Brodawki – skąd się biorą i jak się ich pozbyć?
Kto z nas nie uskarżał się na brodawki? Drobne, pojedyncze lub kilka większych, zlewających się w rozległe grudki, płaskie lub wyniosłe, białe lub czerniejące? W Polsce problem brodawek jest powszechny, gdyż dotyczy ponad połowy populacji. Dlatego szczególnie istotna jest podstawowa wiedza na ich temat, szczególnie ta wskazująca na metody trwałej eliminacji.
Brodawki stanowią niejednorodną grupę zmian skórnych wywołanych infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego - HPV. Obecnie znanych jest kilkadziesiąt typów tego wirusa, tylko niektórym z nich przypisuje się udział w powstawaniu brodawek. Inne natomiast odpowiedzialne są za nowotworzenie i rozwój raka płaskonabłonkowego skóry lub szyjki macicy.
Biorąc pod uwagę typ wirusa HPV wyróżnia się trzy podstawowe odmiany brodawek: zwykłe, stóp oraz płaskie. W zależności od odmiany brodawki przyjmują różne formy. Mogą ujawniać się w postaci drobnych, białych grudek, niekiedy zlewających się ze sobą, zlokalizowanych w obrębie skóry dłoni, w sąsiedztwie wału paznokciowego lub płytki paznokciowej (typowe dla brodawek zwykłych).
Mogą również lokalizować się wyłącznie w obrębie stóp jako drobne, twarde, zażółcone ogniska, zlewające się ze sobą i tworzące zwarte masy utrudniające chodzenie i sprawiające ból (brodawki stóp). W innym przypadku lokalizują się w obrębie twarzy lub rąk w postaci drobnych, grudkowatych przebarwień ledwie wyczuwalnych palpacyjnie (brodawki płaskie). Wszystkie postaci brodawek mają skłonność do samoistnego ustępowania.
Typy wirusa HPV odpowiedzialne są za wywołanie zmian brodawkowatych skóry, jednak nie stanowią zagrożenia transformacji nowotworowej. Istotny jest natomiast problem dyskomfortu i estetyki, pojawiający się zwłaszcza w przypadku zmian zlokalizowanych na stopach (ból) oraz na odsłoniętych częściach ciała (szczególnie twarz i dłonie). Dlatego warto zasięgnąć profesjonalnej opinii i podjąć odpowiednie leczenie brodawek.
Najważniejszym elementem profilaktyki infekcji wirusem HPV jest unikanie bezpośredniego kontaktu z elementami mogącymi stanowić jego źródło. Oznacza to korzystanie z publicznych basenów, pryszniców lub łaźni w klapkach ochronnych, korzystanie z własnej bielizny oraz ręczników. Nie znane są obecnie metody farmakologiczne profilaktyki tak jak w przypadku typów 16 oraz 18 wirusa HPV wywołujących raka szyjki macicy (szczepionka).
Większość brodawek wykazuje skłonność do samoistnego ustępowania. Jednak bierne oczekiwanie nie jest wskazane. Zaleca się skorzystanie z jednej z metod.
1. Krioterapia - polega na poddawaniu brodawek działaniu ciekłego azotu i tzw. wymrażaniu. Procedura powinna być powtarzana kilka razy względem każdej brodawki, w odstępie 2-3 tygodni. Nie zaleca się jednoczesnego usuwania wszystkich brodawek zwykłych.
2. Łyżeczkowanie, elektrokoagulacja - metody stosowane rzadziej niż krioterapia, pozostawiające stosunkowo więcej drobnych blizn.
3. Stosowanie stężonych roztworów kwasy salicylowego w postaci maści, niekiedy z dodatkiem kwasu mlekowego - ma na celu złuszczenie nadmiaru obumarłych komórek i wygładzenie zmian.
Brodawki są wszechobecne w polskiej populacji. Dlatego warto pamiętać o podstawowych sposobach profilaktyki infekcji wirusem HPV. Jest to niezmiernie ważne również dlatego, że żadna z wymienionych wyżej metod nie daje 100% pewności całkowitego wyleczenia i zabezpieczenia przed nawrotami brodawek w przyszłości.
