Giardioza: Przyczyny, objawy i leczenie

Giardioza (lamblioza) to choroba wywoływana przez pierwotniaki Giardia lamblia. Schorzenie występuje bardzo często w krajach rozwijających się, a przyczyniają się do tego złe warunki sanitarne. Do zarażenia się pierwotniakiem może jednak dojść w każdym kraju na skutek nieprzestrzegania zasad higieny (np. gdy nie myjemy rąk przed posiłkiem). Choroba najczęściej atakuje małe dzieci uczęszczające do żłobków i przedszkoli, ale pasożytem mogą się też zarazić dorośli. Czynnikiem ryzyka jest spożycie zakażonej żywności (pierwotniaka przenoszą muchy) lub wody (np. ze studni czy strumienia, warto wiedzieć, że pasożyt może się znajdować także w wodzie w basenie), nieumycie rąk po skorzystaniu z toalety, a także kontakt z zakażonymi zwierzętami (np. psem lub kotem).

Giardia lamblia posiada cztery pary wici (szybko się przemieszcza) oraz przyssawkę, za pomocą której "przyczepia" się do błon śluzowych w przewodzie pokarmowym człowieka. Bardzo szybko się też namnaża i rozprzestrzenia w organizmie, siejąc spustoszenie.

Warto wiedzieć, że aż 90% przypadków giardiozy długo nie daje żadnych objawów, a zakażona pierwotniakiem osoba dowiaduje się o chorobie, dopiero gdy przybiera ona postać przewlekłą. Pojawiają się wtedy symptomy takie jak ciągłe zmęczenie, apatia, wzdęcia i nawracające bóle brzucha. Pierwotniak żeruje najczęściej w jelitach (ale też w dwunastnicy, pęcherzyku żółciowym i żołądku) i uniemożliwia prawidłowe wchłanianie się substancji odżywczych do organizmu. W przypadku braku leczenia, może więc dojść do powikłań, takich jak anemia, niedobory witamin i minerałów, reaktywne zapalenie stawów (objawia się przede wszystkim bólem i zapaleniem stawów oraz kręgosłupa) czy choroba Whipple’a (groźna infekcja bakteryjna jelit).

10% osób cierpiących na giardiozę skarży się na dolegliwości o różnym stopniu natężenia, które nie występują każdego dnia. Z tego powodu choroba często bywa bagatelizowana. Objawy, które powinny nas skłonić do wizyty u lekarza, to brak apetytu połączony z ciągłym głodem słodyczy, bóle głowy, bezsenność, zmęczenie, podwyższona temperatura, nawracające biegunki, bóle brzucha po jedzeniu, a także cuchnące stolce.

Giardiozę diagnozuje się na podstawie badań próbki kału lub pobranej treści dwunastnicy, a także badań krwi. Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych – lekarz decyduje o dawce i czasie leczenia na podstawie wyników badań. Często konieczne jest zbadanie wszystkich członków rodziny. Warto wiedzieć, że leków zwalczających pasożyty nie powinno się przyjmować profilaktycznie, ponieważ bardzo obciążają wątrobę. Terapia trwa do 10 dni, a jej zakończenie powinno być poprzedzone kolejnymi badaniami kału i krwi. W czasie leczenia pomocna jest również dieta ograniczająca węglowodany, a przede wszystkim słodycze. Cukier jest bowiem pożywką dla pierwotniaków wywołujących chorobę i sprzyja ich szybkiemu namnażaniu się. Konieczne jest też przestrzeganie zasad higieny.