Czym jest zespół chronicznego zmęczenia?
Zespół chronicznego zmęczenia, chociaż nie jest oficjalną jednostką chorobową, stał się symbolem współczesnych czasów. To efekt szybkiego życia, ciągłego stresu, nieregularnych posiłków i braku aktywności fizycznej. Wszystko to prowadzi do zaburzeń układu odpornościowego, nerwowego i hormonalnego. Nie bez przyczyny zespół chronicznego zmęczenia nazywa się schorzeniem cywilizacyjnym - dotyka coraz więcej osób w każdym wieku. Nie tylko odbiera radość życia i energię do działania, ale może negatywnie wpływać na cały organizm i wiele narządów wewnętrznych. Jak objawia się zespół chronicznego zmęczenia? Na czym polega leczenie?
Składniki
Czym jest zespół chronicznego zmęczenia i jakie są jego przyczyny?
Zespół chronicznego zmęczenia (inaczej zespół przewlekłego zmęczenia, w skrócie CFS od ang. chronic fatigue syndrom) to uciążliwa dolegliwość. Zmagające się z nią osoby stale czują się wyczerpane i pozbawione energii. Wbrew pozorom nie ma to nic wspólnego ze snem – zmęczenie występuje nawet tuż po przespanej nocy. Wygląda to tak, jakby nasze „akumulatory” nie ładowały się w trakcie snu i odpoczynku. I rzeczywiście zdaniem naukowców może to być bezpośrednia przyczyna CFS. Podejrzewa się, że winne są zaburzenia mitochondriów w komórkach naszego ciała, które nazywa się „elektrownią” organizmu. To mitochondria odpowiadają za przemianę tłuszczów, cukrów i białka w energię. Naukowcy wysuwają tezę, że przyczyną zaburzeń ich pracy mogą być pozornie niegroźne infekcje wirusowe (np. grypa czy mononukleoza), silny stres lub niedobór hormonów produkowanych przez nadnercza.
Składniki
Zespół chronicznego zmęczenia a praca i styl życia
Zespół chronicznego zmęczenia częściej dopada też osoby prowadzące niezdrowy styl życia – niewysypiające się, zestresowane pracą i niemające czasu ani chęci na aktywność fizyczną. Na jego wystąpienie bardziej podatni są też przedstawiciele niektórych zawodów, np. lekarze i pielęgniarki. Często występuje u nich tzw. wypalenie zawodowe, które może przekształcić się w CFS.
Objawy zespołu chronicznego zmęczenia
O zespole chronicznego zmęczenia mówimy, gdy przez pół roku stale odczuwamy wyczerpanie, nawet po długim odpoczynku. Może to być zmęczenie fizyczne (brak energii nawet podczas niewielkiego wysiłku, senność), jak i psychiczne (brak koncentracji, kłopoty z pamięcią, niepokój i lęk). Często towarzyszą mu bóle głowy, nerwowość, bóle mięśni i stawów, kłopoty z zasypianiem i sen złej jakości (częste wybudzanie się, koszmary). Wiele osób skarży się też na bóle gardła i objawy grypopodobne, a także dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Charakterystyczne jest powiększenie węzłów chłonnych.
Składniki
Skutki zespołu chronicznego zmęczenia
Zespół chronicznego zmęczenia nie tylko utrudnia codzienne funkcjonowanie. Może być objawem poważnych zaburzeń metabolicznych i hormonalnych. Naukowcy podejrzewają, że CFS znacznie zwiększa ryzyko groźnych chorób, takich jak cukrzyca, zawał serca, udar, otyłość, choroba wieńcowa i depresja.
Diagnostyka i leczenie zespołu chronicznego zmęczenia
Zespół chronicznego zmęczenia jest trudny do zdiagnozowania. W pierwszej kolejności należy przeprowadzić badania, które wykluczą choroby objawiające się przewlekłym zmęczeniem. Zalicza się do nich anemię, choroby nerek i wątroby, niedoczynność tarczycy, boreliozę, stwardnienie rozsiane, zakażenie wirusem HIV czy problemy z sercem. CFS można potwierdzić m.in. poprzez badania krwi (charakterystyczne wskaźniki stanów zapalnych w organizmie) i mikrobiomu jelitowego.
Leczenie zespołu chronicznego zmęczenia łączy wiele elementów: terapię psychologiczną (behawioralno-poznawczą), ruchową i farmakologiczną (głównie leki niwelujące bezsenność, bóle głowy i poprawiające nastrój). Rokowania są dobre – większość pacjentów wraca do zdrowia. Ważne jest jednak prowadzenie zdrowego trybu życia.
