Czy naczynia teflonowe są naprawdę szkodliwe?
Wokół naczyń wykonanych z teflonu oraz samego tworzywa, jakim jest teflon, narosło wiele mitów i kontrowersji. Początkowo wyroby teflonowe robiły furorę, a ich miłośnicy zachwycali się ich właściwościami i możliwościami. Fascynacja ta nie trwała jednak długo, gdyż przeciwnicy sztucznych tworzyw udowadniali coraz więcej szkodliwych właściwości teflonu, a konsumenci z ostrożnością zaczęli podchodzić do tego typu wyrobów. Obecnie naczynia teflonowe nadal są produkowane i chętnie kupowane. Czy naprawdę są tak szkodliwe dla naszego zdrowia? Poniżej postaramy się odpowiedzieć na to pytanie.
Skąd się wziął teflon?
Teflon to tworzywo, które zostało odkryte przypadkowo. Dokonał tego w 1938 roku Roy Plunkett, amerykański inżynier, który przeprowadzał doświadczenia nad substancją chłodzącą lodówki. W wyniku eksperymentu dokonał syntezy politetrafluoroetylenu. W efekcie powstał teflon, który szybko znalazł zastosowanie w przemyśle zbrojeniowym! Powierzchnie, które pokrywano teflonem, były wyjątkowo odporne na zadrapania, mechaniczne uszkodzenia i korozje. Mniejsze było również ich tarcie. Warto wiedzieć, że właściwości teflonu wykorzystywano również w czasie prac nad pierwszą bombą atomową.
Z biegiem czasu teflon znajdował zastosowanie w różnych dziedzinach. Szybko trafił do kuchni. W latach 50., również w Polsce, zaczęto produkować nie tylko popularne dzisiaj patelnie teflonowe, ale również garnki, kubeczki, a także przybory kuchenne. Ludzie z chęcią korzystali z teflonowych produktów, które nie przypalały żywności i były łatwe do wyczyszczenia. Ponadto, zaletą teflonowych naczyń była możliwość smażenia bez dodatku tłuszczu, co szczególnie odpowiadało osobom, które się odchudzały.
Zalety teflonu
Główną zaletą dobrej jakości teflonowych wyrobów jest ich odporność na działanie chemicznych substancji i wysokich temperatur. Nie przypalimy ich i możemy śmiało myć je w zmywarkach. Teflon jest również nieopalny, nie może być więc powodem pożaru. Ponadto, wbrew opinii niektórych dietetyków, teflon nie wchodzi w reakcję z żywnością. Jest zatem bezpieczny dla naszego zdrowia.
Teflon posiada również świetne właściwości ślizgowe, które zapobiegają przywieraniu potraw do patelni lub garnka. Dzięki temu naczynia wykonane z tego tworzywa najczęściej przewyższają jakością ceramiczne wyroby. Badania wykazały, że teflon zachowuje właściwości użytkowe siedem razy dłużej niż ceramika.
Jak już wspomnieliśmy, na patelniach teflonowych można smażyć potrawy bez dodatku tłuszczu. Wyroby te pozwalają nam zdrowo się odżywiać i pomagają dbać o linię.
Ponadto, wyroby teflonowe łatwo się myją. Nie musimy zatem tracić czasu na szorowanie patelni druciakiem przez kilkanaście minut.
Szkodliwe działanie teflonu?
Mimo wielu pozytywnych cech wyroby teflonowe mają spore grono swoich przeciwników. Wielu z nich to naukowcy, którzy próbują wykazać szkodliwe, a nawet rakotwórcze działanie tego tworzywa. Warto wiedzieć jednak, że do tej pory żadna z tego typu tez nie została potwierdzona konkretnym przypadkiem.
Niektórzy badacze, między innymi Rick Smith i Bruce Lourie, przestrzegają przed negatywnymi konsekwencjami, jakie może przynieść używanie wyrobów teflonowych. Smith i Lourie przekonują, że substancja, którą stosuje się do produkcji teflonu - kwas perfluorooktanowy - jest wyjątkowo toksyczna i może przyczynić się do rozwoju poważnych chorób, w tym nowotworów.
Po teflonowej gorączce wiele osób zraziło się do tego tworzywa poprzez ilość mitów, które powstały na jego temat. Ten najpopularniejszy mówi o tym, że zarysowania na patelniach teflonowych mogą wywołać raka.
Jednak większa część naukowców, dietetyków i lekarzy sprzeciwia się tej tezie. W związku z tym, że teflon jest jednym z najbardziej odpornych na wysokie temperatury tworzyw, a w dodatku nie wchodzi w reakcję z potrawami, nie może być szkodliwy dla naszego zdrowia. Nie warto zatem wierzyć tezom przeciwników teflonu, które nie znajdują potwierdzenia w faktach, gdyż do tej pory nie zdiagnozowano u nikogo raka, którego przyczyną mógłby być kontakt z teflonem.
Ponadto, niektórzy naukowcy twierdzą, że, gdyby teflon faktycznie wykazywał właściwości rakotwórcze, nigdy nie zostałby dopuszczony do produkcji. Nie zaprzeczają jednak, że jako tworzywo sztuczne, może wykazywać negatywne działanie, gdy używa się go w nieodpowiedni sposób. Na przykład poddaje zbyt wysokiej obróbce termicznej.
Warto wiedzieć
Warto wiedzieć również, że teflon stosuje się w medycynie. Między innymi do produkcji chirurgicznych wkładek, którymi pokrywa się małe aparaty słuchowe, by w uchu nie odkładały się brud i woskowina.
Jak odpowiednio stosować naczynia teflonowe?
Podstawą bezpiecznego korzystania z naczyń teflonowych jest umiejętność ich obsługi i dbałość o nie.
Producenci tego kontrowersyjnego tworzywa zapewniają, że jeśli gotujemy potrawy w teflonowych naczyniach w bezpiecznej temperaturze (do 250 stopni Celsjusza), nie mamy się czego obawiać. Przegrzany teflon może wywołać natomiast objawy tzw. grypy na skutek objawów polimerowych, która najczęściej dotyka osoby pracujące z urządzeniami o wysokiej temperaturze.
Wyrobów teflonowych nie wolno również zarysowywać, gdyż mogą wtedy przypalać potrawy. Do patelni teflonowej lub garnka najlepiej używać drewnianych przyborów kuchennych i myć je gładką częścią gąbki. Warto pamiętać, że bezpieczne użytkowanie to umiejętne użytkowanie.
Wniosek z tej opowieści jest taki, że nie powinniśmy zrażać się do naczyń teflonowych pod wpływem niepotwierdzonych informacji i mitów na temat tworzywa, jakim jest teflon. Grunt to umiejętnie je stosować i odpowiednio o nie dbać.
