W Polsce też mamy pustynie! 5 namiastek Afryki na rodzimym gruncie

Pustynie zazwyczaj występują w strefach zwrotnikowych, takich jak Afryka, Ameryka Południowa czy Łacińska oraz Australia, a także w strefach podzwrotnikowych, np. w Azji Środkowej i Ameryce Południowej. Najbardziej znane pustynie to oczywiście Sahara i Gobi. Tworzą się one głównie na terenach, gdzie występują wysokie temperatury oraz znikoma ilość opadów, a gleby są zubożałe i posiadają dużo soli.

Nasze położenie geograficzne nie spełnia tych warunków. Czy więc w Polsce są pustynie? Okazuje się, że tak! Choć nie są one tak imponujące, jak te na innych kontynentach, nasz kraj może się pochwalić znaczącą powierzchnią terenów pustynnych na tle Europy.

Czytaj też: To najmniejsze miasto na Dolnym Śląsku. Jest tam jak w bajce

Żadna polska pustynia nie co prawda ma ekstremalnych dziennych wahań temperatur, nie spotkamy tam wielbłądów, ale mimo wszystko polskie pustynie są unikalne w skali europejskiej i zasługują na uwagę.

Pustynia Błędowska położona jest między Kluczami, Chechłem a Błędowem w województwie małopolskim. To najbardziej znana polska pustynia, nazywana "Polską Saharą". Zajmuje powierzchnię około 33 km kwadratowych, co czyni ją największą pustynią w Europie Środkowej.

Jak powstała Pustynia Błędowska? Po części jest ona dziełem natury, a po części człowieka. Jej historia zaczyna się w okresie plejstocenu, gdy znaczna część Polski pokryta była lądolodem. Wraz z procesem topnienia piasek z lodu został wypłukany i osadził się na okolicznych terenach. Z czasem zarósł roślinnością oraz drzewami. Później ludzie zaczęli wycinać owe drzewa w celu pozyskania surowca pod budowę szybów kopalnianych i w ten sposób odkryli ogromne pokłady piasku.

Krajobraz tworzą wydmy, porośnięte trawami i krzewami, a także piaszczyste przestrzenie, które w gorące dni przypominają afrykańskie pustkowia. Pustynia Błędowska była wykorzystywana jako poligon wojskowy, a także plan filmowy, m.in. do produkcji takich filmów jak "Faraon". Obecnie jest popularnym miejscem dla turystów oraz miłośników sportów ekstremalnych, takich jak paralotniarstwo.

Czytaj też: Jedno z najpiękniejszych miejsc nad Bałtykiem. Widoki jak na pustyni

Pustynia Kozłowska znajduje się w województwie dolnośląskim, w pobliżu miejscowości Kozłów. Jest to mniejsza pustynia, której obszar wynosi około 20 ha. Pustynia Kozłowska to idealne miejsce dla osób szukających spokoju i ciszy, z dala od miejskiego zgiełku.

Powstała na skutek działalności człowieka - wycinanie lasów oraz eksploatacja piasku spowodowały odsłonięcie piaszczystego podłoża. Jest miejscem lęgowym dla rzadkich gatunków ptaków, takich jak dudek czy sowa błotna.

Jeśli ktoś na własne oczy chce przekonać się o pięknie tego miejsca, nie powinien jednak odkładać wycieczki w czasie. Roślinność nieustannie rozprzestrzenia się po pustyni i podobne jak inne tego typu miejsca w Polsce, stopniowo zarasta.

Czytaj też: Polska na własne oczy: „Wilk pyska nie myje, a żyje”. Odwiedziłam Muzeum Mydła i Historii Brudu w Bydgoszczy

Pustynia Siedlecka położona jest w województwie świętokrzyskim, w pobliżu wsi Siedlec. Obszar o powierzchni około 25 ha charakteryzuje się piaszczystymi wydmami i suchymi trawami. Częściowo porastają ją także sosny nasadzone tam w latach 60. XX wieku. Miejsce to jest szczególnie atrakcyjne dla fotografów przyrody oraz osób poszukujących niecodziennych widoków.

Ta pustynia jest efektem działalności człowieka, głównie wycinki lasów. Jest mniej znana niż Pustynia Błędowska, ale równie interesująca pod względem krajobrazowym. Największe wydmy osiągają tam wysokość do 30 metrów, a w upalne dni można tam zaobserwować zjawisko fatamorgany.

Czytaj też: Nazywają je „polskim Como”. Godzinę drogi od Wrocławia, a widoki jak we Włoszech

Jak wskazuje sama nazwa, Pustynia Borów Dolnośląskich znajduje się na terenie Borów Dolnośląskich w województwie dolnośląskim. Jest to najmłodsza polska pustynia, a większość wydm powstała na początku XX wieku i jest efektem działalności funkcjonującego tam poligonu wojskowego. Do 1945 roku manewry przeprowadzały tam wojska niemieckie, do 1992 - radzieckie.

Pustynia ta charakteryzuje się rozległymi piaszczystymi obszarami, które przypominają krajobrazy z Afryki. Choć jest mniej znana niż pozostałe piaszczyste tereny, ma swoje unikalne uroki i jest doskonałym miejscem dla miłośników przyrody i pieszych wędrówek.

Na jej terenie można spotkać wiele gatunków roślin i zwierząt przystosowanych do życia w suchych warunkach, co czyni ją niezwykle interesującym obszarem do badań przyrodniczych.

Czytaj też: Polska na własne oczy. Beskidy gotowe na lato. „Przed nami dobry sezon"

Pustynia Starczynowska położona jest w województwie śląskim, niedaleko miejscowości Starczynów. To niewielka pustynia o powierzchni około 10 ha, której krajobraz tworzą piaszczyste wydmy oraz sucha roślinność. Podobnie jak Pustynia Błędowska, ten teren powstał w wyniku działalności człowieka. W XIII wieku intensywnie wycinano tu drzewa, aby pozyskać drewno dla przemysłu górniczego.

Dzisiaj Starczynowska jest prawie całkowicie zarośnięta, głównie sosnami i brzozami. Takie warunki są idealne dla pasjonatów grzybobrania, ale niekoniecznie dla osób ceniących pustynne krajobrazy. Kiedyś ten obszar wyglądał zupełnie inaczej. Jeszcze w latach 30. XX wieku, około 5 km kwadratowych pokryte było lotnym piaskiem.

Czytaj też: Bez parawanów i tłumu plażowiczów. 10 urokliwych miejsc nad polskim morzem

Z biegiem lat roślinność naturalnie zajmowała te tereny, ale do zaniku pustynnych obszarów przyczyniła się także działalność człowieka - w 1949 roku podjęto decyzję o obsadzeniu tego obszaru głównie sosną i wierzbą kaspijską, aby chronić pobliski Olkusz przed nawiewającymi piaskami.