Złodzieje witamin. Lista najgorszych żywieniowych kombinacji
Oprac.: Agnieszka Tkacz
Warzywa i owoce powinny być głównym elementem naszej diety. Okazuje się, że w niektórych przypadkach nawet to może być niewystarczające. Warto pamiętać, których warzyw nie warto ze sobą łączyć. Niezwykle ważne jest również ich odpowiednie przygotowanie. Sprawdź, w jaki sposób gotować, aby mieć pewność, że w procesie nie stracisz cennych witamin i związków odżywczych.
Warzywa i owoce to źródło witamin i cennych minerałów. Jednak, aby mieć pewność, że w procesie gotowania nie stracimy większości z nich, musimy pamiętać o kilku ważnych rzeczach. Sprawdź, w jaki sposób zabijamy witaminy i jak możemy się przed tym uchronić.
Co niszczy witaminy?
Badania pokazują, że nie ma jednej właściwej metody przygotowywania warzyw. Pod wpływem obróbki termicznej niektóre substancje tracą swoje właściwości, a inne je zyskują. Przeprowadzone w Niemczech badania pokazały, że osoby, które jedzą głównie surowe warzywa, wchłaniają duże ilości beta-karotenu, ale ich spożycie likopenu jest poniżej przeciętnej.
To pokazuje nam, że nie ma ogólnej zasady, do której trzeba się stosować przy przyrządzaniu warzyw i owoców. Różne związki giną w innych warunkach. Z tego powodu warto pamiętać, że warzywa i owoce należy przyjmować w wielu formach przy każdym posiłku.
Jakie witaminy tracimy podczas gotowania?
Gotowanie wpływa niekorzystnie na witaminy, które są rozpuszczalne w wodzie. Podczas tego procesu cierpią głównie witamina C i B oraz polifenole. Dobrym przykładem jest groszek i marchew konserwowa. Warzywa te zawierają nawet do 85-95 proc. mniej witaminy C niż ich surowa postać. Jest to również dobrze widoczne na przykładzie szpinaku. W momencie gotowania traci on nawet 75 proc. zawartości witaminy C.
Jednak w przypadku warzyw zawierających likopen, takich ja pomidory, wpływ temperatury działa korzystnie. Dzięki niej wydostaje się on na zewnątrz, a nasz organizm jest w stanie przyjąć go w większych ilościach. Dlatego właśnie w ketchupie znajdziemy więcej tej cennej substancji niż w surowym pomidorze.
Na gotowanie odporne są witaminy oraz substancje, które rozpuszczają się w tłuszczach. Są to witaminy A, D, E i K, a także karotenoidy. W przypadku cukinii czy brokułów może się okazać, że gotowanie również będzie korzystniejszą formą obróbki.
Jak pieczenie wpływa na zawartość witamin?
W przypadku pieczenia ucierpią związki, które rozpadają się w wysokiej temperaturze. Zaliczamy do nich witaminę C, A, E i witaminy z grupy B oraz potas i kwas foliowy. Pomimo to w procesie pieczenia straty tych substancji są stosunkowo niewielkie.
Podczas pieczenia należy kierować się zasadą, że im dłuższy proces, tym więcej składników odżywczych stracimy.
Czy sposoby obróbki warzyw niszczą witaminy?
Najgorszym rodzajem obróbki warzyw jest smażenie. Nie dość, że warzywa tracą swoje właściwości, dodatkowo wchłaniają tłuszcz, który znacząco zwiększa ich kaloryczność oraz sprawia, że są ciężkostrawne. Dodatkowo użycie nieodpowiedniego oleju, o wysokim punkcie dymienia może sprawić, że dania będą zawierały niezdrowe związki, które są produktami smażenia.
Korzystnym sposobem przygotowania warzyw jest gotowanie na parze. W wyniku tego procesu średnio tracimy jedynie nie więcej niż 15 proc. witamin.
Okazuje się, że kuchenka mikrofalowa ma niewielki wpływ na utratę wartości odżywczych jedzenia. Warzywa, które przygotowywane są za jej pomocą, według badań przeprowadzonych w 2007 roku, tracą jedynie do 10 proc. wartości odżywczych.
Jak mrożenie wpływa na warzywa i owoce?
Mało osób pamięta o tym, że również mrożenie może negatywnie wpływać na składniki odżywcze, które znajdziemy w warzywach i owocach. Najbardziej są na nie wrażliwe antocyjany, które należą do flawonoidów. Im dłużej przechowujemy produkty w zamrażalniku, tym mniej mają wartości odżywczych. Po półrocznym przechowywaniu mrożonek, ginie w nich nawet do 50 proc. zawartości witaminy C.
Złodzieje witamin, czyli najgorsze połączenia żywieniowe
Łączenie ze sobą różnych produktów może w niektórych przypadkach nie przynieść nam zamierzonych korzyści. Często źle połączone warzywa mogą sprawić, że organizmowi trudniej będzie przyjmować zawarte w nich substancje. Dodatkowo połączenia niektórych składników odżywczych mogą powodować problemy z trawieniem i inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Oto lista najpopularniejszych niekorzystnych połączeń żywieniowych:
- warzywa krzyżowe (brukselka, kalafior, brokuł, jarmuż, kapusta) i ryby morskie
- świeże pomidory i ogórki
- biały ser i pomidory
- oleje roślinne i tłuste ryby (śledź, makrela, łosoś, sardynka)
- mięso i ziemniaki
- czerwone mięso i wino
Zobacz także: