Dlaczego boli głowa?

Bóle głowy to tak częsta dolegliwość, że stała się tematem żartów. Ale tym, którzy je znają, wcale nie jest do śmiechu.

Najczęściej są tylko objawem towarzyszącym innym schorzeniom, np. przeziębieniu, zapaleniu zatok (to tzw. bóle wtórne). Ale mogą też być sygnałem groźnych chorób, np. udaru czy nowotworu mózgu. Dlatego nie wolno ich lekceważyć. Czasem mają banalną przyczynę - odzywają się po zjedzeniu czegoś zimnego, np. lodów. To efekt skurczu naczyń kwionośnych. Inny powód to np. nadmiar kofeiny, która zbyt mocno rozszerza naczynia. Bywają też tzw. samoistne bóle głowy, które same w sobie są chorobą. Zaliczamy do nich migrenę i bóle napięciowe.

Panie cierpią na nią dwa razy częściej niż panowie. Ataki migreny mogą trwać nawet do 72 godz. Zdarzają się kilka razy w roku, ale czasem nawet co miesiąc. Niektóre kobiety cierpią na tzw. migrenę menstruacyjną. Dolegliwości pojawiają się tuż przed lub w trakcie miesiączki. Czasem (ale nie zawsze) atak poprzedza tzw. aura. Są to zaburzenia wzroku. Chory widzi oślepiające błyski, iskry, lśniące, płynne figury geometryczne. Najbardziej typowe objawy to:

• pulsujący, tętniący i promieniujący ból głowy, najczęściej po jednej stronie (w skroni), l nudności, a nawet wymioty,
  
• wrażliwość na światło, dźwięki, zapachy.
  

Do ataku migreny może dojść pod wpływem stresu i silnych emocji, a także po zjedzeniu żółtego sera, czekolady, wypiciu czerwonego wina. Jeśli cierpisz na migreny, na pewno zauważyłaś, co u ciebie wyzwala atak. Staraj się tego unikać. Na ból migrenowy każdemu pomaga co innego. Najważniejsze jednak, by środki przeciwbólowe zastosować już w chwili, gdy pojawią się pierwsze sygnały nadciągającego ataku. Specjaliści radzą, by wypić wtedy słodzoną herbatę, zażyć leki zawierające kwas acetylosalicylowy, paracetamol lub ibuprofen. Najlepiej w postaci rozpuszczalnej lub w czopkach.

Jeśli to możliwe, należy położyć się w ciemnym pokoju, z zimnym okładem na głowie. Przy bardzo dokuczliwych i intensywnych migrenach konieczna jest konsultacja neurologiczna i użycie silniejszych leków, dostępnych tylko na receptę. Należy pamiętać o rozważnym stosowaniu leków przeciwbólowych. Ich nadmiar może również wywołać silne bóle głowy.

Pojawiają się po obu stronach głowy. Masz wrażenie, że coś ci ściska czaszkę, czujesz, że kark sztywnieje. Takie bóle mogą być wyzwalane przez wiele czynników. Najczęściej są to:

• stres, silne emocje, przemęczenie, brak snu,
  
• zmiany pogody,
  
• ustawiczne pochylanie głowy, np. nad klawiaturą komputera,
  
• praca przy złym oświetleniu,
  
• żucie gumy.
  

Bóle tego rodzaju mijają po kilku godzinach. Bywa jednak, że utrzymują się nawet przez kilka miesięcy - są to tzw. bóle chroniczne. Jeśli zdołasz ustalić, co powoduje napięciowe bóle głowy, łatwiej się z nimi uporasz. Na dolegliwości spowodowane stresem i przemęczeniem pomoże wypoczynek (taki, jak lubisz - czynny lub po prostu leżenie na kanapie), herbatki lub preparaty z wyciągami z dziurawca, melisy, kozłka lekarskiego i chmielu, tabletki z magnezem i witaminą B6. Ulgę powinien przynieść też spacer - dotleniony organizm łatwiej poradzi sobie z bólem. Pomagają zimne okłady na czoło. Na ból spowodowany długotrwałym przebywaniem w jednej pozycji pomoże chwila relaksu, przeciąganie się, wypicie filiżanki zielonej herbaty (działa odświeżająco i pobudzająco). Możesz dodać do niej plasterki świeżego imbiru.

Kons.: lek. med. Aleksandra Mossakowska, lekarz rodzinny