Fibromialgia: Objawy, przyczyny, leczenie

Fibromialgia to przewlekła niezapalna choroba reumatyczna tkanek miękkich. Szacuje się, że cierpi na nią około 2% całej populacji. Nieco częściej chorują kobiety (zwłaszcza między 35. a 55. rokiem życia). Podstawowym objawem jest ból o charakterze niezapalnym (przyczyną nie są stany zapalne organizmu), nieco zbliżony do neuropatycznego. Fibromialiga łączy w sobie symptomy chorób reumatycznych i neurologicznych, przez co jest trudna do zdiagnozowania. Najczęściej ból zaczyna się w odcinku krzyżowym kręgosłupa i rozprzestrzenia się na całe ciało: klatkę piersiową, tył głowy, barki, szyję, łokcie, biodra, kolana i kostki. Jego natężenie i charakter jest zmienny – chory może odczuwać kłucie, pulsowanie lub tzw. tępy ból (typowa jest obecność miejsc szczególnie wrażliwych na dotyk). Fibromialgia jest chorobą nieoczywistą, każdy przypadek jest inny, a do objawów towarzyszących zalicza się: bezsenność, problemy z pamięcią i koncentracją, ciągłe zmęczenie, kołatanie serca, zawroty głowy, problemy z trawieniem, wzdęcia, nadwrażliwość jelit i pęcherza moczowego, suchość oczu, wysypkę, biegunki i zaparcia. Charakterystyczne są także bóle tkanek okołostawowych (ścięgna i mięśnie).

Przyczyny schorzenia wciąż nie są dokładnie określone. Lekarze odkryli, że fibromialgia wiąże się z zaburzeniami wydzielania melatoniny (hormon odpowiedzialny za prawidłowy sen), kortyzolu (tzw. hormon stresu) i serotoniny (hormon odpowiedzialny za prawidłową pracę ośrodkowego układu nerwowego). U chorych obserwuje się także nieprawidłowe przetwarzanie bodźców czuciowych w centralnym układzie nerwowym oraz osłabiony przepływ krwi w okolicy wzgórza mózgu. Wpływ na chorobę mogą mieć także zaburzenia snu – udowodniono, że osoby wybudzane ze snu lub niemogące zasnąć z czasem wykazują objawy charakterystyczne dla fibromialgii (zmęczenie oraz nadmierny ból). Niewykluczone są także obciążenia genetyczne, a także silny i długotrwały stres (np. na skutek śmierci bliskiej osoby).

Pacjenci skarżą się na ciągły ból całego ciała, przez co często traktowani są jak hipochondrycy lub histerycy. Specjalistyczne badania nie wykazują symptomów konkretnej choroby, dlatego diagnostyka jest czasochłonna. Zdarza się też, że fibromialgia występuje w towarzystwie innych schorzeń. Leku wciąż nie odkryto, chorzy najczęściej zażywają środki przeciwbólowe, mimo że działają one w znikomym stopniu. Znacznie lepiej sprawdzają się leki antydepresyjne, chociaż nie są pomocne w każdym przypadku. Najskuteczniejszą terapią jest zmiana stylu życia i odkrycie czynników stresogennych, które mogą nasilać objawy choroby. Zbawienna jest regularna (ale niezbyt obciążająca dla organizmu) aktywność fizyczna oraz stosowanie technik relaksacyjnych. Wielu osobom ulgę przynosi rehabilitacja, fizykoterapia, krioterapia czy akupunktura. Bardzo ważne jest też wsparcie bliskich oraz terapia psychologiczna.