Fakty i mity na temat kobiecych nowotworów

Nowotwory zaliczane do grupy „kobiecych” bardzo często są złośliwe, a skuteczność ich leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby. Tylko część z nich można wykryć podczas rutynowych badań ginekologicznych. Pozostałe, wymagają bardziej dokładnej diagnostyki. Niemniej jednak, okresowe badania są podstawą dbania o nasze zdrowie. Kobiety nie powinny zapominać zatem o regularnym wykonywaniu cytologii, badaniu USG i mammografii. Wszelkie niepokojące objawy powinny być konsultowane z lekarzem.

Badania pokazują, że w Polsce z rakiem piersi zmaga się około 20 procent kobiet, które dotknął nowotwór. Jest to zatem jeden z najczęściej występujących rodzajów raka u Polek. Zachorowalność na raka szyjki macicy dotyczy ponad siedmiu procent kobiet. Rak jajnika plasuje się na dalszej pozycji. Mimo że świadomość i wiedza na temat kobiecych nowotworów jest coraz większa, nadal można spotkać się z (często absurdalnymi) mitami na temat tych chorób. Poniżej przedstawiamy najważniejsze fakty i najczęściej powtarzane mity na ich temat.

Najważniejsze informacje – fakty

Czynniki, które mogą wywołać raka piersi są nadal bardzo trudne do ustalenia. Najczęściej wymienia się: wiek, dziedziczne występowania raka, pierwsza miesiączka we wczesnym wieku, menopauza w późnym wieku, późny pierwszy poród, długotrwała hormonalna terapia zastępcza i nadmierna mutacja genów BRCA1 i BRCA2 (wywołujących nowotwory). Są to jednak przyczyny, które określane są na podstawie różnych przypadków, dlatego trudno jednoznacznie wskazać na te, które faktycznie mogą wywołać raka.

Rak piersi objawia się najczęściej zmienionym kształtem piersi, wyczuwalnymi guzkami lub stwardnieniami. Na skórze piersi mogą występować zmarszczenia lub zmiana koloru. Brodawka jest bardziej wyciągnięta, zaczerwieniona i posiada charakterystyczne owrzodzenie.

Tak naprawdę każda kobieta jest w grupie ryzyka zachorowania na raka piersi. Dlatego tak ważne jest profilaktyczne badanie piersi, zarówno samodzielne jak i specjalistyczne. Wcześnie wykryty rak zwiększa szanse leczenia i pozwala uniknąć amputacji piersi.

Leczenie tego nowotworu pierwszorzędnie polega na chirurgicznym usunięciu guza. Obecnie chirurdzy starają się unikać amputacji piersi. Poza zabiegiem chirurgicznym, w leczeniu raka piersi popularna jest również chemioterapia i radioterapia. Jednak najlepsze efekty przynosi usunięcie guza.

Mity na temat raka piersi

Na temat raka piersi krąży chyba najwięcej mitów ze wszystkich kobiecych nowotworów. Jednym z najpopularniejszych jest stwierdzenie, że każdy, wykryty w piersi guz może być oznaką nowotworu. Jednak, jak pokazują badania, większość zmian, które wykrywane są w piersiach nie posiada charakteru złośliwego. Kolejnym mitem jest przeświadczenie, że rak sutka występuje głównie u kobiet. Jest to nieprawda! Nowotwór sutka występuje także u mężczyzn, ale znacznie rzadziej niż u płci przeciwnej. Niektóre z kobiet wierzą również, że przed zachorowaniem mogą uchronić je środki antykoncepcyjne. To kolejne nieprawdziwa informacja! Również błędne jest przeświadczenie, że regularna mammografia może chronić przed rozwojem raka. Badania diagnostyczne nie zmniejszają ryzyka zachorowania. Mogą jedynie wcześniej wykryć chorobę, dzięki czemu szanse leczenia wzrosną. Mity na temat tego nowotworu wciąż krążą po internecie, dlatego jeśli chcemy zaczerpnąć rzetelnej wiedzy na temat tych chorób, skorzystajmy z encyklopedii zdrowia lub porady lekarza.

Fakty

Rak jajnika jest nowotworem wywodzącym się z żeńskiej gonady, czyli inaczej jajnika. Jak wiadomo, w organizmie kobiety narządy te spełniają jedną z najważniejszych funkcji - produkowanie komórek jajowych potrzebnych do zapłodnienia i rozwoju zarodka. Jajnik zbudowany jest z ogromnej liczby komórek, których linie zazwyczaj dają początek złośliwemu nowotworowi. Nazwę „rak jajnika” obecnie stosuje się do opisu dwóch zjawisk. Pierwsze z nich to guzy, występujące w komórkach zarodkowych. Drugie, częściej spotykane, dotyczy złośliwej postaci nowotworu, zwanego inaczej rakiem gruczołowym.

Warto wiedzieć, że istnieją dwa typu raka jajnika, które różnią się przyczynami molekularnymi, rokowaniem i typem wzrostu.

Pierwszy rodzaj - rzadko spotykany

To rzadziej występujący typ raka jajnika, który nie zawsze rozwija jako nowotwór złośliwy. W jajniku pojawia się w formie wyraźnego guza, a dopiero po dłuższym czasie rozprzestrzenia się w tzw. jamie otrzewnowej. Rokuje znacznie lepiej niż drugi rodzaj raka i jest zazwyczaj wcześniej wykrywalny.

