Czy stewia jest zdrowa i bezpieczna?
Wszyscy wiemy, że cukier jest niezdrowy, zwłaszcza jeśli jest spożywany w nadmiarze. Zwiększone zainteresowanie działaniem cukru na ludzki organizm sprawiło, że powstało wiele jego substytutów. Niektóre z nich są szkodliwe, inne z kolei mogą mieć korzystny wpływ na nasze zdrowie. Większość słodzików dostępnych na rynku jest tworzona w sposób sztuczny i może wywoływać działania niepożądane. Część zamienników cukru, takich jak miód czy syrop klonowy, wykazuje właściwości odżywcze, jednakże w swoim składzie mają naturalnie występujące cukry, takie jak fruktoza. Alternatywnym zamiennikiem cukru jest też stewia i to ona wzbudza najwięcej zainteresowania wśród konsumentów.
Stewia to zioło pochodzące z Ameryki Południowej, choć teraz uprawiane jest na całym świecie. Z natury jest ono bardzo słodkie; uważa się, że jest od 100 do 200 razy słodsze od cukru. Nie podnosi przy tym poziomu glukozy we krwi, w przeciwieństwie do cukru i innych słodzików. Stewia od wieków używana była w różnych kulturach do słodzenia potraw i w celach leczniczych, jednak swoją popularność w krajach zachodnich zdobyła dopiero w ostatnich latach. Liście stewii (świeże i suszone) są naturalnym ziołowym słodzikiem, jednak wiele słodzików na bazie stewii ma postać przetworzonego proszku. Przechodzą one wiele faz przetwarzania, od rozjaśniania do przemian chemicznych.
Słodycz stewii
Stewia zawiera dwa składniki odpowiedzialne za słodki smak: stewiozyd i rebaudiozyd A. Rebaudiozyd A to substancja, z której ekstrakt dodaje się do słodzików i proszków na bazie stewii. Nie jest to jednak zwykle jedyny ich składnik. W większości znaleźć w nich można erytrytol z kukurydzy, dekstrozę oraz inne sztuczne słodziki. Stewiozydowi zawdzięczamy słodycz stewii jedynie w 10%, a ponadto pozostawia on gorzki posmak, czego wiele osób nie lubi. Jest to również składnik mający dobroczynne działanie dla naszego zdrowia.
Odpowiedź na to pytanie wymaga rozróżnienia postaci przetworzonej stewii od naturalnego zioła. Sproszkowana i poddana procesom przetwórstwa stewia nie została do końca przebadana. Natomiast stewia w naturalnej postaci jest nie tylko bezpieczna, ale także wykazuje wiele korzystnych dla naszego zdrowia właściwości.
Stewia w naturalnej postaci
Jedno z badań z podwójnie ślepą próbą wykazało, że spożywanie stewii może pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi u pacjentów z nadciśnieniem o średnim nasileniu. Inne z kolei sugeruje, że może ona spowalniać wzrost komórek raka piersi (potwierdzenie tej tezy wymaga jednak przeprowadzenia dalszych badań). Spożywanie stewii zamiast cukru może zapobiegać wielu chorobom, które wywołuje nadmiar cukru: próchnica, otyłość czy nawet choroby autoimmunologiczne i cukrzyca.
Spożywanie stewii, nawet w jej naturalnej postaci, może nieść za sobą pewne ryzyko. Jak wspomniano wcześniej, jest ona bardzo słodka, ale nie wpływa na powyższenie poziomu glukozy we krwi. Choć wydaje się to pożądanym zjawiskiem, ma ono swoją ciemną stronę. Organizm przygotowany jest na to, że kiedy dostarczamy mu coś słodkiego, poziom cukru we krwi podnosi się. Tu dzieje się inaczej i niektórzy specjaliści uważają, że może to wpłynąć niekorzystnie na działanie organizmu, choć nie zostało to jak dotąd udowodnione. Istnieją przesłanki świadczące o tym, że glikozydy stewiolowe wykazują działanie antykoncepcyjne. Badanie przeprowadzone na szczurach wykazało, że działanie takie odnotowano zarówno w przypadku osobników płci żeńskiej, jak i męskiej. Trzeba jednak dodać, że szczury otrzymywały ogromne dawki stewii.
