10 zasad podawanie antybiotyków

Choć szybko pomagają pokonać różnego typu choroby o podłożu bakteryjnym i (rzadziej) grzybiczym, nie pozostają bez wpływu na organizm, zwłaszcza dziecka. Dlatego podając je, warto zrobić wszystko, by przyniosły choremu malcowi więcej pożytku niż szkody. Nasz ekspert - dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka wyjaśnia, jakich zasad należy przestrzegać podczas antybiotykoterapii.

1. Ściśle stosuj się do zaleceń lekarza
Nigdy nie podawaj malcowi antybiotyków na własną rękę. Są to bardzo silne leki, które może zalecić dziecku wyłącznie lekarz. Hamują one namnażanie oraz niszczą już obecne w organizmie bakterie, dlatego są skuteczne jedynie podczas chorób bakteryjnych, np. ropnej anginy, ropnego zapalenia zatok lub bakteryjnego zapalenia płuc. Jednak, gdy się ich nadużywa lub niewłaściwie je podaje (np. podczas infekcji wirusowych, takich jak grypa lub przeziębienie), mogą nie zadziałać lub wręcz zaszkodzić dziecku, gdyż bardzo osłabiają organizm.

2. Zanim podasz lek, przeczytaj ulotkę

Dowiesz się z niej, jak przyrządzić lekarstwo (to ważne w przypadku zawiesin dla najmłodszych), kiedy najlepiej je podawać (przed posiłkiem, w trakcie czy też po jedzeniu) oraz w jaki sposób przechowywać lek, by nie stracił swoich właściwości. W ulotce dołączonej do opakowania znajdziesz też wskazówki, jakie objawy niepożądane może wywołać dany preparat (np. bóle brzucha, biegunki) i z jakimi innymi środkami nie powinien być łączony.

3. Nie przerywaj wcześniej kuracji

Antybiotyki zazwyczaj podaje się przez 5-7 dni. Przy zapaleniu ucha środkowego lub płuc okres ten może być znacznie dłuższy - nawet 10-14 dni. Nie można skracać zaleconej przez lekarza kuracji, nawet jeśli wygląda na to, że maluszek już w pełni odzyskał zdrowie. Grozi to bowiem nawrotem choroby, a także powstaniem w organizmie szczepów bakterii odpornych na dany antybiotyk. Z kolei jeśli zauważysz u dziecka jakiekolwiek niepożądane efekty leczenia (np. wysypkę, bóle brzucha, wymioty), zanim przerwiesz terapię, skontaktuj się z pediatrą.

4. Kolejne dawki serwuj w równych odstępach czasu

Antybiotyki zażywa się najczęściej co 8 lub 12 godzin. Warto o tym pamiętać, podając maluchowi pierwszą dawkę antybiotyku - od razu trzeba bowiem ustalić najdogodniejsze pory aplikowania dziecku leków. Przestrzeganie zaleconych przez lekarza odstępów czasowych jest konieczne, ponieważ niepodanie dawki w odpowiednim momencie może obniżyć skuteczność lekarstwa. Terapia przyniesie pozytywne rezultaty tylko wtedy, gdy we krwi malca przez określony czas (zwykle 7-10 dni) będzie utrzymywało się odpowiednie stężenie antybiotyku. Jeśli będzie ono za niskie, lek przestanie niszczyć chorobotwórcze bakterie, a wtedy mały pacjent nie wyzdrowieje. Co gorsza, w takiej sytuacji drobnoustroje odpowiedzialne za wywołanie infekcji mogą się na dane lekarstwo uodpornić. Dlatego z podaniem antybiotyku można spóźnić się najwyżej o godzinę. Jeśli przerwa jest dłuższa, koniecznie trzeba skonsultować się z lekarzem. Specjalista może zdecydować o przerwaniu leczenia oraz rozpoczęciu kuracji innym antybiotykiem.

5. Dokładnie odmierzaj ilość lekarstwa

Ponieważ dawka antybiotyku zalecona przez lekarza jest dobierana indywidualnie do masy ciała i wieku dziecka, powinna być odmierzona szczególnie starannie. Tylko wtedy masz gwarancję, że lek zadziała. Dlatego do podawania lekarstwa zawsze należy używać plastikowego dozownika z miarką, który jest zwykle dołączony do opakowania, albo strzykawki z podziałką. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub podania za dużej dawki leku, jak najszybciej skontaktuj się z waszym pediatrą.

6. Nie dodawaj zawiesiny do mleka lub soku

Lekarze zdecydowanie odradzają rozcieńczanie antybiotyków innymi napojami. Powód jest prosty: jeśli dziecko nie wypije całej porcji napoju, nie będzie wiadomo, jaką dawkę leku faktycznie połknęło. Poza tym, niektóre napoje (w tym mleko i soki owocowe) w ogóle nie są polecane do popijania, a co dopiero rozcieńczania antybiotyków. Mleko zawiera wapń, który zaburza wchłanianie niektórych leków, m.in. właśnie antybiotyków. Jeśli więc malec popije antybiotyk mlekiem, może on nie zadziałać z właściwą siłą i dziecko będzie dłużej chorowało. Z kolei soki owocowe zawierają wiele witamin wzmacniających nie tylko szkraba, ale także i chorobotwórcze bakterie. Dlatego wszelkie leki najlepiej popijać zwykłą wodą, która jest neutralna dla organizmu.

7. Podczas antybiotykoterapii dawaj malcowi probiotyki

Antybiotyki niszczą wiele bakterii, między innymi także te dobre. Aby przywrócić prawidłową florę bakteryjną w organizmie dziecka, podawaj mu probiotyki (np. Multilac, Trilac, Dicoflor 30, Acidolac). Są to mikroorganizmy, które można nazwać przyjaznymi bakteriami. Przywracają one równowagę flory jelitowej, wzmacniają odporność organizmu i hamują procesy zapalne. Większości probiotyków (wyjątkiem jest Dicoflor 30) nie należy podawać jednocześnie z antybiotykami (najlepiej zrobić to przynajmniej godzinę po podaniu dawki antybiotyku), ponieważ dobroczynne bakterie zginą, zanim zdążą cokolwiek zdziałać. Zamiast probiotyków można również serwować malcowi modyfikowane mleko probiotyczne (jeśli dziecko jest karmione butelką) lub jogurt naturalny wzbogacony o te "dobre" bakterie (szczególnie jogurty BIO).

8. Zanim szkrab połknie lek, zbij u niego gorączkę

Gdy malec nie ma temperatury, jest pogodniejszy - a wówczas łatwiej zachęcić go do przyjęcia dawki niezbyt smacznego leku. Poza tym ryzyko, że połknięcie antybiotyku sprowokuje wymioty, jest wówczas znacznie mniejsze.

9. Jeśli maluch zwymiotuje tuż po przyjęciu preparatu, podaj go jeszcze raz Uporczywy kaszel, który dokucza dziecku w trakcie infekcji dróg oddechowych, dość często powoduje wymioty. Jeśli w ciągu godziny od podania antybiotyku maluch zwymiotuje, trzeba podać lekarstwo ponownie. W sytuacji jednak, gdy szkrab dostanie torsji 3-4 godziny po przyjęciu leku, nie ma konieczności aplikowania go powtórnie, ponieważ najprawdopodobniej antybiotyk zdążył już wchłonąć się do organizmu. W razie jakichkolwiek wątpliwości, warto telefonicznie skonsultować się z pediatrą.

10. Gdy po kilku dniach dziecko nie czuje się lepiej, skontaktuj się z lekarzem Czasami zdarza się, że pomimo przyjmowania antybiotyku, brzdąc nie wraca do zdrowia. Jest to sygnał, że prawdopodobnie lekarstwo zostało źle dobrane i nie działa na bakterie, które wywołały chorobę. W takiej sytuacji jak najszybciej poradź się pediatry. Zapewne przepisze on smykowi inny lek.