Co robić, by mieć zdrowe płuca?

Zdrowe płuca wpływają na prawidłowe dotlenienie całego organizmu: wszystkich narządów, mięśni, mózgu. Ale szkodzi im zanieczyszczenie powietrza, zagrażają choroby – takie jak: zapalenie, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma, gruźlica i nowotwory. Warto wiedzieć, co możemy zrobić, by swobodnie oddychać.

Warto nauczyć się, jak prawidłowo oddychać (przeponą). Pozwoli to właściwie wykorzystać całą pojemność płuc. Jak to zrobić? Usiądź na brzegu krzesła lub po turecku. Wyprostuj kręgosłup, ramiona swobodnie, zamknij lub przymknij oczy, dłonie ułóż na kolanach, palec wskazujący i kciuk stykają się.

Zacznij oddychać przeponą: przy wdechu (nosem) napełnij brzuch powietrzem jak balon, przy wydechu (ustami) wypuść je powoli. Obserwuj, jak brzuch faluje. Zrób przynajmniej 10 takich świadomych oddechów. Ćwicz raz dziennie.

Wskazana jest systematyczna aktywność. Sport utrzymuje elastyczność ścianek pęcherzyków płucnych, a także zwiększa pojemność płuc – nawet o 30 procent!

Polecane są ćwiczenia aerobowe: jogging, aerobik, jazda na rowerze, nordic walking, jazda na łyżwach i na nartach.

Jeśli palisz, postaraj się rzucić. Nikotyna i substancje smoliste zawarte w dymie papierosowym przyspieszają starzenie się płuc, mogą powodować raka.

Palenie prowadzi do zmniejszenia się pojemności płuc i utraty elastyczności pęcherzyków płucnych, może być przyczyną przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).

Jeśli nie palisz, nie pozwól, by palono przy tobie – palenie bierne jest równie szkodliwe jak czynne.

Staraj się unikać kontaktu ze spalinami, pyłem i kurzem, bo powodują stany zapalne dróg oddechowych.

Zrezygnuj z używania preparatów czyszczących, odświeżaczy powietrza, lakierów i dezodorantów w spreju, ponieważ chemikalia w nich zawarte drażnią śluzówki dróg oddechowych i mogą przyczynić się do alergii.

Jeśli nie możesz tego uniknąć, używaj ochronnej maseczki (np. podczas sprzątania, lakierowania).

Jak najwięcej przebywaj tam, gdzie jest czyste powietrze.

Raz na pół roku odwiedzaj lekarza rodzinnego, by skontrolować stan płuc. Wystarczy osłuchanie za pomocą stetoskopu, by wykryć niektóre choroby dróg oddechowych.

W razie potrzeby lekarz POZ wystawi też skierowanie na badanie kontrolne: rentgen płuc (powinno się go wykonywać co dwa lata, a w przypadku osób palących – co roku. Badanie wykrywa m.in. gruźlicę, nowotwory), spirometrię, która mierzy czas, szybkość oraz ilość powietrza wydychanego i wdychanego do płuc (ważne przy POChP) oraz tomografię komputerową.

1. Jesienią wiele osób zapada na infekcje wirusowe i bakteryjne. Ich następstwem może być zapalenie płuc. Choroba objawia się kaszlem, dusznościami i bólem w klatce piersiowej. Konieczna jest wizyta u lekarza, który rozpozna, czy zapalenie spowodowały bakterie, czy wirusy. Zaleci też odpowiednie leczenie.

2. Astma może być efektem nieleczonej lub źle leczonej alergii wziewnej. Objawia się dusznościami, świszczącym, krótkim oddechem, uciskiem w klatce piersiowej, suchym kaszlem.

Dolegliwości pojawiają się po zmianie temperatury, np. gdy z ciepłego pomieszczenia wychodzisz na mróz, po wysiłku fizycznym, kontakcie z uczulającym pyłkiem.

Pomogą przepisane przez lekarza leki sterydowe w postaci inhalatorów. Przy silnym ataku duszności należy zaaplikować z inhalatora lek rozkurczający oskrzela. Musimy też leczyć alergię wziewną. Najlepszy sposób to immunoterapia (odczulanie).

3. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) często jest następstwem palenia papierosów. Może rozwijać się latami nie dając objawów. Pierwszym sygnałem bywa uporczywy kaszel z odkrztuszaniem.

Następnie mogą pojawić się trudności z oddychaniem podczas wysiłku (np. wchodzeniu po schodach). Gdy choroba postępuje, nasilające się duszności mamy podczas codziennych czynności, w czasie odpoczynku i snu.

W leczeniu najważniejsze jest rzucenie palenia. Stosuje się też leki w postaci wziewnej, w inhalatorze (m.in. beta mimetyki, antycholinolityczne), które zmniejszą objawy.