To naturalny słodzik, który może przyspieszyć odchudzanie. Dodaj trzy krople do porannej kawy
Pomyśl o kawie, która rankiem skutecznie cię pobudza, a jednocześnie jest słodka i bezkaloryczna. To zasługa stewii, rośliny z Ameryki Południowej, która podbija świat jako naturalny zamiennik cukru. Czy to tylko słodki trik, czy prawdziwy sprzymierzeniec w walce o lepszą sylwetkę i zdrowie metaboliczne? Jej sekretem są glikozydy, trawione przez nasz organizm w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Sprawdźmy, jak stewia wpływa na metabolizm i odchudzanie.

Spis treści:
Czym jest stewia?
Stewia (łac. Stevia rebaudiana) to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, która zdobywa świat jako naturalny, bezkaloryczny słodzik. Jej liście zawierają glikozydy stewiolowe, czyli stewiozyd i rebaudiozyd A, które są 200-300 razy słodsze od cukru, ale nie dostarczają kalorii ani nie wpływają na poziom glukozy we krwi. Jak podkreśla artykuł "Stevia, Nature's Zero-Calorie Sustainable Sweetener: A New Player in the Fight Against Obesity", stewia to zdrowa alternatyw dla cukru i potencjalne wsparcie w walce z otyłością i chorobami metabolicznymi. Roślina ta, uprawiana od wieków w Paragwaju i Brazylii, była tradycyjnie stosowana przez rdzenną ludność Guarani jako "kaa-hee" - słodka trawa - do słodzenia napojów i w celach leczniczych, m.in. przy problemach trawiennych i nadciśnieniu. Współczesne badania potwierdzają, że stewia może wykazywać właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, a nawet antybakteryjne, co czyni ją cennym dodatkiem do zdrowej diety.
Badania naukowe rzucają światło na potencjalne korzyści stewii, szczególnie dla osób z cukrzycą typu 2. Metaanaliza opublikowana w Journal of Functional Foods pod tytułem "Effect of stevia on blood glucose and HbA1C: A meta-analysis" wykazała, że stewia może przyczyniać się do lepszej kontroli glikemii. Analiza sugeruje, że regularne spożywanie stewii nie podnosi poziomu cukru we krwi, a w niektórych przypadkach może nawet obniżać wartości HbA1c - kluczowego wskaźnika długoterminowej kontroli glukozy. Z kolei randomizowane badanie kontrolowane "Effects of stevia on glycemic and lipid profile of type 2 diabetic patients: A randomized controlled trial" potwierdziło, że stosowanie stewii u pacjentów z cukrzycą typu 2 poprawia zarówno profil glikemiczny, jak i lipidowy, obniżając poziom trójglicerydów i cholesterolu LDL. Te odkrycia wskazują, że stewia może być bezpiecznym zamiennikiem cukru i wspierać zdrowie metaboliczne.
Stewia jest dostępna w formie suszonych liści, proszku oraz płynnych ekstraktów, dlatego może wykorzystać ją do słodzenia herbaty, kawy czy wypieków. Jej naturalne pochodzenie i brak kalorii sprawiają, że jest idealna dla osób na diecie, dbających o sylwetkę lub zmagających się z cukrzycą. Stewia to nie tylko słodki smak, ale także krok w stronę zrównoważonego stylu życia, który łączy przyjemność z troską o ciało.
Czy stewia do kawy to dobry wybór?
Jeśli lubisz słodką kawę, ale dbasz o linię lub masz cukrzycę, stewia może być twoim sprzymierzeńcem. Nie dostarcza kalorii, nie podnosi poziomu glukozy we krwi i nie wpływa na insulinę. W przeciwieństwie do cukru, który może powodować skoki glukozy i prowadzić do magazynowania tłuszczu, stewia pozwala cieszyć się słodkim smakiem bez wyrzutów sumienia.

