Podział majątku przy rozwodzie. Co zrobić, gdy do podziału są długi?

Barbara, bohaterka 11. Odcinka programu Polsatu "Wolni od Długów" ma do spłacenia ogromny dług, na który składa się kredyt, jaki zaciągnęła razem z byłym mężem i długi zaciągnięte tylko przez byłego męża. Mąż odmówił spłacania zobowiązań, a Barbarze - mimo że są już po rozwodzie - z powodu zadłużenia grozi utrata domu. Co zrobić ze wspólnymi długami po rozwodzie wyjaśnia ekspert programu Fryderyk Karzełek.

Sąd może rozstrzygać o podziale majątku w ramach sprawy rozwodowej, zazwyczaj jednak sądowy podział majątku odbywa się już po definitywnym zakończeniu małżeństwa, czyli po rozwodzie.


W małżeństwie występują trzy rodzaje majątku:

- majątek wspólny małżonków, czyli wszystko to, co małżonkowie razem zgromadzili podczas trwania małżeństwa (np.: wspólnie zbudowany dom, wspólnie zakupione mieszkanie, wspólnie nabyte samochody, etc),
- majątek osobisty żony, w skład którego wchodzi to, co żona posiadała przed zawarciem małżeństwa lub to, co otrzymała już w czasie trwania małżeństwa, a co przypadło jej w ramach dziedziczenia,
- majątek osobisty męża (tu podobnie, jak z majątkiem osobistym żony).

Majątek wspólny małżeństwa objęty instytucją tak zwanej wspólności ustawowej stanowi dobytek, który nie może być podzielony dopóki trwa wspólność. Żaden małżonek samodzielnie, bez zgody drugiego, nie może zbyć jakiegokolwiek składnika tego dorobku wspólnego. Przyjmuje się, że udziały w majątku wspólnym są równe.
Pamiętaj, że w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli istnieje duża dysproporcja w przyczynieniu się każdego z małżonków do powstania wspólnego majątku, można przy podziale żądać ustalenia nierównych udziałów w tym majątku.

Zdarza się, że wspomniane rodzaje majątków mieszają się ze sobą i wtedy sytuacja już nie jest taka przejrzysta (np. żona, w czasie trwania małżeństwa otrzymała spadek, czyli majątek osobisty (odrębny), który spieniężyła, a uzyskane pieniądze dołożyła do oszczędności uskładanych wspólnie w okresie trwania małżeństwa, za które małżonkowie kupili sobie mieszkanie).

Trzeba pamiętać, że mimo iż długi zaciągnięte w okresie małżeństwa - albo wspólnie przez małżonków, albo przez jednego z małżonków, ale za wiedzą i akceptacją drugiego - są także objęte ową instytucją wspólności ustawowej i przy sądowym podziale majątku zasadniczo obciążają małżonków w równych częściach, to wierzyciel jednak może zażądać spłaty całości długu od jednego z małżonków - tego, który jego zdaniem wywiąże się ze zobowiązania, bez dodatkowych komplikacji lub od obojga, w równych częściach. Jeśli wierzyciel ściągnie dług tylko od jednego z byłych małżonków, to temu małżonkowi przysługuje roszczenie o zapłatę połowy od drugiego z byłych małżonków. To roszczenie jednak czasami trudno wyegzekwować.


W tych sprawach warto korzystać z profesjonalnej pomocy prawnej. Można ją uzyskać odpłatnie w kancelarii prawnej albo bezpłatnie, w ponad 1500 miejscach w Polsce, gdzie są prowadzone punkty nieodpłatnego poradnictwa prawnego i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.