Dbanie o miejsca intymne po porodzie – poradnik dla niezaawansowanych
Na czym polega połóg i jakie zasady higieny utrzymywać, by zapobiec rozwinięciu się infekcji bakteryjnej? Jakie są różnice między pielęgnacją po porodzie naturalnym a po cesarskim cięciu? Przedstawiamy poradnik z zasadami poporodowej higieny intymnej.
Ciało wiele doświadcza w trakcie porodu, znaczne zmiany zachodzą w nim również po urodzeniu dziecka. Wtedy też wymaga szczególnej higieny. Zanim wygoją się rany, macica się obkurczy, a ciało usunie pozostałości po ciąży, minie kilka tygodni. Innego rodzaju pielęgnacji będą wymagały rodzące naturalnie, u których doszło do pęknięcia lub nacięcia krocza, innego te, u których obeszło się bez komplikacji. Jeszcze inaczej powinny zadbać o siebie kobiety po cesarskim cięciu.
Od dnia porodu przez około sześć tygodni trwa okres zwany połogiem. Dotyczy on każdej kobiety, która wydała na świat dziecko, zarówno rodzącej naturalnie, jak i operacyjnie. Jest to czas, w którym dochodzi do wydalenia tzw. odchodów, czyli krwi i skrzepów, a także złuszczonej błony macicy, śluzu, fragmentów tkankowych i bakterii. Połóg to czas, w którym obkurcza się macica i goją się rany, organizm potrzebuje czasu na powrót do stanu sprzed ciąży, dlatego musimy uzbroić się w cierpliwość. Początkowo pozostałości po ciąży wydobywają się obficie, są krwiste i mogą zawierać duże fragmenty skrzepów, następnie stają się brązowawe, z czasem jednak jest ich coraz mniej, potem robią się żółte i pojawiają się jedynie plamienia. Cały proces przypomina menstruację i obowiązują podobne jak przy okresie zasady higieny. Tuż po urodzeniu dziecka najlepiej nosić specjalne siateczkowe majtki poporodowe, które zapewniają odpowiednią wentylację miejsc intymnych. Ze względu na obfite krwawienie przeważnie konieczne jest noszenie wkładów poporodowych charakteryzujących się wysoką chłonnością. Powinny być zmieniane maksymalnie co cztery godziny, lepiej jednak robić to częściej, gdyż odchody stanowią świetną pożywkę dla bakterii. Z czasem możemy zamienić wkłady na zwykłe podpaski, nie wolno za to stosować tamponów. Ważne, by wybierać środki higieniczne wykonane z oddychających, przepuszczających powietrze materiałów. Krocze myjemy przy użyciu wody z żelem do higieny intymnej, zawsze w kierunku od przodu do odbytu. Do osuszania najlepiej używać jednorazowych ręczników papierowych. W początkowym okresie niewskazane są kąpiele w wannie, lepiej wybrać prysznic.
Niezależnie czy doszło do pęknięcia lub nacięcia krocza, czy udało się tego uniknąć, zawsze po porodzie naturalnym występuje dyskomfort związany z naciągnięciem i otarciem tkanek. Ból złagodzi zimny okład. Można użyć specjalnej poduszki wypełnionej żelem i schłodzonej w lodówce lub przyłożyć zwykły worek z lodem, pamiętajmy jednak, by okład zawsze owinąć czystym ręcznikiem. Czas chłodzenia najlepiej ograniczyć do minimum, by uniknąć zapalenia pęcherza. Można również podmywać się naparem z nagietka, kory dębu lub arniki. Jeśli na ranę zostały założone szwy, nie wolno jej nadmiernie moczyć, niewskazane są nasiadówki i kąpiele. Do pielęgnacji szytego krocza należy również przestrzeganie zakazu noszenia ciężkich przedmiotów. Kobietom, którym ból nie pozwala nawet siedzieć, zaleca się podkładanie pod pośladki dmuchanego kółka, można użyć dziecięcego koła do pływania. Dzięki temu unikniemy nacisku na zszywane okolice intymne. Pamiętajmy, by jak najczęściej wietrzyć ranę. Gdy przebywamy w pozycji leżącej, należy rozłożyć na prześcieradle podkład higieniczny i całkowicie obnażyć gojące się miejsce. Warto również jak najczęściej wykonywać ćwiczenia mięśni Kegla, by przywrócić formę rozciągniętym tkankom pochwy.
Po cesarskim cięciu należy stosować się do zasad higieny opisanych w pierwszym akapicie, dodatkowo trzeba pielęgnować ranę. Przez pierwsze dwa tygodnie jest ona zaklejona specjalnym opatrunkiem. Po ściągnięciu szwów trzeba poczekać, aż znikną wszystkie strupki, a następnie rozpocząć rehabilitację blizny, która polega na masowaniu skóry nad i pod nią, a także samego miejsca przecięcia. Jest to niezwykle istotny element pielęgnacji, gdyż nieprawidłowo zagojona blizna może powodować upośledzenie ruchomości tkanek w tym miejscu oraz uczucie ciągnięcia. By usunąć defekt estetyczny, można stosować dostępne w aptekach maści lub plastry z silikonem. Przez pierwsze dwa tygodnie nie należy dźwigać ciężkich przedmiotów, przez dłuższy czas trzeba będzie unikać ćwiczeń mięśni brzucha - organizm potrzebuje czasu, by zregenerować wszystkie przecięte powłoki.
Choć po porodzie ciężko znaleźć czas dla siebie, a naszym priorytetem staje się opieka nad noworodkiem, to pamiętajmy, że my również wymagamy odpowiedniej troski. Warto zadbać nie tylko o higienę miejsc intymnych, ale też właściwe odżywianie, odpoczynek i aktywność fizyczną.