To naturalny słodzik, który może przyspieszyć odchudzanie. Dodaj trzy krople do porannej kawy

Stewia (łac. Stevia rebaudiana) to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, która zdobywa świat jako naturalny, bezkaloryczny słodzik. Jej liście zawierają glikozydy stewiolowe, czyli stewiozyd i rebaudiozyd A, które są 200-300 razy słodsze od cukru, ale nie dostarczają kalorii ani nie wpływają na poziom glukozy we krwi. Jak podkreśla artykuł "Stevia, Nature's Zero-Calorie Sustainable Sweetener: A New Player in the Fight Against Obesity", stewia to zdrowa alternatyw dla cukru i potencjalne wsparcie w walce z otyłością i chorobami metabolicznymi. Roślina ta, uprawiana od wieków w Paragwaju i Brazylii, była tradycyjnie stosowana przez rdzenną ludność Guarani jako "kaa-hee" - słodka trawa - do słodzenia napojów i w celach leczniczych, m.in. przy problemach trawiennych i nadciśnieniu.

Badania naukowe potwierdzają zdrowotne właściwości stewii, szczególnie dla osób z cukrzycą typu 2. Metaanaliza opublikowana w Journal of Functional Foods pod tytułem "Effect of stevia on blood glucose and HbA1C: A meta-analysis" wykazała, że stewia może przyczyniać się do lepszej kontroli glikemii. Analiza sugeruje, że regularne spożywanie stewii nie podnosi poziomu cukru we krwi, a w niektórych przypadkach może nawet obniżać wartości HbA1c - kluczowego wskaźnika długoterminowej kontroli glukozy.

Z kolei randomizowane badanie kontrolowane "Effects of stevia on glycemic and lipid profile of type 2 diabetic patients: A randomized controlled trial" potwierdziło, że stosowanie stewii u pacjentów z cukrzycą typu 2 poprawia zarówno profil glikemiczny, jak i lipidowy, obniżając poziom trójglicerydów i cholesterolu LDL. Te odkrycia wskazują, że stewia może być bezpiecznym zamiennikiem cukru i wspierać zdrowie metaboliczne.

Jeśli lubisz słodką kawę, ale dbasz o linię lub masz cukrzycę, stewia może być twoim sprzymierzeńcem. Nie dostarcza kalorii, nie podnosi poziomu glukozy we krwi i nie wpływa na insulinę. W przeciwieństwie do cukru, który może powodować skoki glukozy i prowadzić do magazynowania tłuszczu, stewia pozwala cieszyć się słodkim smakiem bez wyrzutów sumienia.

W porównaniu ze sztucznymi słodzikami, czyli m.in. aspartamem czy sacharyną, stewia wyróżnia się naturalnym pochodzeniem, które przyciąga zwolenników "czystej" diety. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) potwierdzają jej bezpieczeństwo w dawkach do 4 mg glikozydów stewiolowych na kg masy ciała dziennie, co oznacza, że przeciętna osoba może używać stewii do kawy bez obaw o zdrowie.

Choć stewia jest niemal idealnym słodzikiem, niektórzy użytkownicy zwracają uwagę na jej specyficzny posmak, który bywa opisywany jako lekko gorzki lub lukrecjowy. Ten efekt zależy od jakości produktu i proporcji glikozydów stewiolowych - rebaudiozyd A jest mniej gorzki i bardziej pożądany niż stewiozyd. Wybierając wysokiej jakości stewię, można zminimalizować ten problem. Niektóre badania wskazują na potencjalny negatywny wpływ słodzików na mikrobiom jelitowy, ale w przypadku stewii dowody są ograniczone i wymagają dalszych badań.