W porównaniu ze sztucznymi słodzikami, takimi jak aspartam czy sacharyna, stewia wyróżnia się naturalnym pochodzeniem, które przyciąga zwolenników "czystej" diety. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) potwierdzają jej bezpieczeństwo w dawkach do 4 mg glikozydów stewiolowych na kg masy ciała dziennie, co oznacza, że przeciętna osoba może używać stewii do kawy bez obaw o zdrowie.
Choć stewia jest niemal idealnym słodzikiem, niektórzy użytkownicy zwracają uwagę na jej specyficzny posmak, który bywa opisywany jako lekko gorzki lub lukrecjowy. Ten efekt zależy od jakości produktu i proporcji glikozydów stewiolowych - rebaudiozyd A jest mniej gorzki i bardziej pożądany niż stewiozyd. Wybierając wysokiej jakości stewię, można zminimalizować ten problem. Jednak niektóre badania wskazują na potencjalny negatywny wpływ słodzików na mikrobiom jelitowy, choć w przypadku stewii dowody są ograniczone i wymagają dalszych badań.
Jak poprawnie używać stewii do kawy?
Stewia jest dostępna w różnych formach: sproszkowanej, płynnej, tabletek rozpuszczalnych czy granulek. Każda ma swoje zalety, ale kluczowe jest odpowiednie dawkowanie, ponieważ stewia jest znacznie słodsza niż cukier. Oto kilka praktycznych wskazówek:
- proszek: Dodaj 1/8 łyżeczki do filiżanki kawy i dobrze wymieszaj. To wystarczy, by uzyskać słodki smak;
- płyn: 2-3 krople na filiżankę to zazwyczaj odpowiednia ilość. Płynna forma jest łatwa w użyciu i dobrze się rozpuszcza;
- świeże liście: jeśli masz dostęp do świeżej stewii, wrzuć jeden liść do kawy i pozostaw na chwilę - to naturalny sposób na słodzenie;
- tabletki: rozpuść jedną tabletkę w gorącej kawie.
Aby zminimalizować gorzki posmak, wybierz produkty z wysoką zawartością rebaudiozydu A i dodaj odrobinę mleka lub śmietanki. Eksperymentuj z różnymi markami, ponieważ jakość stewii może się różnić. Stewia jest stabilna termicznie do 200°C, więc idealnie nadaje się do gorących napojów, takich jak kawa czy herbata.
Warto też sprawdzić etykiety - niektóre produkty zawierają dodatki w postaci erytrolu czy dekstrozy, które mogą dodawać kalorie. Jeśli zależy ci na czystej stewii, szukaj produktów oznaczonych jako "100 proc. stewia" lub "czysty ekstrakt stewii".
Czy stewia wpływa na metabolizm i odchudzanie?
Stewia, jako bezkaloryczny słodzik pochodzenia roślinnego jest obiecującym narzędziem dla osób dążących do redukcji masy ciała. Zawarte w niej glikozydy stewiolowe nie są trawione w górnym odcinku przewodu pokarmowego, co oznacza, że nie dostarczają kalorii. Jak wskazano w artykule "Stevia, Nature's Zero-Calorie Sustainable Sweetener: A New Player in the Fight Against Obesity", te glikozydy są rozkładane w jelitach przez mikroflorę na stewiol i glukozę, ale glukoza ta jest metabolizowana przez bakterie, a nie wchłaniana do krwiobiegu. Dzięki temu stewia pozwala cieszyć się słodkim smakiem bez obciążania organizmu dodatkowymi kaloriami. Zastępując cukier stewią w kawie czy innych napojach, można łatwiej utrzymywać deficyt kaloryczny - podstawę skutecznego odchudzania.
Stewia wyróżnia się także korzystnym wpływem na metabolizm, szczególnie u osób z insulinoopornością lub cukrzycą. Metaanaliza opublikowana w Journal of Functional Foods wykazała, że regularne spożycie stewii może obniżać poziom glukozy we krwi, zwłaszcza u osób z wyższym BMI, co czyni ją cennym narzędziem w kontroli glikemii. Co więcej, badanie z 2024 roku opublikowane w Food Science & Nutrition wykazało, że ciasteczka słodzone stewią wywoływały podobne uczucie sytości co te z cukrem, ale z niższym poziomem glukozy i insuliny po posiłku. To oznacza, że stewia nie podnosi poziomu insuliny i może także stabilizować odpowiedź glikemiczną u osób zmagających się z nadwagą lub zaburzeniami metabolicznymi. Dodanie stewii do kawy to zatem sposób na słodki smak bez ryzyka skoków cukru, które mogą prowadzić do głodu i przejadania.

Kawa, dzięki zawartości kofeiny, może dodatkowo wspierać odchudzanie, wzmacniając efekt stosowania stewii. Badanie opublikowane w The American Journal of Clinical Nutrition wykazało, że kofeina zwiększa spoczynkową przemianę materii o 3-4% przez kilka godzin po spożyciu, tym samym przyspieszając spalanie kalorii. Połączenie kawy, która pobudza metabolizm, ze stewią, która nie dostarcza kalorii i stabilizuje poziom glukozy, tworzy synergiczny duet dla osób dbających o sylwetkę. Kofeina może także poprawiać wydolność podczas ćwiczeń, co ułatwia aktywność fizyczną - kolejny filar odchudzania.
Mimo licznych zalet stewia nie jest magicznym rozwiązaniem na odchudzanie. Skuteczna redukcja masy ciała wymaga deficytu kalorycznego, zbilansowanej diety i regularnej aktywności fizycznej. Stewia może ułatwić ograniczenie spożycia cukru, ale nie zastąpi zdrowego stylu życia.