Dna moczanowa: Przyczyny, objawy, leczenie
Dna moczanowa to przewlekłe schorzenie, które przed laty określano mianem "choroby bogaczy". Wiąże się z zaburzeniami przemiany materii i przez wiele lat rozwija się bezobjawowo. Chorzy często zgłaszają się do lekarza, dopiero gdy ból w stawach staje się nie do zniesienia. Tymczasem ważne jest jak najszybsze zdiagnozowanie choroby, zanim dojdzie do zwyrodnienia i trwałego zniekształcenia stawów. Jaka jest przyczyna dny moczanowej i na czym polega leczenie? Jakie objawy powinny nas skłonić do wizyty u lekarza?
Dna moczanowa (nazywana też artretyzmem lub podagrą) to groźna choroba prowadząca do trwałego uszkodzenia stawów. Na skutek zaburzeń metabolicznych w organizmie dochodzi do zbyt wysokiego stężenia kwasu moczowego, który w postaci kryształków odkłada się w stawach i tkankach okołostawowych, wywołując stan zapalny. Warto wiedzieć, że kwas moczowy w bardzo niewielkich ilościach występuje w naszych narządach i krwi. Powinien być wydalany razem z moczem, a także w procesach trawiennych. Niestety tak się czasem nie dzieje. Kiedy w organizmie samoistnie dochodzi do nadmiernej produkcji kwasu moczowego, a jego wydalanie jest upośledzone, mówimy o pierwotnej dnie moczanowej. Ma ona podłoże genetyczne i jest dziedziczna. Z kolei wtórna dna moczanowa może wystąpić na skutek przewlekłej choroby nerek, białaczki czy napromieniowania. Bywa, że jest efektem restrykcyjnej diety czy głodówki. Czynnikiem ryzyka jest także cukrzyca typu 2., nadciśnienie tętnicze, nadwaga i otyłość.
Dna moczanowa nawet przez kilkanaście lat może nie dawać żadnych objawów. Wykryć ją można wtedy jedynie na postawie badania stężenia kwasu moczowego we krwi. Pierwszym niepokojącym objawem jest więc dokuczliwy ból stawu, który ma charakter nagły i ostry. Najczęściej dochodzi do niego w nocy lub nad ranem, a z każdym dniem staje się silniejszy - aż w końcu chora osoba nie jest w stanie go znieść. Charakterystycznym symptomem jest również obrzęk i zaczerwienienie stawu. Skóra w pobliżu staje się czerwona lub zasiniona, a także błyszcząca i napięta.
Kryształki moczanowe zazwyczaj w pierwszej kolejności odkładają się w stawie palucha stopy, ale dna moczanowa może też zaatakować staw kolanowy, łokciowy, barkowy, nadgarstek, a nawet kręgosłup. Bez wdrożenia odpowiedniej diety oraz środków farmakologicznych, kryształki moczanowe mogą zacząć odkładać się także w tkankach miękkich pięt, uszu czy paluchów. Nieleczona dna moczanowa prowadzi również do kamicy moczowej i uszkodzenia nerek. Warto wiedzieć, że choroba znacznie częściej atakuje mężczyzn i objawia się między 45. a 60. rokiem życia.
Do lekarza należy się zgłosić jak najszybciej po pierwszym ataku dny moczanowej. Chorobę diagnozuje się na podstawie badań krwi. Podstawą leczenia jest przyjmowanie leków obniżających stężenie kwasu moczowego w organizmie, co chroni przed dalszymi konsekwencjami artretyzmu. W trakcie ataków pomocne są także środki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Choroby nie da się jednak w pełni wyleczyć, można ją jednak skutecznie spowolnić, a nawet zahamować.
Dna moczanowa a dieta
Kluczowym elementem leczenia jest również odpowiednia dieta uboga w puryny. Są to substancje znajdujące się w żywności, które w procesie rozkładu przekształcane są w kwas moczowy. Najwięcej znajdziemy ich w tłustym mięsie (np. wieprzowina, wołowina) i mięsnych wywarach, owocach morza i tłustych rybach, a także w grzybach i roślinach strączkowych. Chorzy na dnę moczanową powinni więc unikać tych produktów oraz wykluczyć z diety alkohol. W codziennym jadłospisie powinny się za to znaleźć owoce, warzywa, produkty mleczne oraz zbożowe. Ważne jest picie dużej ilości wody (najlepiej 2 litry dziennie), a także regularna aktywność fizyczna, która pozytywnie wpływa na procesy metaboliczne oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała.
