Dieta i nawyki dla zdrowej tarczycy

Nie wystarczy odżywiać się zdrowiej. W codziennym życiu nieustannie stykamy się z czynnikami, które mają ogromny wpływ na przebieg choroby.

Poza codzienną dietą należą do nich:

Według wielu badań nałóg ten zwiększa ryzyko występowania chorób tarczycy pięciokrotnie! Dym tytoniowy zawiera kadm, który hamuje przemianę hormonu T4 w T3, a także związki cyjanku, blokujące wychwyt jodu oraz produkcję hormonów. Nie pomożesz zatem tarczycy bez rzucenia palenia.

Tarczyca lubi się wyspać. We śnie "restartuje się" praca układu hormonalnego, a jednocześnie, gdy choruje, nie bardzo potrafi to robić. Nieregularny tryb życia, przesiadywanie do późna czy wstawanie w środku nocy, by coś przekąsić, nie ułatwia jej zadania. Bezsenność zatem "nakręca" choroby tarczycy, bo jest to rodzaj stresu dla organizmu. Trzeba pilnować stałych pór snu i tego, by trwał on 7-8 godzin. Nie poprawisz kondycji tarczycy, spędzając wieczory przed świecącymi na niebiesko urządzeniami.

Zobacz również: Cztery rzeczy, które możesz zrobić dla swojej tarczycy

W niedoczynności tarczycy organizm słabiej "zarządza" zasobami wody. Łatwiej gromadzi płyny, a kłębuszki nerkowe gorzej radzą sobie z ltracją. Zmniejsza się też wchłanianie jonów sodu w kanalikach nerkowych, co jest przyczyną obrzęków. Dlatego dyscyplina w nawadnianiu jest priorytetem. Tarczycy dobrze robi woda mineralna o niskiej zawartości sodu (od 5 do 20 mg/l), ale o wyższej zawartości cennych dla tego narządu pierwiastków, czyli jodu, selenu, magnezu i cynku.

W sytuacji przewlekłego lub często powracającego stresu organizm aktywuje podwzgórze, które wyzwala szereg reakcji w organizmie. Pod wpływem silnych emocji:

• wydzielają się hormony aktywujące m.in. produkcję adrenaliny, która zwęża naczynia krwionośne. Rośnie ciśnienie krwi, by zwiększyć dopływ krwi i tlenu do mózgu,
• nadnercza intensywniej wyrzucają kortyzol do krwi (hormon stresu). Podnosi się też ilość glukozy, bo przecież do walki ze stresem potrzeba energii. Tymczasem tkanki stają się oporne na insulinę - chodzi o to, by paliwo jak najszybciej popłynęło do mięśni. Jeśli taka sytuacja utrzymuje się długo i często, nadnercza się wyczerpują. Zaburza to prawidłową pracę tarczycy, bo blokuje wydzielanie TSH (utrudnia T4 przemianę w aktywny T3). Jednocześnie utrudnia innemu hormonowi, o nazwie DHEA (tzw. hormon młodości), naprawianie tkanek. Nadmiar kortyzolu obniża też odporność, powodując spadek wydzielania immunoglobulin IgA, wspierających pokonanie wirusów i bakterii. Produkcja komórek prozapalnych się nasila.

Nie wszyscy jesteśmy tak samo podatni na działanie szkodliwej chemii, ale jeśli ktoś już ma genetycznie słabszą tarczycę, to może mieć problem. Pestycydy zaburzają wytwarzanie przeciwciał, podnoszą poziom jednych hormonów, obniżają innych - jednym słowem wprowadzają szkodliwe zamieszanie. Osoby z chorą tarczycą powinny zatem kupować jedzenie od zaufanych rolników. A jeśli to możliwe, wybierać ekologiczne. Co jednak, jeśli jesteśmy zdani na zakupy w drodze z pracy i nie wiemy jaką mroczną przeszłość skrywają leżące na straganie marchewki? Odpowiednio obchodząc się z jedzeniem, które może być zanieczyszczone, zredukujemy ilość chemii do śladowych ilości, bezpiecznych dla tarczycy (patrz powyżej).

Zobacz również: Nadczynność tarczycy. Skąd się bierze i jak się z nią uporać?

Trudno przed nimi uciec, bo są wszędzie, m.in. w smogu, chemikaliach, środkach czystości, sprzętach. Szkodzą, bo tłumią wydzielanie hormonów tarczycy. Wiadomo np., że rtęć powoduje zmniejszoną produkcję T4 i jest antagonistą selenu, kadm blokuje działanie selenu i cynku, a ołów zaburza przemianę T4 w T3. Rada? Czytaj etykiety i myj ręce nim zaczniesz przygotowywać posiłek. 

