Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) staje się problemem coraz młodszych osób. Dlatego warto dowiedzieć się, jak zapobiegać temu schorzeniu.
Nasz narząd wzroku jest zbudowany w ten sposób, że w tylnej części oka znajduje się tzw. plamka żółta. Jest to miejsce, w którym występuje najwięcej tzw. czopków. Odpowiadają one m.in. za widzenie kolorów. Mają żółte zabarwienie - stąd taka nazwa tej części oka.
Wiadomo, że plamka żółta może ulegać zwyrodnieniu. Do niedawna sądzono, że ma to związek przede wszystkim z wiekiem - im starszy człowiek, tym naturalnie gorsze widzenie. Jednak najnowsze badania pokazują, że niekorzystne zmiany w oku mogą być niezależne od wieku i wystąpić nawet u czterdziestoparoletniej osoby!
Nowe, zaskakujące przyczyny schorzenia
Zdaniem naukowców za zwyrodnienie plamki żółtej u osób poniżej 50. r. ż. odpowiadają w dużym stopniu... "nowoczesne" nawyki, takie jak:
- spożywanie żywności typu fast food (i dużej ilości wysokokalorycznych tłuszczów oraz konserwantów);
- częste korzystanie z urządzeń posiadających jasne ekrany (typu komputer czy telefon komórkowy) i w efekcie narażanie oczu na działanie intensywnego światła, które powoduje tzw. przesycenie czopków);
- spędzanie dużej ilości czasu w pomieszczeniach (i niedobór światła słonecznego, a w efekcie niski poziom witaminy D w organizmie);
- odreagowywanie codziennych stresów poprzez picie alkoholu lub palenie tytoniu (i upośledzenie prawidłowego ukrwienia narządu wzroku, w tym plamki żółtej).
Rady specjalistów, jak zadbać o oczy
Aby uchronić się przed zwyrodnieniem plamki żółtej:
- stosuj na co dzień dietę zawierającą morskie ryby (np. makrela, śledź, tuńczyk) - pochodzące z nich kwasy omega-3 to naturalny składnik zdrowej plamki żółtej;
- wyreguluj jasność ekranów używanych na co dzień urządzeń (nie powinny cię razić), ogranicz też czas korzystania z nich;
- często przebywaj na świeżym powietrzu (pamiętając o założeniu okularów z filtrem).
Zielone warzywa liściaste, takie jak brokuły, kapusta, sałata i szpinak, zawierają luteinę. To cenny składnik dla oczu! Jest tzw. antyoksydantem - filtruje zbyt silne światło i nie pozwala tym samym na powstawanie tzw. wolnych rodników, które mogłyby uszkodzić plamkę żółtą.
Pomarańczowe i czerwone warzywa oraz owoce - dynia, marchew, papryka, brzoskwinie, morele, pomarańcze - to bogate źródła beta-karotenu oraz zeaksantyny, czyli kolejnych ochronnych antyoksdantów mogących gromadzić się w komórkach oczu.
Owoce róży - warto je spożywać (np. w postaci naparu), bo są najlepszym "dostawcą" witaminy C. Wiadomo, że jej niedobór jest szkodliwy dla oczu.
Wpatrując się w tzw. siatkę Amslera (widoczną po prawej stronie), możesz sprawdzić, czy nie występują u ciebie objawy zwyrodnienia plamki żółtej (takie, jak wymienione poniżej). Ważne informacje przed badaniem:
- jeśli korzystasz z okularów do czytania, załóż je;
- wytnij test i zbliż go do oczu na odległość 30-40 cm;
- zasłoń jedno oko, drugim patrz w centralny punkt siatki;
- koncentruj wzrok tylko na nim, zwłaszcza staraj się nie patrzeć w bok i nie poruszaj okiem;
- sprawdź, czy wszystkie linie, które widzisz są proste, a kwadraty mają taki sam wymiar. W taki sam sposób wykonaj test drugim okiem.
Zgłoś się do okulisty, jeśli widzisz:
- zagięte, wykrzywione linie (to objaw zwany metamorfopsjami);
- powiększone kwadraciki (to tzw. makropsje);
- pomniejszone kwadraciki (tzw. mikropsje);
- zamazane linie w środku (tzw. mroczek).
