Miły, uprzejmy, wrażliwy – i emocjonalnie wyczerpujący. Kim jest narcyz emocjonalny?
Nie każdy narcyz patrzy na siebie w lustrze z zachwytem. Nie każdy jest przebojowy i pewny siebie. Niektórych trudno rozpoznać – są cisi, wrażliwi, delikatni. A jednak pod tą spokojną fasadą kryje się ten sam głód uznania i ta sama potrzeba podziwu. Jak poznać, że masz do czynienia z narcyzem wrażliwym? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Spis treści:
Narcyz nie zawsze jest przebojowy
Kiedy myślimy o narcyzie, przed oczami mamy obraz osoby, która wchodzi do pokoju i od razu chce być w centrum uwagi. Lubi komplementy, nie znosi krytyki, chętnie mówi o sobie i zazwyczaj ma wysokie mniemanie o własnej wartości. Narcyz wrażliwy nie pasuje do tego schematu. Zamiast mówić o sobie, częściej milczy. Zamiast błyszczeć, często unika oceny. Ale to nie znaczy, że nie potrzebuje potwierdzenia własnej wartości. Przeciwnie - potrzebuje go równie mocno, tyle że szuka go w inny sposób.
Wrażliwy, ale nie pokorny
Wrażliwy narcyz często ma bardzo kruchą samoocenę. Z zewnątrz wygląda na osobę cichą, niepewną, ale w środku przeżywa silne emocje. Potrzebuje uznania, ale nie umie go otwarcie wyrazić. Czeka, aż ktoś zauważy jego wyjątkowość bez słów. Bywa urażony drobnymi rzeczami. Potrafi wycofać się z relacji, jeśli nie czuje się wystarczająco dostrzeżony. I choć może wydawać się łagodny, potrafi manipulować emocjonalnie - wzbudzać poczucie winy, cicho karcić, tworzyć napięcie.
Czym się różni od klasycznego narcyza?
Klasyczny narcyz buduje swoją wartość przez dominację. Czuje się lepszy, pokazuje to i oczekuje potwierdzenia z zewnątrz. Wrażliwy narcyz nie dominuje, ale także czuje się wyjątkowy - tyle że niedoceniony. Nie wyraża tego wprost, raczej obraża się, dystansuje, żyje przekonaniem, że inni go nie rozumieją. Oba typy łączy głęboka potrzeba bycia ważnym. Często trudno zorientować się, że mamy do czynienia z narcyzmem, bo zachowanie może przypominać niską samoocenę czy introwersję.
Jak go rozpoznać?
Wrażliwy narcyz nie będzie mówił, że zasługuje na więcej. Raczej będzie czuł żal, że nie dostał tego, co mu się należy - i da to odczuć w sposób pasywno-agresywny. Typowe sygnały to:
• silne reagowanie na krytykę, nawet delikatną,
• wycofywanie się z kontaktu, kiedy coś pójdzie nie po jego myśli,
• trudność z przyjmowaniem cudzych sukcesów bez uczucia zagrożenia,
• potrzeba uznania, ale nieumiejętność proszenia o nie,
• subtelne karanie milczeniem lub chłodem.
Czy to można zmienić?
Wrażliwy narcyzm to pewien sposób funkcjonowania, który powstaje zazwyczaj jako efekt trudnych doświadczeń z dzieciństwa. W relacjach z bliskimi, jeśli pojawił się brak stabilnego uznania, nadmierna krytyka lub warunkowa akceptacja może rozwinąć się właśnie taka forma narcystycznej obrony. Zrozumienie, że to problem wewnętrzny, a nie wina otoczenia, to pierwszy krok. Terapia - zwłaszcza oparta na budowaniu zdrowej samooceny i otwartej komunikacji może pomóc przełamać ten schemat. Ale najpierw trzeba go zauważyć.
Co warto wiedzieć
Jeśli jesteś w relacji z osobą, która przejawia cechy wrażliwego narcyzmu, możesz czuć się emocjonalnie zmęczony. Z jednej strony widzisz jej wrażliwość, z drugiej doświadczasz ciągłych pretensji, których nie rozumiesz. Warto wtedy zadbać o granice, nie brać wszystkiego do siebie i nie próbować stale "naprawiać" atmosfery. Relacja z osobą z takim rysunkiem osobowości może być trudna i wymaga dużo cierpliwości.
