Dieta osób starszych powinna być dostosowana do wydatku energetycznego, a potrawy muszą być urozmaicone, żeby nie dopuścić do niedoborów składników odżywczych - uważa dietetyk Magda Heba.
Jej zdaniem częstym problemem seniorów jest niedożywienie związane z procesem starzenia i zmniejszonym apetytem, w związku z tym można zwiększyć kaloryczność ich posiłków.
Dieta osób starszych, które ukończyły 60. rok życia, powinna spełniać wszystkie zalecenia zdrowego odżywiania, ale równie ważna jest aktywność fizyczna na poziomie odpowiadającym możliwościom seniora, gdyż może ona znacznie wydłużyć prawidłowe funkcjonowanie organizmu i zapewnić dobre samopoczucie.
Ekspertka projektu "foodie people", dietetyk Magda Heba podkreśla, że dieta seniorów powinna być dostosowana do wydatku energetycznego, by utrzymać stałą masę ciała, chyba, że potrzebna jest redukcja w przypadku nadwagi czy otyłości lub zwiększenie kaloryczności posiłków w przypadku niedowagi. Potrawy mają być urozmaicone, bowiem należy jeść różnorodne produkty, by nie dopuścić do niedoborów składników odżywczych.
Jeżeli nie ma przeciwwskazań seniorzy powinni spożywać produkty pełnoziarniste: razowe pieczywo, kasze, brązowy ryż, pełnoziarniste makarony i inne produkty mączne. Warzywa i owoce powinny towarzyszyć każdemu posiłkowi, bowiem są one źródłem pierwiastków i witamin, z których szczególnie ważne są te, które opóźniają procesy starzenia: A, C, E.
Jeżeli nabiał nie powoduje dolegliwości, powinien być spożywany regularnie, gdyż jest źródłem pełnowartościowego białka i wapnia.
- Kiedy jednak prowadzi do wzdęć, bólu, czy innych niedogodności można go zastąpić na przykład produktami sojowymi. Należy też pamiętać o suplementacji witaminą D w okresie od października do marca, aby przeciwdziałać utracie wapnia z kości i osteoporozie - podkreśla dietetyk.
Według niej ryby dobrze jest zjadać 2-3 razy w tygodniu. Jeżeli nie ma problemów z wątrobą, powinny być to tłuste ryby morskie bogate w kwasy omega 3 chroniące serce i naczynia przed miażdżycą i opóźniające procesy starzenia. Najlepiej ograniczyć za to spożywanie mięsa do kilku razy w tygodniu i to mięsa chudego białego: drobiowego, króliczego, cielęciny.
Tłuszcze powinno się wybierać dobre gatunkowo, najlepiej roślinne tłoczone mechanicznie i na zimno. Dobrymi produktami są: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany i olej kokosowy. Seniorzy powinni również zjadać niewielkie ilości masła, a ograniczyć spożycie cukru i słodyczy. Wskazane jest też ograniczenie używania soli kuchennej do jednej łyżeczki dziennie. Warto zamiast soli użyć ziół lub innych przypraw dla podkreślenia smaku potrawy.
- Należy pilnować, aby żywność była dobra jakościowo, świeża, w jak najmniejszym stopniu przetworzona przemysłowo, wolna od zanieczyszczeń i zakażeń, zwłaszcza pleśniami, gdyż wytwarzają one niebezpieczne dla zdrowia substancje. Posiłki powinny być spożywane regularnie 4-5 razy dziennie najlepiej w miłej atmosferze - podkreśliła Heba.
Z wiekiem problemów zdrowotnych pojawia się coraz więcej, przestaje prawidłowo funkcjonować wiele narządów wewnętrznych, obniża się odporność na infekcje i urazy, obniża nastrój. Zmieniają się również proporcje składu ciała, następuje ubytek mięśni i składników mineralnych, zmniejszona zostaje zawartość wody, może również wzrastać zawartość tkanki tłuszczowej.
Jak podkreśla dietetyk, największy wpływ na dietę mają zmiany na całym odcinku układu pokarmowego. Braki w uzębieniu wpływają na ilość i jakość spożywanych pokarmów. Często zanikają też kubki smakowe, przez co pokarmy przestają być atrakcyjne. Zmniejsza się również zdolność wchłaniania substancji odżywczych w jelitach.
W przypadku wielu dolegliwości u osób starszych i starych (po 75. roku życia) stosuje się dietę łatwo strawną, w której potrawy przygotowywane są w taki sposób, aby były lepiej przyswajalne i nie podrażniały nadmiernie układu pokarmowego.
Według dietetyka należy zmniejszyć wówczas ilość błonnika pokarmowego w diecie, ograniczyć spożycie produktów pełnoziarnistych (niedozwolone jest pieczywo razowe, można natomiast jadać bułki lub chleb graham), warzyw strączkowych i orzechów. Lepiej strawne są też warzywa gotowane, powinno się jednak zmniejszyć w diecie zawartość warzyw kapustnych, które mają właściwości rozdymające i mogą powodować dolegliwości jelitowe.
Powinno się też całkowicie zrezygnować ze smażenia i pieczenia na tłuszczu na rzecz gotowania i gotowania na parze. Można również potrawy piec w folii lub dusić. Należy unikać potraw tłustych i tłuszczów zwierzęcych (prócz niewielkiej ilości masła), a używać niewielkie ilości tłuszczów roślinnych bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe. Przyprawy dodawane do potraw powinny być łagodne, należy wykluczyć z diety m.in. ocet, pieprz, chili, curry, musztardę, gałkę muszkatołową.
Częstym problemem seniorów jest niedożywienie związane z procesem starzenia i zmniejszonym apetytem.
- Można zwiększyć kaloryczność posiłków poprzez dodanie do nich masła lub tłuszczów roślinnych dobrej jakości, śmietany, białego sera, miodu lub dżemów, suszonych owoców - najlepiej rozmoczonych lub gotowanych - oraz jaj - radzi dietetyk.
Osoby starsze w wielu przypadkach nie odczuwają również pragnienia, a odwodnienie może być dla nich bardzo niebezpieczne. Seniorzy powinny wypijać ok. 8 szklanek wody dziennie, a jeżeli sami o tym zapominają, rodzina powinna przypomnieć.
- Dbajmy o naszych seniorów, starajmy się spędzać z nimi jak najwięcej czasu, pomagajmy im utrzymać odpowiedni poziom aktywności, a jeśli przygotowujemy im posiłki starajmy się, żeby były atrakcyjne nie tylko smakowo, ale również wizualnie - zdrowe i kolorowe - dodała ekspertka "foodie people".
