Dawne lekarstwa na współczesne choroby

Odkrycia i przepisy żyjącej w XII wieku mniszki Hildegardy z Bingen są dziś źródłem inspiracji dla wielu lekarzy, poszukujących w medycynie naturalnej lekarstw na współczesne choroby cywilizacyjne. Najnowsze wyniki badań dotyczące profilaktyki nowotworów i odżywiania potwierdzają to, co Hildegarda napisała 850 lat temu. "Okazuje się, że właściwy sposób odżywiania pomaga zachować zdrowie, obniżyć odsetek chorób o 40 proc., a w przypadku raka jelit nawet o 50 proc. i zapobiec zachorowaniu na raka i inne choroby cywilizacyjne." - pisze we wstępie do książki " Żywność, która leczy. Terapia żywieniowa św. Hildegardy z Bingen" dr Wighard Strehlow.

Urodzona w Galii w 1098r. benedyktynka Hildegarda z Bingen była mistyczką, wizjonerką, reformatorką Kościoła a także uzdrowicielką, zielarką i kompozytorką. Przez Kościół katolicki uznana za świętą. Od wczesnego dzieciństwa Hildegarda miewała wizje, podczas których malowała i komponowała. ( Współczesny neurolog Oliver Sacks sugeruje, że wizje świętej miały podłoże migreniczne - malowane podczas wizji obrazy odpowiadają bowiem obrazom widzianym przez pacjentów podczas ataków migreny). Jest autorką pisma filozoficzno - religijnych, poezji, utworów muzycznych oraz trzech ksiąg medycznych. Hildegarda jako pierwsza opisała uzdrawiające siły ziół i przypraw. Współcześni nazywali ją "Sybilla znad Renu".

Hildegarda wyszczególnia sześć podstawowych zasad życiowych, dzięki którym zapewnimy sobie równowagę wewnętrzną i zdrowie:

• właściwy wybór artykułów spożywczych

• życie w harmonii z przyrodą

• zachowanie równowagi pomiędzy ruchem i spokojem

• uregulowanie rytmu snu i czuwania

• wspomaganie usuwania zanieczyszczeń i szkodliwych substancji z krwi, limfy i tkanki łącznej

• harmonia "duchowa" - umiejętność przemiany negatywnych uczuć w pozytywne.

Duża ilość jedzenia i picia, która ma symbolizować wysoki status zachodnich społeczeństw jest najpoważniejszą przyczyną chorób. A wyścig szczurów i bieg za sukcesem, pozbawiają nas radości życia, spokoju i harmonii. Dzięki urozmaiconej, ale wyważonej diecie program zdrowia Hildegardy umożliwia powrót do zdrowia i radości życia.

Podstawa medycyny świętej z Bingen jest holistyczne, całościowe patrzenie na człowieka, który składa się z ciała i duszy. Gdy choruje jeden organ, należy się skupić na całym człowieku, nie ograniczając się wyłącznie do chorego miejsca. Dlatego, wg Hildegardy pierwszym krokiem w kierunku zdrowia jest wybór odpowiednich artykułów spożywczych. "Odżywianie w oparciu o wskazówki Hildegardy bazuje na wiedzy o uzdrawiających siłach tkwiących w artykułach spożywczych, a przede wszystkim w orkiszu, owocach i warzywach , zdrowych rybach i mięsie traktowanym jako dodatek oraz ziołach i przyprawach jako środkach wspomagających trawienie".

Hildegarda opisuje wiele chorób wywołanych sposobem odżywiania, np.: migrena, astma, bóle głowy, zapalenie oskrzeli, choroby układu nerwowego i stany wyczerpania.

Orkisz (Triticum spelta) jest najbardziej wartościowym przedstawicielem pszenicy. To rodzaj zboża zawierającego prawie wszystko, czego człowiek potrzebuje do życia: węglowodany, proteiny, tłuszcze, zawiera także 45 najważniejszych minerałów i mikroelementów. Orkisz może rosnąć bez chemii nawet w trudnych warunkach. Dzięki swojej wytrzymałości nie potrzebuje nawozów i środków ochrony a gruba osłonka chroni ziarna przed opadami radioaktywnymi i skażeniami powietrza.

