Czy pektyna szkodzi zdrowiu? Gdzie występuje?
Pektyny wykorzystywane są w przemyśle jako środki żelujące i zagęszczające, dodaje się je zazwyczaj do dżemów i galaretek. Wydawać by się więc mogło, że są to substancje szkodliwe dla zdrowia, jak inne zagęszczacze i stabilizatory występujące w przetworzonej żywności. Jednak pektyny to naturalne składniki roślinne, które znaleźć można w owocach, warzywach i nasionach. Zaliczane są do grupy węglowodanów rozpuszczalnych w wodzie. Mają zbawienny wpływ na funkcjonowanie jelit i procesy trawienne. Są wiec zdecydowanie lepszą alternatywą dla chemicznych substancji żelujących. Jakie właściwości mają pektyny? Jak wpływają na zdrowie? W czym je znajdziemy?
Pektyna to naturalna substancja roślinna znajdująca się w ścianach komórkowych owoców, warzyw i nasion. Jest to wielocukier (polisacharyd) zaliczany do błonnika pokarmowego rozpuszczalnego w wodzie. Zadaniem pektyny jest utrzymanie prawidłowego nawilżenia rośliny (zapobiega jej wysuszeniu) i jej ochrona przed szkodliwymi drobnoustrojami, np. bakteriami i grzybami. Słowo pektyna pochodzi od greckiego pectos, które oznacza „krzepnąć, twardnieć”.
Pektyna wykazuje właściwości żelujące, zagęszczające i emulgujące, dlatego wykorzystywana jest w przemyśle spożywczym. Najczęściej stosuje się ją do zagęszczenia i stabilizacji dżemów, marmolad, galaretek, a także niektórych produktów mlecznych. Na opakowaniach produktów spożywczych pektyna oznaczana jest kodem E440.
W jakich produktach znajduje się pektyna?
Wszystkie rośliny posiadają związki pektynowe, ale w zróżnicowanych ilościach. Zależy to od odmiany, rodzaju tkanki i stopnia dojrzałości danego produktu. Największe stężenie pektyn znajduje się w owocach, a zwłaszcza w cytrusach: grejpfrutach, pomarańczach czy cytrynach. Bardzo dużo pektyn znajduje się też w owocach jagodowych i jednopestkowych. Należą do nich jeżyny, czarna porzeczka, jabłka, gruszki brzoskwinie czy śliwki. Małe ilości pektyn znajdują się za to w owocach miękkich (truskawkach, wiśniach). Wysoką zawartością pektyn cieszą się też niektóre warzywa, np. cukinia, marchew, buraki cukrowe czy bataty.
Pektyna jest naturalnie występującym wielocukrem bezpiecznym do spożycia przez ludzi. Nie wykazuje żadnego szkodliwego działania. Od lat wykorzystywana jest w przemyśle spożywczym jako substancja zagęszczająca i żelująca. Jedynym działaniem niepożądanym spożywania pektyn może być zmniejszenie wchłaniania niektórych leków i ich skuteczności. Wystarczy przyjmować pektynę cztery godziny po zażyciu leków, by tego uniknąć. Pektyna należy do związków tworzących błonnik pokarmowy, wykazuje zatem korzystne działanie na zdrowie.
Właściwości zdrowotne pektyny
Pektyna zachowuje się identycznie jak błonnik, więc ma korzystny wpływ na układ pokarmowy i zapobiega wielu dolegliwościom. Rozpuszcza się w wodzie i pęcznieje, daje zatem uczucie sytości, a przechodząc przez jelita, zgarnia ze sobą nagromadzone w nich resztki kałowe. Ponadto pektyna ma zdolność wiązania cholesterolu i tłuszczu w jelitach, więc spowalnia tempo ich wchłaniania. W przypadku problemów z cholesterolem zalecana dawka pektyn to 15 g dziennie. Dieta bogata w pektyny obniża poziom złego cholesterolu LDL i jego stężenie w wątrobie oraz we krwi. Obniża tym samy ryzyko wystąpienia zawału serca i innych chorób układu krążenia.
Pektyny a gospodarka węglowodanowa
Pektyny spowalniają aktywność enzymów rozkładających cukry proste i skrobię, dzięki czemu zapobiegają nagłym skokom poziomu glukozy we krwi. Mogą więc zmniejszyć ryzyko przyrostu masy ciała oraz zachorowania na insulinooporność i cukrzycę. Jest więc to naturalny środek na regulowanie zaburzeń gospodarki węglowodanowej.
Pektyny mogą także wspomóc zrzucanie zbędnych kilogramów. Rozpuszczane w wodzie pęcznieją i dają uczucie sytości na dłużej. Wydłużają również czas opróżniania żołądka. Zapobiegają także skokom cukru we krwi, co jest jedną z najczęstszych przyczyn przybierania na wadze.
Inne zalety spożywania pektyn
Włączenie dużej ilości pektyn do diety pomaga także w łagodzeniu zaparć oraz biegunek. Dzięki właściwościom żelującym zwiększają gęstość stolca i zmniejszają częstotliwość wypróżnień. Wiążą się także z patogenami wywołującymi biegunki i przyspieszają ich wydalanie. Pozwalają więc szybciej dojść do zdrowia. Pektyny zapobiegają też tworzeniu się kamieni nerkowych, miażdżycy, rozwojowi nowotworów i usuwają z organizmu metale ciężkie.
Gdzie można kupić pektynę?
Pektyna wykazuje wiele korzystnych dla zdrowia właściwości, więc warto postarać się o to, żeby znalazła się ona w codziennie diecie. Pektyna znajduje się w owocach, warzywach i nasionach, a także w wielu dżemach, marmoladach czy galaretkach. Szukajmy więc takich wyrobów, które zawierają naturalne pektyny. Możemy także sporządzić własne konfitury z dodatkiem pektyn, zamiast innych substancji zagęszczających. Pektynę można kupić w postaci proszku w sklepach internetowych lub większych supermarketach. Koszt opakowania 30 g to 4-5 zł, natomiast za 100 g zapłacimy ok. 10 zł.
