Dlaczego warto stosować tran?
Tran, czyli olej z wątroby dorsza, kojarzy się z dość nieprzyjemną suplementacją, zwłaszcza w dzieciństwie. Mimo że odkryto go dopiero w latach 60. ubiegłego wieku, to już zdołał przeżyć regres popularności, właśnie ze względu na swoją niezbyt smaczną formę tłustych kropli. Tran to jednak bardzo zdrowy tłuszcz i w ostatnim czasie znów wraca do łask. Dziś można dostać go w przystępnej postaci kropel smakowych lub niewielkich kapsułek. Warto sięgnąć po tran w okresie jesienno-zimowym, gdyż wzmacnia on odporność i wspiera regenerację osłabionego organizmu. Te właściwości zawdzięcza zawartym w nim nienasyconym kwasom tłuszczowym. Mają one również zbawienny wpływ na układ sercowo-naczyniowy oraz pracę mózgu. Działanie to nasilone jest przez obecność w tranie witamin A, D i E. Taki skład zapewnia prawidłowy rozwój człowieka i lepszą sprawność intelektualną oraz buduje mocne kości. Sprawdź, dlaczego jeszcze warto stosować tran.
Tran to koncentrat oleju z wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych. Korzystny wpływ na zdrowie tego tłuszczu zauważono już w XIV wieku, gdyż ludzie spożywający rybią wątrobę rzadziej się przeziębiali i chorowali. Dopiero jednak w latach 60. XX wieku zbadano właściwości lecznicze oleju z tkanki tłuszczowej ryb i zaczęto wytapiać go na masową skalę. W nieprzetworzonej wersji profilaktycznie podawano go małym dzieciom, by nabyły odporności i lepiej się rozwijały. Tran zawiera bowiem niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, które usprawniają pracę układu krwionośnego, nerwowego i odpornościowego. W oleju z wątroby dorsza obecne są również duże dawki witaminy A i D, a także w mniejszej ilości witaminy E.
Tran dostępny był kiedyś tylko w płynnej formie jako olej do picia. Charakteryzował się tłustą konsystencją, dość nieprzyjemnym smakiem i rybim zapachem. Dla wielu jego suplementacja była więc przykrym wspomnieniem. Dlatego też producenci zaczęli wypuszczać na rynek tran z dodatkami aromatycznymi, np. z cytryny, pomarańczy czy mięty. Można dostać go także w postaci żelowych kapsułek. Tranem nazywa się czasem inne oleje, m.in. z wątroby rekina lub halibuta. Nazwa "tran" zarezerwowana jest jednak tylko dla tłuszczu z wątroby ryb dorszowatych.
Zawartość kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w tranie, w dodatku w korzystnej proporcji (przewaga omega-3) sprawia, że ten suplement świetnie wspomaga odporność organizmu i chroni przed infekcjami, przeziębieniem czy grypą. Nienasycone kwasy mają bowiem działanie przeciwzapalne. Układ immunologiczny wzmacnia również witamina D, która przyswajana jest głównie z promieni słonecznych. W okresie jesienno-zimowym wiele osób cierpi na jej niedobór. Natomiast witamina A uszczelnia błony śluzowe dróg oddechowych, tym samym zapobiega przedostawaniu się przez nie bakterii i wirusów.
Obecne w tranie kwasy omega-3, zwłaszcza kwas EPA i DHA, usprawniają metabolizm tłuszczów, przez co zapobiegają zbyt wysokim stężeniom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Poprawiają krążenie, obniżają ciśnienie krwi i nie dopuszczają do powstawania zakrzepów. W efekcie tran chroni przed chorobami sercowo-naczyniowymi takimi jak miażdżyca, arytmia serca czy zawał. Prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia wpływa też na lepsze ukrwienie mózgu i sprawniejszy przepływ bodźców nerwowych. Stosowanie tranu przez kobiety w ciąży lub dzieci we wczesnych latach życia pozwoli na lepszy rozwój intelektualny pociech. Osoby przyjmujące olej z dorsza nie mają też kłopotów z pamięcią i koncentracją, są odporniejsze na stres i częściej towarzyszy im dobre samopoczucie. Suplementacja tranem zmniejsza ryzyko pojawienia się w późniejszym wieku choroby Alzheimera lub demencji.
Tran przynosi również inne korzyści dla zdrowia. Witamina A odpowiedzialna jest za prawidłowe funkcjonowanie wzroku, pielęgnuje także skórę, włosy i paznokcie. Z kolei witamina D wpiera proces mineralizacji kości i zębów, może zapobiec osteoporozie. Niweluje też objawy przemęczenia organizmu, wzmacnia serce i mózg. Zarówno witamina D, jak i nienasycone kwasy tłuszczowe wykazują działanie przeciwnowotworowe. Dodatkowo tran to źródło witaminy E opóźniającej proces starzenia się i regenerującej skórę.
Suplementacja tranem zalecana jest od czwartego roku życia, choć dostępne są już preparaty z dodatkiem owocowych aromatów przeznaczone dla niemowląt. Olej z wątroby dorsza mogą przyjmować wszystkie osoby, które nie mają żadnych przeciwwskazań do jego stosowania. Warto sięgać po tran dla wzmocnienia odporności i sprawności układu nerwowego, dla lepszego rozwoju dziecka oraz w celu zregenerowania organizmu po przebytej chorobie. Poleca się zażywanie tranu osobom przemęczonym, prowadzącym intensywny tryb życia, narażonym na stres, a także palącym papierosy i nadużywającym alkoholu. Zalecana dawka dla dorosłych to dwie kapsułki dwa razy dziennie (podczas posiłków).
Tran mogą przyjmować kobiety w ciąży, lecz po konsultacji z lekarzem, żeby uniknąć przedawkowania witaminy A. Oleju z wątroby dorsza nie powinno stosować się podczas zażywania innych preparatów z witaminą A i D oraz leków przeciwzakrzepowych. Tranu powinny unikać także osoby cierpiące na kamicę nerkową, sarkaidozę i hiperkalcemię.
