Pieniądze w spadku

Gdy zakładamy konto w banku czy lokatę, to raczej nie myślimy... o sprawach ostatecznych, czyli o śmierci. Tymczasem warto się zastanowić, komu w takiej sytuacji chcielibyśmy przekazać ciężko zarobione pieniądze. Prawo bankowe umożliwia korzystne rozwiązania.

Gotówka z konta, lokaty, karty bankowe  - kiedy trafią do rodziny?

Pieniądze - podobnie jak dom, mieszkanie, samochód - podlegają dziedziczeniu wg przepisów w kodeksie cywilnym. Ale są wyjątki: część oszczędności z banku można przekazać poza spadkiem.

W dzisiejszych czasach prawie każdy ma konto w banku, na które wpływa pensja lub emerytura. Wiele osób, zwłaszcza starszych, ma też oszczędności na lokatach bankowych. Niestety, po śmierci posiadacza konta lub lokaty rodzinie wcale niełatwo odzyskać te środki.

Dlaczego? Po pierwsze: wypłata pieniędzy z konta zmarłego dla jego spadkobierców jest możliwa dopiero, gdy nabędą oni spadek (w sądzie lub u notariusza).

Po drugie: spadkobiercy często nie wiedzą, w którym banku zmarły miał konto i oszczędności (a w Polsce jest ok. 600 banków i 50 SKOK-ów!).

Jak uchronić bliskich przed kłopotami? Właściciel konta (lokaty) może złożyć w banku "dyspozycję wkładem na wypadek śmierci". Wówczas bliskie osoby uzyskają część pieniędzy zmarłego bez zbędnych formalności w sądzie lub u notariusza.

Od 1.07 spadkobiercy łatwiej odnajdą konto zmarłej osoby, lokaty i polisy. Dowiedzą się tego w Centralnej Informacji Bankowej.

Dlaczego zrobienie dyspozycji w banku to duże ułatwienie dla bliskich?

Komentarz. Dzięki dyspozycji rodzina szybko dostanie z banku część pieniędzy bliskiej osoby, tę, która nie wchodzi w skład spadku. Zatem bank ma obowiązek wypłacić te środki rodzinie bez zbędnych formalności - wystarczy, że upoważniona osoba okaże swój dowód osobisty i akt zgonu właściciela konta.

Oczywiście upoważnieni mogą być tylko najbliżsi zmarłego. Gdyby właściciel konta wskazał w dyspozycji dalszego krewnego, np. ciocię, bratanicę, albo przyjaciółkę - taki zapis będzie nieważny i pieniądze z konta wejdą do masy spadkowej.

Konta wspólne

Czy bank może blokować konto, gdy umrze jeden ze współwłaścicieli?

Komentarz. Nie, blokada w takiej sytuacji byłaby bezprawna! Ta zasada dotyczy nie tylko kont małżonków, ale też kont np. osób niespokrewnionych.

Część pieniędzy zmarłego współwłaściciela konta dziedziczy jego małżonek i dzieci (o ile zmarły nie złożył dyspozycji i nie wskazał też innych osób).

Konto indywidualne

Czy pieniądze na kontach małżonków wchodzą do ich majątku wspólnego?

Komentarz. Tak, są wspólne, i w razie rozwodu, separacji lub śmierci jednego - część pieniędzy należy się drugiemu. Ale uwaga! Jeśli małżonkowie spisali intercyzę o rozdzielności majątkowej, to pieniądze z konta należą wyłącznie do jego właściciela.

Wspólny pin i login

Często zdarza się, że bliscy znają PIN-y do swoich kart i hasła do kontinternetowych... Czy mogą pobierać środki po śmierci właściciela?

Komentarz. Lepiej tego nie robić (nawet jeśli są upoważnieni do konta), póki nie uzyskają w sądzie postanowienia o nabyciu spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia od notariusza. Dopiero po okazaniu tych dokumentów bank udostępni środki z konta.

Kilku spadkobierców

Często kilka osób nabywa spadek po właścicielu konta. Jakich dokumentów żądają wtedy banki?

Komentarz. Bywa z tym różnie - banki domagają się dostarczenia np. pisemnej zgody wszystkich spadkobierców na wypłatę pieniędzy lub innych dokumentów.

Przykład: zmarły miał na koncie 10 tys. zł, a spadek nabyli trzej synowie i żona - po 1/4. Bank wypłacił im po 2,5 tys. zł, gdy dostarczyli postanowienie sądu w sprawie działu spadku.