Gdy sen nie chce przyjść

Zdrowy człowiek powinien spać bez przerwy 6-8 godz. Tyle czasu organizm potrzebuje na regenerację. 34 proc. Polaków ma problemy z zasypianiem. Zarywamy noce z powodu pracy, rozrywek i bezsenności. Główny objaw bezsenności to długi czas od położenia się do łóżka do zaśnięcia - od kilkudziesięciu minut aż do kilku godzin. Zdrowy człowiek zasypia po 15-30 min. Dla bezsenności charakterystyczny jest też sen płytki i przerywany oraz wczesne budzenie się, ok. godz. 4 nad ranem.

Najczęstsze to: niepokój, przemęczenie, wzburzenie, radość, natłok myśli, praca na zmiany, zmiany stref czasowych, zbyt długie spanie w weekendy. Problemy ze snem występują też w podróży lub w nowym miejscu. A także przy infekcjach, (np. grypie, przeziębieniu) i chorobach przewlekłych, takich jak nadczynność tarczycy, choroba wrzodowa żołądka, astma, zaburzenia hormonalne, nerwice, depresja. Bezsenności sprzyja też pita po południu mocna kawa i herbata.

Zaburzenia snu trwające krócej niż 2-3 tyg. to bezsenność przygodna. 2-4 tyg. - krótkotrwała. Ponad 4 tygodnie - przewlekła. Człowiek niewyspany ma problemy z koncentracją i pamięcią, pracuje i uczy się mniej efektywnie. Gorzej funkcjonuje układ odpornościowy. Mogą wystąpić stany lękowe. Bezsenność dłuższa niż 3 tyg. grozi depresją.

Z bezsennością przygodną i krótkotrwałą poradzisz sobie, przestrzegając tzw. higieny snu i stosując dostępne bez recepty środki uspokajające albo nasenne. - Kładź się spać co dzień o tej samej porze. Jeśli po 20 min. sen nie nadchodzi, wstań, pochodź, poczytaj i znów się połóż. Nie ucinaj sobie drzemek w dzień. - W sypialni powinny być zasłony nie przepuszczające światła ulicznego. W ciemności wytwarza się melatonina, hormon ułatwiający zasypianie. Śpij przy uchylonym oknie, a przynajmniej przez 10 min przed snem wywietrz sypialnię. Temperatura w niej nie powinna przekraczać 18 st. C. - Zadbaj o wygodne łóżko. 1-osobowe powinno mieć ok. 1 m szerokości, 2-osobowe 1,80 m. Piżama musi być wygodna, przewiewna, wchłaniająca wilgoć. - Dobrym środkiem nasennym jest seks: sen po miłosnych uniesieniach jest o 25 proc. głębszy. - Zaśnięcie ułatwiają potrawy zawierające substancję zwaną tryptofanem: - słodycze, mleko z miodem, dojrzałe banany, ryby, nasiona dyni i słonecznika, sery, jajka, awokado. Uspokajająco działają węglowodany, a więc na kolację można jeść potrawy mączne. - Ostatni posiłek zjedz co najmniej 2 godz. przed położeniem się do łóżka. Wykreśl z niego ciężko strawne potrawy, ostre przyprawy, alkohol, coca colę, kawę, mocną herbatę. - W aptekach i zielarniach można kupić środki ziołowe przeciw bezsenności, np. Somnoten, Passispasmin czy Neospasmina, Kalms, Persen, Relana, Waleriana na noc, Lekosen. - Przy bezsenności przewlekłej konieczna jest pomoc lekarza, który ustali jej przyczynę. Jeśli jest nią choroba, trzeba jak najszybciej ją leczyć. - Przy bezsenności wywołanej długotrwałym stresem konieczna jest psychoterapia. Pomocne są środki nasenne na receptę. Nie mogą być stosowane długo, bo grożą uzależnieniem. kons.: dr Jolanta Kunikowska, spec. chorób wewnętrznych