Jak przyspieszyć kompostowanie?

Kompostowanie to proces przemiany martwej materii organicznej, czyli odpadów roślinnych i zwierzęcych w kompost - naturalny, pełnowartościowy nawóz. Przygotowuje się go z domowych i ogrodowych odpadów, które nie zawierają toksycznych składników. Składuje się liście, suche gałęzie, ściętą trawę oraz kuchenne odpadki, np. obierki warzyw i owoców (oprócz cytrusów) i skorupki jajek. Od czasu do czasu surowce należy rozluźnić, aby dotarło tam powietrze, a substancje organiczne rozkładały się szybciej.

Kompost przetrzymuje się w specjalnym kompostowniku lub przygotowuje się pryzmę - miejsce, gdzie odpady układa się warstwami. Nawóz ten jest bogaty w składniki pokarmowe, dzięki czemu strukturę i żyzność gleby, przyspiesza tworzenie się próchnicy i poprawia wzrost oraz rozwój roślin. Substancje organiczne rozkładają się pod wpływem pleśni i bakterii, a proces ten trwa dość długo - około 10-12 miesięcy. Można jednak przyspieszyć kompostowanie na różne sposoby. Wtedy kompost będzie gotowy w 3-4 miesiące.

Pięć sposobów na mądre i oszczędne nawodnienie ogrodu

Aby kompostowanie przebiegało sprawnie, ważne jest przede wszystkim zapewnienie odpowiednik warunków. Należy zadbać o dobrą lokalizację i prawidłowe ułożenie warstw kompostu. Najlepiej umieścić kompostownik w miejscu zacienionym i przewiewnym (ale nie narażonym na silny wiatr). Podłoże, na którym będzie umieszczony kompostownik, musi być przepuszczalne, tak by mikroorganizmy i dżdżownice z łatwością przedostały się do kompostowanych odpadów.

Trzeba również odpowiednio układać warstwy kompostu, aby zapewnić odpowiedni przewiew i wilgotność. Pierwsza warstwa powinna być złożona z pociętych lub połamanych gałęzi, które będą stanowiły drenaż. Kolejny poziom to warstwa pochłaniająca składniki odżywcze z wyższych warstw. W tym celu warto wykorzystać ziemię ogrodową, torf, słomę lub wcześniejszy kompost. Następnie układa się kolejne warstwy materiału ze składników zielonych (chwastów, zielonych części roślin, warzyw, owoców, obornika) i brązowych (łodyg zielonych roślin, słomy, siana, papieru, kartonu i martwych liści). Warstwy przekłada się ziemią ogrodową lub rozkruszoną gliną. Pryzma nie powinna przekraczać 1,5 metra wysokości.

Ważnym zabiegiem jest przerzucanie pryzm kompostowych co 2-3 tygodnie. Warstwę nieprzerobioną należy ułożyć na spodzie, a wstępnie obrobioną na wierzchu. Takie mieszanie kompostu pozwoli przyspieszyć rozkład materii o kilka lub kilkanaście tygodni.

Niektóre odpady organiczne są tak duże, że nie mieszczą się w pryzmie lub rozkładają się zbyt długo, np. gałęzie drzew i krzewów czy łodygi okazałych bylin i słoneczników. Gdy jest ich sporo, warto zainwestować w rozdrabniarkę, czyli napędzany elektrycznie młynek, który tnie gałęzie na wióry. Te z łatwością zmieszczą się na pryzmie i szybciej się rozłożą. Surowce można też rozdrabniać za pomocą narzędzi ogrodniczych, np. sekatorów, szpadla czy siekiery.

Do kompostownika założonego na ziemi dżdżownice bez problemu odnajdują drogę. Można je też zwabić, wsypując do pryzmy słodkie składniki, czyli np. owoce. Natomiast do kompostowników zamkniętych należy dodać dżdżownice uprzednio zebrane w ogrodzie. Te pożyteczne stworzenia żywią się materią organiczną i drążą tunele w głębi pryzmy, zwiększając przy tym jej utlenienie. Ponadto dżdżownice przetwarzają obumarłe resztki roślin w biohumus (wermikompost), czyli najlepiej rozłożoną formę kompostu. Najbardziej wydajne w tym przypadku są dżdżownice kalifornijskie, które można zakupić w sklepach wędkarskich lub specjalnych fermach.

Aby przyspieszyć kompostowanie, można też dodać do świeżej pryzmy kompostowej dojrzały kompost. Można z niego stworzyć wodny roztwór i dodać nawóz azotowy. Jak to zrobić? Porcję dojrzałego kompostu należy wymieszać z wodą w proporcji 1:7 i pozostawić na 12 godzin. Co jakiś czas powinno się zamieszać roztwór. Przed wlaniem roztworu do pryzmy dodajemy do niego dawkę nawozu, np. siarczanu amonu.

Zastosowania drożdży w ogrodzie. Domowy i naturalny nawóz

Na przyspieszenie procesu kompostowania wpływa także grzybnia do rozkładu pni i kompostowania. Znajduje się w niej grzyb Peniophora gigantea, który szybko rozkłada resztki roślinne i powoduje ich butwienie. Grzybnia szczególnie dobrze rozkłada ścięte gałęzie i zdrewniałe pędy ogrodowych krzewów i drzewek.

Tym, co przyspiesza kompostowanie, są też różne preparaty ziołowe. Wykorzystywany w tym celu jest m.in. mniszek lekarski, rumianek czy krwawnik pospolity. Przygotowuje się z nich wywary, wyciągi lub napary.

Jak zrobić wywar z rumianku? Należy ugotować dwie łyżki stołowe suszonych kwiatów tej rośliny w litrze wody. Po ostygnięciu trzeba odcedzić roztwór i przez całe lato podlewać pryzmę kompostową co jakiś czas.

Do przyspieszania kompostowania stosuje się również szczepionki i aktywatory kompostowe, czyli tzw. startery. Dostępne są one w większości sklepów ogrodniczych. Zawierają w składzie szczepy bakterii tlenowych, które przyspieszają rozkład materii organicznej. Pomagają również zapewnić odpowiedni stosunek azotu do wapnia i regulować temperaturę wewnątrz pryzmy.