Co oznaczają plamy na skórze?
Aż 35% kobiet po 30. roku życia obserwuje u siebie przebarwienia skóry. Przyczyną ich powstawania są zaburzenia pracy melanocytów – komórek odpowiedzialnych za produkcję melaniny, czyli barwnika skóry. Dzięki niej latem się opalamy – naturalnie chroni nas przed poparzeniami słonecznymi. Zmiany hormonalne, ultrafiolet, substancje zawarte w lekach, perfumach czy kosmetykach przyczyniają się do nieprawidłowego funkcjonowania melanocytów i pojawiania się plam na skórze. Z wiekiem przybywa ich coraz więcej. Zazwyczaj decydujemy się na ich usunięcie ze względów kosmetycznych, ale w niektórych sytuacjach powinniśmy udać się do lekarza. Przebarwienia skóry są czasem pierwszym objawem ciężkich schorzeń, w tym nowotworów.
W młodym wieku przebarwienia najczęściej są związane ze zmianami i zaburzeniami hormonalnymi. Mogą się pojawić w trakcie ciąży i leczenia hormonalnego. Przyczyną może być także nadczynność tarczycy lub niedoczynność kory nadnerczy oraz trądzik. Po 45. roku życia plamy na skórze często są efektem przekwitania lub problemów z wątrobą. Na ich tworzenie się wpływ może mieć również nieprawidłowa dieta, stres, nadmierne opalanie się i używanie kosmetyków z fotouczulającymi składnikami. Słońca powinny unikać osoby zażywające leki na cukrzycę, nadciśnienie czy choroby nerek.
Przyczyną powstawania białych plam mogą być infekcje grzybiczne, alergia, choroby autoimmunologiczne, bielactwo, zaburzenia hormonalne, predyspozycje genetyczne oraz niedobór witamin i minerałów – głównie wapnia i witaminy E. Najczęściej pojawiają się na łokciach, kolanach, dłoniach, stopach i twarzy. Zmiany często są odwracalne, ale koniecznie należy właściwie zdiagnozować przyczynę, by dobrać odpowiednie leki (najczęściej przeciwgrzybiczne, sterydowe lub immunosupresyjne, czasem pomocne jest naświetlanie ultrafioletem).
Brązowe plamy nazywane są plamami starczymi – często pojawiają się w późnym wieku na skutek nadmiernego opalania się w młodości – gromadzi się w nich nadmiar pigmentu. Najczęściej występują na twarzy oraz na grzbiecie dłoni i są niegroźne, powodują jedynie dyskomfort estetyczny. Występują także u młodszych osób i szczególnie wtedy nie wolno ich bagatelizować – mogą sygnalizować złą pracę wątroby oraz zaburzenia hormonalne. Jeśli się powiększają, mają nieregularny kształt i powodują swędzenie, należy udać się do dermatologa. Zdarza się, że w ten sposób objawia się złośliwy nowotwór skóry (czerniak) w początkowym stadium.
U dzieci czerwone plamy mogą być objawem alergii pokarmowej, ale też groźnego atopowego zapalenia skóry. Czerwona wysypka to także pierwszy objaw wielu chorób zakaźnych – różyczki, odry, ospy czy szkarlatyny. U dorosłych czerwone plamy są najczęściej alergią na leki, tworząc tzw. osutki polekowe, które znikają po odstawieniu uczulającego lekarstwa. Zazwyczaj pojawiają się na tułowiu i mają jasnoczerwony lub bladoróżowy kolor. Czerwone, swędzące plamy między palcami, na łokciach, pośladkach i w pasie mogą być objawami świerzbu. Jeśli czerwone plamy są większe od standardowej wysypki i alergii, nie znikają przez dłuższy czas lub tworzą się z nich guzki, a skóra staje się wrażliwa na dotyk, koniecznie skontaktuj się z lekarzem. Plamy mogą być objawem groźnych chorób.
Jeśli plamy nie są związane z żadnym z ciężkich schorzeń, możemy spróbować się ich pozbyć, stosując naturalne środki – sok z cytryny, aloes oraz miód. Cytryna posiada właściwości wybielające, więc plamy dwa razy dziennie warto smarować jej sokiem – złuszczy górną warstwę naskórka i rozjaśni plamę. Pomocny będzie także naturalny miód zmiksowany z jogurtem (jedna łyżeczka miodu i jedna łyżeczka jogurtu) – rozjaśniającą miksturę wystarczy nakładać na plamy raz dziennie przez pół godziny. Właściwości wybielające posiada także aloes – świeży liść rośliny przetnij i wydobądź z niego galaretowatą maź. Stosuj ją na plamy dwa razy dziennie przez kilkanaście minut.
