Czarny bez ma zdrowotną moc

Czarny bez (krzew lub małe drzewo) rośnie na obrzeżach ogrodów, przy drogach, pod płotami, w zaroślach i na polanach leśnych. Jego owoce to ciemnofioletowe, prawie czarne, drobnopestkowe jagody. Zawierają dużo witaminy A, C, B1, B2, soli mineralnych (fosfor, magnez, potas, sód, wapń) i garbników. A także nadających im barwę antocyjanów.

To bardzo silne przeciwutleniacze (wiążą wolne rodniki i tym samym chronią komórki organizmu przed starzeniem się). Pod tym względem owocom bzu dorównuje tylko aronia. Ich właściwości Kompozycja składników owoców czarnego bzu sprawia, że lista ich działań prozdrowotnych jest bardzo długa.

Przede wszystkim obniżają gorączkę, wzmacniają odporność, zmniejszają i skracają o 3-4 dni czas przeziębienia i grypy, mają właściwości napotne i moczopędne, usuwają zmęczenie. Mają także właściwości przeczyszczające, łagodzące wzdęcia, odtruwające oraz przeciwbólowe − są przydatne w leczeniu migreny, rwy kulszowej, zapalenia nerwu trójdzielnego, przy bólach zębów.

Owoce czarnego bzu są pomocne tylko wtedy, gdy są dojrzałe, a następnie przetworzone pod wpływem wysokiej temperatury. Niedojrzałe i surowe mogą być szkodliwe dla zdrowia, gdyż zawierają sambunigrynę − substancję, która może powodować mdłości, wymioty i zawroty głowy.

Najbezpieczniej jest je zbierać w pogodne dni. Bardzo dobrze jest także zebrane owoce pozostawić przez 2-3 dni na słońcu, aby dojrzały. Suszenie lub poddawanie ich działaniu wysokiej temperatury całkowicie neutralizuje toksyczność sambunigryny.

Owoców bzu czarnego nie wolno poddawać fermentacji, np. przy wyrobie wina domowego, gdyż tworzą się wtedy toksyczne substancje alkoholowe.

Sok: 1 kg przebranych i umytych owoców przepuszczamy przez sokowirówkę albo przez maszynkę do mielenia. Miazgę przeciskamy przez gazę, powstały sok miksujemy z dodatkiem cukru (pół kilograma), przelewamy do słoików i pasteryzujemy przez 10 minut. Pijemy (1-2 łyżki) z wodą lub herbatą.

Syrop: 1 kg owoców zasypujemy 0,5 kg cukru, dodajemy około 1 szklanki wody. Całość gotujemy aż do uzyskania syropu. Następnie przecedzamy przez sitko wyścielone gazą. Podajemy go (po 2 łyżki na szklankę wody) dwa razy dziennie.

Napar: 1-2 łyżki stołowe ususzonych owoców bzu zalewamy szklanką wrzątku, zostawiamy pod przykryciem na ok. 5 min. Pijemy po 1/4 szklanki naparu 3-4 razy dziennie.

Nalewka: 500 g owoców bzu zalewamy szklanką wódki i odstawiamy na 7 dni. Następnie wyciskamy przez płótno. Zażywa się po 40-50 kropli na szklankę herbaty.

Kwiaty: wwitną od czerwca do lipca. Mają silne właściwości napotne, a także przeciwgorączkowe.

Kora: działa przeciwobrzękowo, odkażająco, oczyszczająco, przeciwreumatycznie. Przyspiesza przemianę materii.

Liście: napar z nich działa wykrztuśnie, żółciopędnie, osłania błonę śluzową przewodu pokarmowego. Wzmacnia.