Zboże to jest dobrze tolerowane także przez osoby cierpiące na alergie pokarmowe. Co więcej, wiele rodzajów alergii można wyleczyć poprzez wyeliminowanie pszenicy i zastąpienie jej orkiszem. Potwierdza to ponad piętnastoletnie doświadczenie medyczne dra Wigharda Strehlowa: " Uzdrawiające i dobroczynne działanie diety orkiszowej obejmuje cały organizm, czemu towarzyszy obserwowane przez wszystkich pacjentów dobre trawienie. Dzięki diecie orkiszowej poprawia się ogólne samopoczucie, wydajność i koncentracja" .

Z orkiszu można otrzymać wszystkie produkty potrzebne do pieczenia i gotowania: ziarna orkiszu gotowane jak ryż, orkiszowe kernotto , Habermas - kaszkę, mąkę a nawet orkiszową kawę.

Równie cennym, co orkisz produktem spożywczym są kasztany jadalne zawierające cenne garbniki i bioflawonoidy pomocne w usuwaniu stresu i naprawie naczyń krwionośnych. W swoim dziele "Physica" Hildegarda zaleca spożywanie jadalnych kasztanów we wszelkich stanach osłabienia organizmu. Zawierają cenne składniki mineralne i mikroelementy: żelazo, cynk, miedź, mangan, magnez, wapń, potas.

Kobietom Hildegarda polecała szczególnie Koper włoski zawierający fitohormony dodające energii w okresie klimakterium. Koper pobudza także wydzielanie mleka, wspomagając kobiety karmiące. Przeciwdziała także nieprzyjemnemu zapachowi ciała i z ust. W medycynie Hildegardy koper jest uniwersalnym środkiem leczniczym stosowanym podczas dolegliwości żołądkowo-jelitowych.

Owoce i warzywa nigdy nie powinny być, zdaniem Hildegardy, spożywane na surowo, należy je ugotować, usmażyć, upiec albo ususzyć. Jednym z niewielu gatunków owoców, które można jeść na surowo nie szkodząc zdrowiu jest pigwa. Owoc sprawdza się w leczeniu reumatyzmu i artretyzmu obniżając poziom kwasu moczowego we krwi.

Zdaniem świętej z Bingen gotowanie potraw stanowi konieczny warunek dobrego trawienia. " jeśli człowiek zjadł surowe jabłka, gruszki lub warzywa albo inne nieugotowane potrawy , wówczas nie mogą one ugotować się do miękkości w jego żołądku, bowiem nie zostały uprzednio odpowiednio przygotowane. Wskutek tego z potraw, które powinny być przyrządzone na ogniu lub z jakąś przyprawą, taką jak sól lub ocet, i w ten sposób właściwie zneutralizowane - wypływają złe soki. Docierają one do śledziony i powodują jej obrzmienie i bolesność" - pisze św. Hildegarda.

Zdaniem świętej z Bingen wszystkie choroby mają źródło w nieprawidłowym sposobie odżywiania. Dlatego tez z menu należy wykluczyć tzw. "trucizny kuchenne": truskawki, brzoskwinie, śliwki i pora, w których Hildegarda dopatruje się substancji wywołujących choroby.

Hildegarda z Bingen nie opisała wielu owoców i warzyw, które do Europy trafiły dopiero po odkryciu Ameryki, jednak leczący dziś wg jej wskazówek dr Wighard Strehlow uważa, że aby oczekiwać leczniczych efektów stosowania kuchni Hildegardy należy zrezygnować z warzyw psiankowatych; ziemniaków, pomidorów, papryki i bakłażanów, które mogą działać psychotropowo.

• Kotlety z orkiszu i warzyw

Składniki: 250 ml wody, jarzynka do zupy; 100g grubo ześrutowanego ziarna orkiszu; 200g kaszy orkiszowej; 3 łyżki suszonego oregano; 1 łyżka suszonego tymianku, przyprawy: sól, pieprz, galagant, gałka muszkatołowa, bertram, kozieradka pospolita; 200g obranej, startej marchewki; 200g obranego, startego selera; 200g startej cukinii; 4-6 ząbków czosnku; 2 łyżki masła; 4 jajka; świeże posiekane zioła: pietruszka, koperek, szczypiorek; olej.

Zagotować wodę w garnku, dodać jarzynkę, mieszając, wsypać ziarna orkiszu i ugotować zwarta papkę. Ugotować kaszę orkiszową i odstawić do wystygnięcia.