Drugi rodzaj – bardziej popularny

Drugi typ od samego początku rozwija się jako złośliwy nowotwór. W jego początkowym stadium trudno zauważyć wyraźny guzek w jajniku, gdy choroba rozprzestrzenia się po jamie otrzewnowej. Rokowania tego rodzaju raka są raczej słabe, m. in. dlatego, że wykrywany jest dopiero w trzeciej lub czwartej fazie zaawansowania.

Nowotwór raka jajnika rozwija się w organizmie w sposób utajony, czyli nie wykazuje żadnych charakterystycznych objawów. Pierwsze symptomy pojawiają się dopiero, gdy guz jajnika osiągnie zaawansowane stadium. Najczęściej występujące objawy to silne, długo utrzymujące się zaparcia, wzdęcia, uczucie pełności w brzuchu i podbrzuszu. Inne, wczesne symptomy raka jajnika to ból miednicy i brzucha oraz szybkie uczucie pełności.

Nowotwór jajnika wykrywany jest najczęściej przez badania ginekologiczne, połączone z USG wykonywanym przez pochwę. Pomagają one ocenić stopień zaawansowania choroby i szanse na jego operacje. To właśnie zabieg operacyjny jest najskuteczniejszą metodą leczenia tego nowotworu. Wycięcie wszystkich widocznych i wyczuwalnych ognisk raka z jamy brzusznej znacząco poprawia wyniki leczenia. Inną, często stosowaną metodą leczenia jest chemioterapia. Niestety, mimo stosowania najskuteczniejszych form leczenia, rak jajnika powraca w około ¾ przypadków. Do nawrotu dochodzi zazwyczaj w jamie brzusznej i często jest on wieloogniskowy. Nawrót raka jajnika uważa się obecnie za oznakę nieuleczalnej już choroby.

Mity

Najczęściej słyszanym mitem na temat raka jajnika jest przeświadczenie, że dotyka on przeważnie kobiet po 50 roku życia. Mitem jest również teza, że istnieje profilaktyka nowotworu jajnika. Zmiany nowotworowe wykrywa się jednak wyłącznie przez analizę histopatologiczną pobranego już materiału. Dlatego nowotwór ten diagnozowany jest często przypadkowo. Błędne jest również przekonanie, że rak jajnika dotyka tylko nosicielki mutacji genów BRCA1 lub BRCA2. Badania pokazują jednak, że większość chorych to kobiety o prawidłowym genotypie.

Fakty na temat raka szyjki macicy

Rak szyjki macicy rozwija się poprzez zarażenie wirusem HPV, inaczej zwanym wirusem brodawczaka ludzkiego. Zalicza się go do grupy nowotworów złośliwych. Jego początek to tzw. neoplazja szyjki macicy, kiedyś określana jako dysplazja szyjki macicy. Warto wspomnieć, że rak szyjki macicy jest, zaraz po nowotworze piersi, najczęściej występującym kobiecym rodzajem raka.

Najczęstsze symptomy raka szyjki macicy nie są charakterystyczne dla tej choroby i mogą być podobne do różnych dolegliwości okolic intymnych. Są to głównie:

• nieregularne miesiączkowanie;

• krwawienia między miesiączkami;

• nieprzyjemnie pachnące upławy;

• dyskomfort podbrzusza;

• bóle w okolicy krzyżowo-lędźwiowej,

• krwawienia w trakcie i po stosunku seksualnym.

Mimo że jest to nowotwór złośliwy, jego rozpoznanie w fazie „zero” daje nawet stuprocentowe szanse na jego wyleczenie. Warto jednak wiedzieć, że na wirusa HPV nie ma jeszcze lekarstwa. Jedyną ochroną przed zachorowaniem na raka szyjki macicy jest szczepienie. Jednak szczepionka daje odporność wyłączenie osobom, które do tej pory nie miały kontaktu z wirusem HPV. By uchronić się przed jego zarażeniem, kobiety powinny pamiętać również o profilaktycznych badaniach cytologicznych.

Mity na temat raka szyjki macicy

Jednym z najczęściej słyszanych mitów na temat raka szyjki macicy jest opinia, że wirusem HPV zarażają się przeważnie kobiety posiadające wielu partnerów seksualnych. Nie warto jednak wierzyć w takie tezy. Drobnoustrój HPV jest jednym z niewielu wyjątkowo groźnych wirusów, którym można zarazić się bardzo łatwo. Do zakażenia może dojść już poprzez bliski kontakt z narządami płciowymi chorej osoby. Co ciekawsze, badania pokazują (wbrew temu, co mówi mit), że na raka szyjki macicy chorują przeważnie kobiety, które mają stałych partnerów.

W związku ze szczepieniem przeciw HPV można spotkać się z jeszcze jednym mitem na temat tego nowotworu, który mówi, że u zaszczepionych osób nie występuje ryzyko rozwoju choroby. Jeśli jednak osoba, która miała styczność z wirusem decyduje się na szczepienie, nigdy nie zyska stuprocentowej pewności, że nie zachoruje na raka szyjki macicy.

Jeśli odczuwamy niepokojące nas dolegliwości, które mogłyby sygnalizować obecność któregoś z kobiecych nowotworów, niezwłocznie należy udać się do lekarza. Pamiętaj, że profilaktyka to najlepszy sposób ochrony przed nowotworem. W przypadku raka szyjki macicy i raka piersi daje szansę na wykrycie go we wczesnej fazie i efektywne leczenie.