Stewia jest dostępna w różnych formach: suszonych liści, proszku, płynu oraz tabletek rozpuszczalnych. Każda ma swoje zalety, ale musimy pamiętać o odpowiednim dawkowaniu, ponieważ stewia jest znacznie słodsza niż cukier. Oto kilka praktycznych wskazówek:

• proszek: dodaj 1/8 łyżeczki do filiżanki kawy i dobrze wymieszaj;
• płyn: 2-3 krople na filiżankę to zazwyczaj odpowiednia ilość. Płynna forma jest łatwa w użyciu i dobrze się rozpuszcza;
• świeże liście: jeśli masz dostęp do świeżej stewii, wrzuć jeden liść do kawy i pozostaw na chwilę w filiżance;
• tabletki: rozpuść jedną tabletkę w gorącej kawie.

Aby zminimalizować gorzki posmak, wybierz produkty z wysoką zawartością rebaudiozydu A i dodaj odrobinę mleka lub śmietanki. Eksperymentuj z różnymi markami, ponieważ jakość stewii może się różnić. Stewia jest stabilna termicznie do 200°C, więc idealnie nadaje się do gorących napojów, takich jak kawa czy herbata.

Warto też sprawdzić etykiety - niektóre produkty zawierają dodatki w postaci erytrolu czy dekstrozy, które mogą dodawać kalorie. Jeśli zależy ci na czystej stewii, szukaj produktów oznaczonych jako "100 proc. stewia" lub "czysty ekstrakt stewii".

Stewia jest obiecującym składnikiem dla osób dążących do redukcji masy ciała. Zawarte w niej glikozydy stewiolowe nie są trawione w górnym odcinku przewodu pokarmowego, co oznacza, że nie dostarczają kalorii. Jak wskazano w artykule "Stevia, Nature's Zero-Calorie Sustainable Sweetener: A New Player in the Fight Against Obesity", te glikozydy są rozkładane w jelitach przez mikroflorę na stewiol i glukozę, ale glukoza ta jest metabolizowana przez bakterie, a nie wchłaniana do krwiobiegu. A zatem zastępując cukier stewią w kawie czy innych napojach, można łatwiej utrzymywać deficyt kaloryczny - podstawę skutecznego odchudzania.

Stewia wyróżnia się także korzystnym wpływem na metabolizm, szczególnie u osób z insulinoopornością lub cukrzycą. Metaanaliza opublikowana w Journal of Functional Foods wykazała, że regularne spożycie stewii może obniżać poziom glukozy we krwi, zwłaszcza u osób z wyższym BMI. Natomiast badanie z 2024 roku opublikowane w Food Science & Nutrition wykazało, że ciasteczka słodzone stewią wywoływały podobne uczucie sytości co te z cukrem, ale z niższym poziomem glukozy i insuliny po posiłku. To oznacza, że stewia nie podnosi poziomu insuliny i może także stabilizować odpowiedź glikemiczną u osób zmagających się z nadwagą lub zaburzeniami metabolicznymi. Dodanie stewii do kawy to zatem sposób na słodki smak bez ryzyka skoków cukru, które mogą prowadzić do głodu i przejadania.

Kawa, dzięki zawartości kofeiny, może dodatkowo wspierać odchudzanie, wzmacniając efekt stosowania stewii. Badanie opublikowane w The American Journal of Clinical Nutrition wykazało, że kofeina zwiększa spoczynkową przemianę materii o 3-4% przez kilka godzin po spożyciu, tym samym przyspieszając spalanie kalorii. Połączenie kawy, która pobudza metabolizm, ze stewią, która nie dostarcza kalorii i stabilizuje poziom glukozy, tworzy synergiczny duet dla osób dbających o sylwetkę. Kofeina może także poprawiać wydolność podczas ćwiczeń, ułatwiając aktywność fizyczną, czyli kolejny filar odchudzania.

Mimo licznych zalet stewia nie jest magicznym rozwiązaniem na odchudzanie. Skuteczna redukcja masy ciała wymaga deficytu kalorycznego, zbilansowanej diety i regularnej aktywności fizycznej. Stewia może ułatwić ograniczenie spożycia cukru, ale nie zastąpi zdrowego stylu życia.