Umowy frankowe a klauzule abuzywne. Co może zrobić konsument?
Wielu "frankowiczów" - jak popularnie nazywane są osoby, które zaciągnęły kredyty we frankach - padło ofiarą finansowych podmiotów rynkowych - w tym banków, które w rażący sposób naraziły ich interesy, zamieszczając w umowach kredytowych niedozwolone postanowienia. Czym są tak zwane klauzule abuzywne? W jaki sposób może bronić się konsument i dochodzić sprawiedliwości przed sądem? Jakie warunki trzeba spełnić, aby niedozwolone postanowienia umowne zostały prawnie uznane za nieważne? Poniżej odpowiedzi i rady dla frankowiczów.
Czym są klauzule abuzywne?
Klauzule abuzywne to inaczej niedozwolone postanowienia umowne w umowie z konsumentem. Prawo stanowi, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, nieuzgodnione indywidualnie, nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Pozostałe postanowienia umowy - tak.
Do zakwalifikowania twojej umowy jako zawierającej klauzule niedozwolone trzeba ustalić istnienie obydwóch poniższych warunków:
- umowa musi być zawarta z konsumentem, czyli - najprościej ujmując - osobą fizyczną nie będącą przedsiębiorcą,
- postanowienia umowy nieuzgodnione indywidualnie to te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu; w szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez bank.
Klauzule abuzywne: Kiedy sąd może uznać nieważność umowy?
Konsekwencje stwierdzenia przez sąd, że umowa frankowa zawiera klauzule abuzywne mogą być dwojakie:
- Sąd może przede wszystkim stwierdzić nieważność umowy. Coraz częściej dzieje się tak, że sąd uznaje, iż zawarcie w umowie kredytowej niedozwolonych klauzul powoduje, że finalnie jest sprzeczna z prawem.
- Sąd może też wyeliminować z umowy jedynie klauzule abuzywne. W sytuacji, gdy konsekwencje unieważnienia całej umowy w ostatecznym rozrachunku byłyby niekorzystne dla kredytobiorcy, nie jest on zainteresowany unieważnieniem umowy kredytowej.
Gdzie mogą szukać pomocy frankowicze?
Sprawą "frankowiczów" zajmuje się m.in. Rzecznik Finansowy, czyli państwowa instytucja, reprezentująca interesy pokrzywdzonych w sytuacjach, gdy ich prawa zostały złamane przez finansowe podmioty rynkowe, w tym przez banki. Sprawia to, iż w sporze kredytobiorcy-konsumenta z bankiem, szanse i siły konsumenta są o wiele bardziej znaczące. Warto pamiętać o możliwości skorzystania z takiego wsparcia.
Rzecznik Finansowy przeanalizował setki umów o kredyty frankowe i stworzył na ich podstawie "mapę" klauzul niedozwolonych w umowach kredytów "walutowych", czyli zestawienie kilkudziesięciu przykładowych klauzul abuzywnych stosowanych przez różne banki w umowach kredytowych. Będąc "frankowiczem" dobrze jest przejrzeć to zestawienie i porównać przykłady klauzul niedozwolonych z zapisami w swojej umowie z bankiem, aby dowiedzieć się, czy i nasza umowa nie zawiera niedozwolonych klauzul.
