odpowiada za odpowiedni rozwój komórek rozrodczych. W węgorzu znajduje się także sporo witaminy B12, która bierze udział w produkcji czerwonych krwinek oraz w metabolizowaniu tłuszczów, węglowodanów i białek. Wspiera też pracę mózgu i zmniejsza uczucie zmęczenia czy znużenia.
Węgorz – świeży czy wędzony?
W sklepach bardzo popularny jest węgorz w postaci wędzonej. Niestety nie jest on tak zdrowy, jak świeży okaz, gdyż podczas procesu wędzenia wydobywają się z tłuszczu wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i dioksyny. Są to substancje o działaniu rakotwórczym. Ponadto podczas wędzenia dochodzi do znacznej utraty nienasyconych kwasów i wzrostu zawartości cholesterolu oraz kaloryczności ryby. Warto więc sięgać tylko po świeżego węgorza.
Czy warto jeść węgorza?
Węgorz ma wiele właściwości korzystnych dla zdrowia, jednak należy pamiętać, że jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Obecnie nie ma zakazu spożywania i łowienia tej ryby, ale ekolodzy zalecają rezygnację z konsumpcji węgorzy. Ryba ta to prawdziwy rarytas i jest dość droga. Jednak jeśli już mamy okazję zjeść węgorza, warto to zrobić ze względu na jego walory smakowe i zdrowotne. Nie powinny po niego sięgać jedynie kobiety w ciąży, matki karmiące, małe dzieci. Nie zaleca się go także osobom z wirusowym zapaleniem wątroby. Węgorz bowiem ma zdolność do absorpcji metali ciężkich, a zwłaszcza rtęci.
