Dieta dla cukrzyka: Jakie zasady?
Nie bez przyczyny glukoza jest nazywana paliwem dla komórek - to właśnie dzięki niej zyskujemy niezbędną do życia energię. Mechanizm działania jest w zasadzie prosty - po spożyciu każdego posiłku wzrasta poziom cukru we krwi, a trzustka otrzymuje sygnał, że musi rozpocząć wydzielanie insuliny. Bez niej tkanki nie są w stanie zużywać glukozy, a tylko wówczas gdy jest spalana, poziom cukru we krwi spada. Niestety, wraz z wiekiem nasze komórki pracują coraz gorzej i bardziej leniwie reagują na insulinę. Tym samym nasza trzustka jest zmuszona do wzmożonej produkcji hormonu. Jeśli sobie nie radzi, w organizmie rozwija się stan przedcukrzycowy, który może przerodzić się z czasem w cukrzycę typu 2. (Ta ostatnia jest bezpośrednią konsekwencją wadliwie działającej trzustki). Aby stymulować nasze komórki do pracy i ograniczyć ryzyko powstawania cukrzycy, możemy zmodyfikować naszą dietę, wyeliminować z niej najbardziej ryzykowne produkty i wprowadzić te najbardziej pożądane. O czym mowa? Wymagane zalecenia znajdziecie poniżej.
Eksperci wskazują, że badania poziomu cukru we krwi należy robić regularnie, co najmniej raz w roku - zwłaszcza, gdy ukończyliśmy 45. rok życia albo zmagamy się z nadwagą lub otyłością, cierpimy na choroby układu krążenia, przykładowo nadciśnienie, jesteśmy obciążeni genetycznie, czyli ktoś z naszej najbliższej rodziny chorował lub choruje na cukrzycę, cierpimy na zespół policystycznych jajników. W przypadku kobiet wskazaniem do badań jest też cukrzyca ciążowa.
Jak interpretować wynik badania?
Badania poziomu cukru we krwi wykonujemy zawsze na czczo. Jeśli nasz wynik będzie wyższy niż 125 mg/dl, trzeba powtórzyć badanie - najlepiej za około 2-3 dni. Z kolei jeśli będzie mieścił się w granicach 100-125 mg/dl, należy wykonać badanie krzywej cukru. Dzięki temu zyskamy pewność, czy mamy do czynienia z nietolerancją, czy już z cukrzycą. Badanie przebiega w trzech etapach: pierwszy to oznaczenie cukru na czczo, drugi to wypicie roztworu glukozy, a trzeci to powtórne pobranie krwi. Wynik 200 mg/dl i więcej oznacza cukrzycę.
Co i jak jeść, aby unormować poziom cukru we krwi?
Aby uregulować poziom cukru we krwi, należy w pierwszej kolejności dokonać rewolucji w swojej diecie i pozbyć się nadprogramowych kilogramów. Badania potwierdzają, że nadwaga i otyłość, zwłaszcza typu brzusznego, to jedna z podstawowych przyczyn cukrzycy typu 2. Jeżeli nabawiliśmy nietolerancji glukozy, trzymając się odpowiednich zasad, możemy uniknąć choroby. Jeśli już zmagamy się z cukrzycą, stosowanie się do reguł pomoże unormować cukier i zmniejszy ryzyko powikłań.
Przede wszystkim starajmy się eliminować z jadłospisu tak zwane cukry proste, które błyskawicznie wchłaniają się z przewodu pokarmowego i tym samym powodują gwałtowny wzrost glukozy we krwi. Ta sytuacja jest szczególnie niebezpieczna dla osób, które cukru we krwi mają i tak za dużo. Ponadto, jeśli cukier z jedzenia nie zostanie odpowiednio szybko spalony, zamieniany jest w tłuszcz i odkłada się w komórkach. To najkrótsza droga do nadwagi i do otyłości.
Wykluczmy z diety niezdrowe produkty, zawierające duże ilości cukru, takie jak ciastka, cukierki, pączki, gazowane napoje, słodzone soki owocowe, konfitury, a także słodkie owoce takie, jak winogrona, śliwki czy truskawki.
Jakie jeszcze produkty warto ograniczyć w diecie? Przede wszystkim białe pieczywo, pierogi, tradycyjne makarony, ryż, ziemniaki, naleśniki, banany, ananasy.
Przy podwyższonym poziomie cukru we krwi należy też eliminować tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, które sprzyjają nagromadzaniu się tkanki tłuszczowej, a tym samym sprzyjają tyciu oraz zwiększają ryzyko podwyższania poziomu cholesterolu. (Ten ostatni u cukrzyków bywa bardzo często podwyższony). Do produktów podwyższonego ryzyka w tym kontekście należą: tłuste mięso, słonina, smalec, śmietana, pełnotłuste mleko, masło, tłuste twarogi, żółte sery, sery z mleka koziego lub owczego, utwardzane margaryny. Zamiast tego warto sięgać po ryby i chude mięso takie, jak kurczak; mleko i jego przetwory, ale te z niską zawartością tłuszczu (1,5-2 proc.) Przygotowując posiłki, należy wybierać nienasycone tłuszcze pochodzenia roślinnego – między innymi olej rzepakowy czy oliwę z oliwek.
Starajmy się wprowadzać do naszego codziennego menu produkty bogate w błonnik, który spowalnia trawienie i wchłanianie glukozy, a tym samym zabezpiecza nas przed gwałtownym wzrostem jej poziomu we krwi. Ponadto usprawnia pracę przewodu pokarmowego i ułatwia wypróżnianie. Które produkty dostarczą nam dużej ilości błonnika? Przede wszystkim ciemne pieczywo, brązowe makarony, płatki owsiane, kasze, orzechy, nasiona oraz, rzecz jasna, warzywa. Jeśli chodzi o te ostatnie, warto przed wszystkim sięgać po brokuły, kalafiory, szpinak, ogórki, pomidory, kapustę i sałatę. Błonnik zawierają też owoce. Najwięcej mają go czarne i czerwone porzeczki, maliny, żurawina oraz suszone śliwki.
Jedzmy często, ale w niewielkich ilościach
W diecie dla cukrzyków zalecane są częste, ale niewielkie posiłki - najlepiej cztery-sześć dziennie. Wraz z mniejszymi porcjami jedzenia do krwi przedostają się niewielkie dawki glukozy, a regularność w jej dostarczaniu zabezpiecza nas przed atakami głodu. Finalnie udaje nam się zatem utrzymać poziom cukru w dopuszczalnych granicach.
