KE chce ograniczyć marnowanie żywności. Jakie produkty możemy jeść po upływie terminu przydatności?

Spora część konsumentów kieruje się datami ważności na opakowaniach przy ocenie, czy dany produkt można jeszcze jeść. Czy jest to słuszna strategia? W wielu przypadkach niekoniecznie, bowiem niekiedy zdarza się, że termin przydatności do spożycia nie upłynął, a dana rzecz już jest zepsuta lub odwrotnie - mimo że już minął, produkt wciąż jest świeży. Przez takie podejście marnuje się wiele jedzenia.

Z tym problemem chce walczyć Komisja Europejska. W 2019 przeprowadzono badania, z których wynika, że około 10 procent odpadów żywnościowych w Unii Europejskiej jest związanych z oznaczaniem dat na produktach. Do tego dochodzi ich błędna interpretacja przez konsumentów, w szczególności pojęcia "najlepiej spożyć przed".

Warto podkreślić, że najczęściej występującymi w Polsce oznaczeniami dat na etykietach są:

• "należy spożyć do..." - oznacza datę, po której nie powinniśmy już spożywać danego produktu,
• "najlepiej spożyć przed (końcem)..." - oznacza datę, po której żywność może stracić na jakość, ale nie staje się szkodliwa. 

W związku z tym organ chce zaproponować zmianę przepisów UE w zakresie oznaczania terminów żywności. Jedno z rozwiązań proponowanych przez Komisję Europejską zakłada dodanie kolejnych pojęć na etykiety, np. "często dobre dłużej". W ten sposób nowy komunikat dla konsumentów miałby pomagać w ich lepszym zrozumieniu i niewyrzucaniu pochopnie jedzenia.

Komisji Europejskiej zależy, aby zmiany nie były wprowadzane pochopnie, nie zagrażały bezpieczeństwu żywności oraz były zrozumiałe dla kupujących. Z tego powodu organ prowadzi obecnie badania konsumenckie i konsultacje publiczne, aby wypracować jak najlepsze rozwiązanie.

Które produkty można zatem spożywać mimo upływu daty ważności? Przede wszystkim należą do nich:

• makaron,
• ryż,
• kasza,
• cukier,
• sól,
• miód,
• nasiona roślin strączkowych.

Czytaj także: Nigdy nie rób tak z miodem! Zepsuje się lub straci lecznicze właściwości

Makarony możemy przechowywać bezpiecznie około roku. Jeszcze dłużej przydatny do spożycia, mimo upływu daty ważności, jest ryż. Są to nawet dwa lata jeśli chodzi o ryż biały, zaś ryż brązowy - pół roku. Natomiast w przypadku kaszy gryczanej termin ten wynosi około 8 miesięcy, a innych rodzajów kaszy - kilka miesięcy.

Istnieje także grupa produktów, których przydatność do spożycia nie kończy się właściwie nigdy. Należą do niej cukier, sól, a także miód. Ten ostatni może zmienić swój kolor czy konsystencję, jednak odpowiednio przechowywany raczej się nie psuje.

Odpowiednie przechowywanie to zresztą klucz do długowieczności wymieniowych produktów, a także dłuższej przydatności do spożycia innych. Wszelkiego rodzaju suche produkty warto trzymać w jednej szafce, która powinna być daleko od lodówki i piekarnika, a także powinna być zacieniona.

W przypadku innych produktów również często możliwe jest ich spożywanie nawet po upływie daty ważności. Najważniejsze jest jednak, aby zwracać uwagę na ich konsystencję, kolor czy zapach. Jeśli np. jogurt wciąż wygląda i pachnie normalnie, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby go zjeść, mimo że jest już po terminie jego przydatności do spożycia.

Z drugiej strony są także produkty, których lepiej nie spożywać po tym, jak minie już termin ich przydatności. Należą do nich m.in. jajka. W ich przypadku nie powinno się ryzykować ze względu na zagrożenie zakażeniem salmonellą. Inne tego typu produkty to wędliny, kiełbasy czy mięsa - w nich z kolei może rozwijać się groźna bakteria listeria.

Warto również pamiętać o tym, że data ważności dotyczy produktów nieotwartych. Na wielu produktach spotkamy się dodatkowo z napisami typu "należy spożyć w ciągu x dni od otwarcia opakowania". Powinniśmy wtedy dostosować się do tych wskazówek.

Zobacz również: Czego nigdy nie jeść po terminie?