Kluczowy dokument przy emeryturze. Zgubisz? Wypłacą ci głodowe świadczenie
Aby starać się o świadczenie emerytalne, przyszły emeryt musi nie tylko uzyskać wiek emerytalny i udowodnić staż pracy, ale także przedstawić odpowiednie dokumenty. Zaświadczenia od pracodawcy i świadectwa pracy to oczywiście podstawa, ale czasem pojawia się konieczność przedstawienia dodatkowych dowodów. O jakie dokumenty chodzi?
Zgodnie z założeniami polskiego systemu emerytalnego, wysokość świadczenia, które przyznane będzie emerytowi, zależy zawsze od kwoty zwaloryzowanych składek na koncie ubezpieczonego oraz:
- zwaloryzowanego kapitału początkowego,
- środków zapisanych na subkoncie,
- średniego dalszego trwania życia.
Środki odprowadzane na konto podlegające kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są waloryzowane, a wskaźnik waloryzacji ogłaszany jest przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Osoby, które urodziły się przed 1949 rokiem otrzymują świadczenia emerytalne oparte na zasadach sprzed wprowadzonej reformy w 1999 roku, osoby urodzone po 1949 roku - świadczenia podlegające rozdziałowi na dwa systemy. Część środków trafiała bowiem na konto indywidualne prowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a część uzyskiwał Otwarty Fundusz Emerytalny. Od 2014 roku OFE stał się opcją dobrowolną - wciąż można z niego korzystać, ale nie ma już takiego obowiązku.
Aby móc pobierać świadczenie, przyszły emeryt musi skończyć 60 i 65 lat, kolejno w przypadku kobiet i mężczyzn. Równie ważny jest staż pracy, który powinien wynieść minimalnie 20 i 25 lat, kolejno w przypadku kobiet i mężczyzn, ale ZUS przypomina, że każdy dodatkowy rok pracy jest gwarancją wyższej emerytury.
Dokumenty, które upoważniają do emerytury. Świadectwa pracy to nie wszystko
Od 1999 roku każda osoba ubezpieczona posiada indywidualne konto w ZUS-ie, na którym zapisywane są wszystkie składki należne (w przypadku osób, za które płaci pracodawca) lub opłacone za daną osobę po 1998 roku (w przypadku osób prowadzących działalność). Wcześniej ZUS nie był jednak zobowiązany do prowadzenia indywidualnych kont, więc nie brakuje osób, które, aby ustalić kapitał początkowy, muszą dostarczyć dokumenty potwierdzające zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia, które pobierały przed 1999 rokiem.
Dokumenty, które potwierdzają staż ubezpieczeniowy przed 1999 rokiem to np. świadectwa pracy lub zaświadczenia pracodawców. W przypadku braku tych dokumentów można dostarczy jednak do ZUS-u takie dowody zatrudnienia jak:
- legitymacje ubezpieczeniowe (gdy jest w nich wpis o okresach zatrudnienia)
- umowy o pracę
- opinie o pracy
- wpisy w "książeczkowym" dowodzie osobistym
- legitymacje służbowe
- legitymacje związków zawodowych
- pisma od pracodawcy (np. o powołaniu, mianowaniu, zmianie angażu, przyznaniu nagrody)
- uwierzytelnione kopie dokumentów lub ich odpisy wydane przez archiwum lub jednostkę, która przechowuje dokumentację zlikwidowanych zakładów pracy
- zeznania świadków (najlepiej byłych współpracowników).
Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub z opieki społecznej można natomiast udokumentować zaświadczeniem z urzędu pracy lub z konkretnego ośrodka. Kobiety, które urodziły dzieci i pozostawały na urlopie macierzyńskim mogą dostarczyć odpisy aktów ich urodzenia.
Osoby, które studiowały przed 1999 rokiem i ukończyły te studia, potwierdzają natomiast czas nauki odpowiednim zaświadczeniem z uczelni.
Zobacz również: Tyle może wynieść wdowia renta. Padły propozycje kwot
