Rudbekia: Uprawa i pielęgnacja. Jakie odmiany wybrać?

Rudbekia przywędrowała do Europy z Ameryki Północnej. Roślina należy do rodziny astrowatych i występuje w kilkudziesięciu odmianach. W Polsce dziko rosną dwa gatunki: rudbekia owłosiona i rudbekia naga. Obydwie odmiany początkowo były uprawiane z nasion przywiezionych zza oceanu, jednak uciekły z ogródków i rozpoczęły ekspansję na polskie łąki. Obok rudbekii nagiej i owłosionej właściciele działek chętnie sięgają po rudbekię błyskotliwą, lśniącą oraz dwubarwną. Swoją nazwę roślina zawdzięcza Karolowi Linneuszowi, jednemu z ojców współczesnej taksonomii, który chciał w ten sposób uhonorować swojego mentora - Olafa Rudbecka.

Rudbekia - w zależności od odmiany -  może być rośliną jednoroczną, dwuletnią lub byliną. Najmniejsze gatunki mają wysokość dwudziestu centymetrów, najwyższe osiągają po dwa - trzy metry. Odmiany popularne w Polsce rosną najczęściej na wysokość pięćdziesięciu - stu centymetrów. Rudbekie tworzą rozrastające się kępy sztywnych rozgałęziających się, wzniesionych pędów. Roślina ma lancetowate liście - większe u dołu, mniejsze na górze łodygi. Zarówno pędy, jak i liście pokrywają cienkie włoski. Roślinę można wysiewać z nasion lub rozmnażać przez podział bryły korzeniowej.

Kwiatostany rudbekii to koszyczki złożone z wewnętrznych rurkowatych, czarnych, brązowych, a czasem zielonych kwiatów, które tworzą "oczko" oraz języczkowatych, jaskrawożółtych bądź pomarańczowych kwiatów (płatki). Wspaniałe, duże, żółte kwiaty, które wyglądają niczym małe słońca przyciągają właścicieli ogrodów do rudbekii. Natomiast jej pyłek i nektar zwracają uwagę pszczół i motyli. Rudbekia jest rośliną miododajną. Chcąc zachęcić pożyteczne owady do odwiedzin w ogrodzie, warto posadzić w nim rudbekię.

Rudbekię najlepiej wysiewać do inspektów lub rozsadników w marcu bądź w kwietniu. Ziarenka można zasiać też w maju lub czerwcu, wówczas wspaniała żółta szata udekoruje ogród jesienią. Nasiona rudbekii zachowują zdolność do kiełkowania przez trzy lata. Po wysianiu ziaren, kiełków należy spodziewać się po mniej więcej dwóch tygodniach. W maju lub czerwcu młode rośliny z inspektów czas wsadzić do gruntu. Rudbekia poradzi sobie w każdej umiarkowanie żyznej glebie o dobrej wilgotności. Małe słońce czuje pociąg do dużego, dlatego preferuje dobrze oświetlone stanowiska. Rudbekia poradzi sobie też w półcieniu, ale będzie mniej obficie kwitła.

Rudbekia wspaniale prezentuje się w grupach i na rabatach. Nasiona sadzone w większej liczbie obok siebie pozwolą stworzyć kolorowe wyspy na tle zieleni ogrodu. Rudbekie wspaniale prezentują się obok ich bliskich kuzynek - jeżówek i astrów. Żółte kwiaty mogą pojawić się już w czerwcu, a znikają dopiero w październiku - listopadzie, po pierwszych mrozach. Roślina świetnie odnajduje się w swobodnym stylu ogrodów wiejskich, na rabatach w angielskim stylu i w ogrodach inspirowanych wrzosowiskiem. Małe słońce można przenieść do mieszkania - cięta rudbekia utrzymuje się w wazonie nawet ponad tydzień.

Rudbekia nie wymaga szczególnej pielęgnacji. Aby roślina pięknie rosła, mniej żyzne gleby można przed sadzeniem plant nawieźć kompostem. Warto regularnie usuwać przekwitłe kwiatostany, pobudzi to roślinę do tworzenia nowych pąków. Rudbekia jest odporna na mróz, choroby i szkodniki. Przed zimą należy przyciąć łodygi rośliny tuż przy ziemi.

Jakie odmiany rudbekii wybrać do ogrodu? W polskich warunkach sprawdzają się najlepiej rudbekie owłosione, nagie, lśniące, błyskotliwe i dwukolorowe.

Rudbekia owłosiona to roślina jednoroczna. Należy ją wysiać bezpośrednio do gruntu, gdy nie ma już ryzyka, że temperatura spadnie poniżej zera stopni Celsjusza. Ta odmiana może mieć żółte, pomarańczowe lub rdzawo-czerwone płatki i czarny środek. Rudbekia owłosiona będzie rozsiewała się samoczynnie z roku na rok.

Rudbekia naga, zwana też rotacznicą, jak łatwo się domyślić nie ma włosków na łodygach i liściach. Jest to jedna z najwyższych odmian, która w sprzyjających warunkach może osiągnąć nawet dwa metry wysokości. Rotacznica pięknie prezentuje się przy ścianach budynków, murach i ogrodzeniach. Jej kwiaty osiągają średnicę dwunastu centymetrów, mają wypukłe brunatne środki i żółte płatki.

Rudbekia błyskotliwa dorasta do siedemdziesięciu centymetrów wysokości. Jej kwiaty są duże, mają brązowe, niemal czarne "oczka" i jaskrawożółte lub jasnopomarańczowe płatki. Ten gatunek, jeśli nie wystąpią mrozy, będzie kwitł aż do listopada. Jest to roślina wieloletnia.

Inna rudbekia wieloletnia to rudbekia lśniąca. Bylina kwitnie od lipca do września. Może osiągać do półtora metra wysokości. Jej wewnętrzne, rurkowate kwiaty mają zielony lub brązowy kolor, natomiast płatki są żółte.

Rudbekia dwukolorowa to roślina jednoroczna. Ma okazałe kwiaty o ciemnobrązowych środkach i dwubarwnych kwiatach zewnętrznych. Płatki tej odmiany są na brzegach żółtopomarańczowe a od środka brązowe. Rudbekia dwubarwna osiąga około metra wysokości. Ta odmiana zaczyna kwitnąć już w czerwcu.

Jeśli szukasz łatwych w uprawie roślin, które długo kwitną - rudbekia to właściwy wybór.