Marchewkę, seler i cukinię krótko poddusić (al dente). Ząbki czosnku drobno posiekać i rozgnieść z solą. Drobno posiekać cebulę i poddusić ja na maśle. Wszystko włożyć do dużej miski dodać jajka, przyprawy i dobrze wymieszać. przyprawić do smaku. Na koniec dodać świeże zioła.

Na teflonowej patelni rozgrzać olej (na średnim ogniu). Formować kotlety i smażyć z obydwu stron na brązowo-złoty kolor.

• Zupa-krem z kasztanów jadalnych

Składniki: 1 kg kasztanów jadalnych (mrożonych lub pakowanych próżniowo); 3 posiekane cebule; 2 łyżki masła; 3 łyżki oregano; 500 ml bulionu warzywnego; przyprawy: sól, bertram, galagant, gałka muszkatołowa; gram masala; 50 ml śmietany; białe wino.

Posiekaną cebulę poddusić na maśle. Dodać oregano i krótko poddusić. Dodać kasztany, dopełnić bulionem warzywnym lub wodą i gotować do miękkości. Zmiksować. Zupa powinna mieć aksamitna konsystencję. jeśli będzie zbyt rzadka, mąkę kasztanową można zmieszać z zimną wodą, dodać do zupy i zaprawić śmietaną oraz białym winem.

• Zapiekany koper włoski

Składniki: 4 bulwy kopru włoskiego (ok. 1 kg); 500 ml rosołu lub osolonej wody; przyprawy: galgant, gałka muszkatołowa, sól; 1 cebula; 1 łyżka masła; sok z 1/2 cytryny; 200g startego żółtego sera; 1 (czubata) łyżka mąki orkiszowej; trochę soli.

Bulwy kopru włoskiego umyć, obrać i przekroić na pół. Gotować 20 min. we wrzącej, osolonej wodzie (lub rosole) i soku z cytryny, przyprawić i jeszcze raz krótko zagotować (5 minut), wyjąć i odłożyć do obeschnięcia. Wybrać płytki garnek lub patelnię, aby kawałki kopru zmieściły się jeden obok drugiego. Cebulę pokroić w drobna kostkę i poddusić na maśle, ułożyć na niej koper.

Zmieszać rosół pozostały z gotowania kopru, ser żółty, śmietanę i mąkę orkiszową, następnie polać nim bulwy kopru. Zapiekać w temp. 200 st. C przez 20 min. na złoty kolor. Ozdobić nacią kopru. podawać do orkiszowego ryżu lub makaronu.

• Pizza z czterema gatunkami sera

Składniki: Ciasto - przepis podstawowy; 75g mozarelli; 75g gorgonzoli, 75g gruyere, 75g parmezanu; 3 łyżki oleju słonecznikowego; posiekane, świeże wiosenne cebulki; przyprawy: sól, pieprz.

Ciasto na pizze posmarować pędzelkiem zanurzonym w oleju. Pierwsze trzy gatunki sera pokroić w kostkę i rozłożyć na cieście, posypać parmezanem i udekorować wiosenna cebulką. Piec przez 20 min. w temp. 220 st. C, aż ser się roztopi.

• Pasta bazyliowa

Składniki: 500g cieciorki; 3 cebule; 3 pęczki świeżej bazylii; olej słonecznikowy; 6 dużych ząbków czosnku; przyprawy: sól, pieprz, galagant, gałka muszkatołowa, bertram.

Cieciorkę namoczyć na noc, następnie ugotować do miękkości w osolonej wodzie i odcedzić. Cebulę obrać, pokroić w piórka i poddusić na oleju., Listki bazylii krótko miksować razem z pokrojonym czosnkiem i ok. 2-3 łyżkami oleju. Cieciorkę i cebulę zmielić w maszynce do mięsa, używając sitka o najmniejszej średnicy oczek i zmieszać z pozostałymi składnikami. Dodać masę z bazylią i doprawić do smaku przyprawami.

Przepisy Hildegardy można stosować jako zamiennik tradycyjnych potraw, jednak kompleksowe wykorzystanie proponowanych przez nią składników i przepisów można zastosować w leczeniu wielu chorób, np. chorób dróg żółciowych, chorób skóry, alergii, osłabienia odporności i wielu innych schorzeń.

Anna Piątkowska

Wszystkie przepisy pochodzą z książki Żywność, która leczy. terapia żywieniowa św. Hildegardy z Bingen dr. Wigharda Strehlowa, wydanej nakładem wydawnictwa Esprit