Dziewięć sygnałów, po których można rozpoznać zawał nawet miesiąc wcześniej

Duszności, kołatanie serca, drętwienie lewej połowy ciała, czy przeszywający ból w  klatce piersiowej to objawy, które występują tuż przed zawałem i trudno je zbagatelizować. Ale są też sygnały mniej oczywiste, które łatwo przegapić lub... przypisać innym dolegliwościom. Pojawiają się zwykle kilka tygodni wcześniej. Uwaga! Jeśli masz nawet tylko 2-3 objawy, ale jesteś w grupie ryzyka, koniecznie powiedz o nich lekarzowi. To prawda, że niemal każdy z objawów może mieć zupełnie inną przyczynę, ale lepiej dmuchać na zimne niż przegapić ostrzeżenie przed zawałem.

Nieregularny rytm serca

Pojawia się bez przyczyny, tzn. nie jest spowodowany wysiłkiem fizycznym ani zdenerwowaniem. Zazwyczaj trwa krótko, ok. 2 minut. Serce w tym czasie bije raz szybciej, a raz wolniej. Kobiety często przypisują takie zaburzenia menopauzie lub chorobom tarczycy i... bagatelizują je. Uwaga! Ten objaw jako zapowiedź zawału częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. 

Bóle w klatce piersiowej

Nie są dokuczliwe. To raczej nieprzyjemne uczucie ucisku i  napięcia pod żebrami. Mogą występować stale lub pojawiać się sporadycznie. Ból może promieniować do jednego albo obu ramion, szczęki lub żołądka. Uwaga! Ten objaw dotyczy niemal wszystkich mężczyzn przed zawałem i tylko 30 proc. kobiet. 

Płytki oddech

To jeden z najwcześniejszych objawów - jako "zwiastun" może pojawić się nawet pół roku przed atakiem. Objawia się dusznością i brakiem możliwości wzięcia głębokiego oddechu. Często towarzyszą mu zawroty głowy. Z czasem nasila się, ale i tak jest bagatelizowany - tłumaczymy go brakiem kondycji, wilgocią lub niskim ciśnieniem atmosferycznym. Uwaga! Występuje równie często u kobiet, co u  mężczyzn. 

Silne pocenie się

To także jeden z  wczesnych symptomów. Krople potu najczęściej pojawiają się na czole, klatce piersiowej, dłoniach i stopach. Nagły atak potów może występować o  różnych porach i nie ma związku z aktywnością fizyczną ani temperaturą otoczenia. Mogą towarzyszyć mu dreszcze i uczucie zimna. Uwaga! Objaw w równym stopniu dotyczy obydwu płci, ale mężczyźni zazwyczaj go ignorują, zaś kobiety utożsamiają z uderzeniami gorąca charakterystycznymi dla menopauzy. 

Bezsenność

Może objawiać się kłopotami z zasypianiem, wybudzaniem się w środku nocy lub bardzo wcześnie rano. Często bezsenności towarzyszą nieuzasadnione lęki i uczucie ogólnego rozbicia. Uwaga! Dotyczy głównie kobiet. Z badań wynika, że praktycznie połowa pań, które przeszły zawał, wcześniej miała kłopoty ze snem. 

Ból brzucha

Towarzyszą mu uczucie pełności nawet po niezbyt obfitym posiłku, przelewanie w  jelitach, wzdęcia, nudności, rozstrój żołądka. Uwaga! Doświadczyła go połowa osób, które przeszły zawał. Dotyczy tak samo obu płci. 

Uczucie zmęczenia

Zazwyczaj nie jest interpretowane jako niepokojący sygnał, można je bowiem usprawiedliwić na wiele sposobów. Warto jednak zwrócić uwagę na to, czy nie wywołują go nawet łatwe czynności, po których mamy potrzebę usiąść i odsapnąć choć chwilę. Uwaga! Ten objaw wystąpił u 70 proc. kobiet, które przeszły zawał serca. Pojawia się także u mężczyzn, choć rzadziej. 

Utrata włosów

Szczególnie jeśli łysienie pojawia się nagle i wypadają głównie włosy z czubka głowy. Uwaga! Częściej występuje u mężczyzn, ale dotyka też kobiet. Mężczyźni jednak zazwyczaj bagatelizują problem.

Zmiany wokół oczu 

Mają dwie przyczyny. Pierwszą jest zatrzymywanie wody - wtedy pod oczami pojawiają się worki. To częsta przypadłość osób z problemami sercowymi. Drugą są złogi tłuszczu na powiekach i w okolicach wewnętrznego kącika oka oraz żółte plamy w wew. kącikach. Wskazują na złą gospodarkę lipidową, co przyczynia się do rozwoju miażdżycy. Ta z kolei predysponuje do zawałów serca. Uwaga! Pojawiają się w tym samym stopniu u obydwu płci.

Czy jesteśw  grupie ryzyka?

Zawał serca dotyka dziennie średnio 300 Polaków. To spora grupa, warto więc wiedzieć, czy zaliczamy się do osób zagrożonych. Co zwiększa ryzyko wystąpienia zawału? 

Oto czynniki wpływające na prawdopodobieństwo jego wystąpienia: wiek: u kobiet powyżej 55 lat, a u mężczyzn  powyżej 45 lat, występowanie zawałów u członków bliskiej rodziny, problemy z wysokim  ciśnieniem i cholesterolem, cukrzyca, otyłość, siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej, stres, palenie papierosów.

Uwaga! Jeśli dojdziemy do wniosku, że faktycznie należymy do grupy ryzyka, trzeba porozmawiać o tym  z lekarzem rodzinnym, który będzie monitorował stan naszego zdrowia, a w razie konieczności skieruje nas do kardiologa.

Pierwsza pomoc

Jeśli jesteś świadkiem  czyjegoś zawału serca,  musisz działać bardzo szybko, ponieważ każda minuta jest niezwykle ważna. Oto lista czynności, które trzeba niezwłocznie wykonać: 

- zadzwoń pod numer  112 i wezwij karetkę, 
- ułóż chorego na ziemi i lekko unieś tułów, aby  odciążyć serce, 
- rozluźnij wszystko  co może utrudniać oddychanie: krawat, szalik, biżuterię,  rozepnij koszulę i pasek od spodni, kobiecie rozepnij biustonosz, 
- podaj pod język nitroglicerynę, jeśli chory ma ją przy sobie, 
- jeśli chory przestanie oddychać, rozpocznij reanimację (rytmiczne uciski serca) i utrzymuj ją aż do przyjazdu karetki. 

Można też zamiast nitrogliceryny podać aspirynę lub polopirynę - chory musi jednak być przytomny, by ją rozgryźć i połknąć, popijając niewielką ilością wody.