(...)

Choroba Hashimoto to stan zapalny organizmu. Ma on za zadanie pozbycie się infekcji, więc jest naturalnym zjawiskiem. Niestety towarzyszy mu np. ograniczenie wchłaniania witamin i składników mineralnych w układzie pokarmowym. Jeśli dokucza nam przewlekłe zapalenie, które objawia się choćby stałym zmęczeniem, trzeba ograniczyć na talerzu produkty prozapalne i wzbogacić dietę o te przeciwzapalne. Odpowiednią dietą, czyli bogatą w produkty o niskim indeksie prozapalności, można te stany zapalne wyciszać.

Zobacz również: Jakie warzywa i zioła przy problemach z tarczycą?

Aby ułatwić stosowanie zdrowej diety w celu zmniejszenia stanu zapalnego, opracowano IF (in ammation index) rating, czyli współczynnik zapalności produktów spożywczych. Przy jego wyznaczeniu wzięto pod uwagę zawartość kwasów tłuszczowych, antyoksydantów i składników mineralnych. Gdy czynnik IF jest dodatni - produkt posiada działanie przeciwzapalne, czynnik IF ujemny = prozapalne, 0 jest wartością neutralną. Im więcej danej żywności, tym silniejszy efekt pro- lub antyzapalny. Zestawienie produktów, które sklasyfikowano według tego klucza, przedstawia się następująco:

Produkty przeciwzapalne (IF/100 g, im wyższa wartość, tym lepiej)

• imbir mielony - 27 566
• kurkuma - 22 564
• olej z łososia - 13892
• korzeń imbiru - 6 452
• czosnek - 3 576
• papryczka serrano - 1 985
• makrela - 1 957
• olej lniany - 1 054
• łosoś - 729
• acerola - 676
• olej rzepakowy - 569
• oliwa z oliwek - 526
• natka pietruszki - 502
• siemię lniane - 490
• tymianek suszony - 400
• papryczka jalapeno - 380
• szczypiorek - 378
• bazylia - 171
• marchewka - 169

Ważne, by na niekorzystne zarezerwować w codziennym menu jak najmniej miejsca - na te najmniej przyjazne nie więcej, niż 10 proc. miejsca, a jeśli uda się, to mniej. To 10 procent to bezpieczny poziom dla tarczycy, ale potrzebny naszej psychice. A jeśli zjemy już coś z "czarnej listy", warto zbalansować ten grzeszek czymś superdobrym, o bardzo wysokim współczynniku IF. Proste prawda?

IF rating nie uwzględnia indywidualnej nietolerancji glutenu, laktozy, kazeiny i białek jajka, które w przypadku nadwrażliwości wywołują silniejszy stan zapalny. Ważne jest stosowanie dużej ilości ziół i przypraw. Mają one działanie przeciwzapalne. Zwłaszcza kurkuma (zawsze warto łączyć ją w posiłku ze szczyptą pieprzu, w celu poprawy wchłaniania substancji aktywnej - kurkuminy), imbir i cynamon.

(...)

Zobacz również: Dieta w nadczynności i niedoczynności tarczycy

Nawet dbając o siebie, miewamy gorsze dni. Nie zawsze da się uniknąć mocno stresujących sytuacji, a czasem mamy ochotę zjeść coś spoza listy "zalecane i zdrowe". Gdy organizm okazuje swoją dezaprobatę, warto przygotować sobie coś ekstra. Zwykle wystarczy lżejszy posiłek, który pomoże szybciej wrócić do formy. Na następnych stronach znajdują się przepisy na proste i smaczne posiłki, którymi można porozpieszczać nadwrażliwy brzuch, osłabione mięśnie i umysł.

Kotlety z czerwonej soczewicy i kaszy gryczanej

Ugotuj kaszę i soczewicę. Lekko zmiksuj. Posiekaj cebulę i podsmaż ją na połowie tłuszczu. Dodaj pokrojone drobno pieczarki i smaż, aż się zarumienią. Wymieszaj ze składnikami z patelni, dodaj jajko i przyprawy. Formuj kotlety, obtaczaj je w mące i smaż na oliwie. Zjedz z paseczkami papryki.

Gryka, zarówno w postaci mąki, jak i kaszy, reguluje poziom cukru we krwi. Jest też dobrym źródłem białka, szczególnie ważnego dla wegetarian, ponieważ dostarcza lizyny i argininy - aminokwasów, które nie są wytwarzane w organizmie.

Fragment pochodzi z książki Joanny Zielewskiej "180 dań do pudełka. Hashimoto"

***

Zobacz również: