Hirsutyzm: Przyczyny, objawy i leczenie
Hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie to zmora wielu kobiet. Włoski wyrastające na plecach, wewnętrznej stronie ud, dekolcie czy na twarzy są przyczyną kompleksów i niższego poczucia własnej wartości. Dlatego kobiety często decydują się na specjalistyczne zabiegi w salonach piękności, na przykład laserową depilację. Niestety nie przynoszą one pożądanych rezultatów – włoski szybko odrastają. Wszystko dlatego, że hirsutyzm sam w sobie nie jest chorobą, a jedynie objawem innych problemów ze zdrowiem. Dopiero usunięcie prawdziwej przyczyny pozwoli uporać się z nadmiernym owłosieniem na ciele. Kiedy mówimy o hirsutyzmie, jakich chorób jest on objawem i na czym polega leczenie?
Hirsutyzm objawia się nadmiernym owłosieniem (typu męskiego) u kobiet. Włosy pojawiają się zazwyczaj na twarzy (nad wargami, tzw. wąsik), plecach, podbrzuszu, wewnętrznej stronie ud, pośladkach, palcach rąk, na dekolcie, a także na piersiach. U kilku osób na całym świecie zdiagnozowano nawet hirsutyzm dziąseł – włoski przypominające rzęsy wyrastały w jamie ustnej pomiędzy zębami. Hirsutyzm diagnozuje się, korzystając ze skali Ferrimana-Gallweya – ciało podzielone jest na 9 obszarów, a każdy z nich ocenia się w skali od 0 do 4, gdzie 0 oznacza brak owłosienia, a 4 bardzo gęste owłosienie. Wynik się sumuje – powyżej 8 punktów podejrzewa się hirsutyzm. Do diagnozy niezbędna jest jeszcze ocena zewnętrznych narządów płciowych oraz określenie stężenia hormonów w poszczególnych dniach cyklu miesiączkowego. Pomocna jest także tomografia komputerowa i USG jamy brzusznej.
Najczęstszą przyczyną hirsutyzmu są zaburzenia hormonalne. U kobiet z nadmiernym owłosieniem diagnozuje się znacznie podwyższone stężenie testosteronu (męski hormon płciowy) i innych hormonów androgenowych (produkowanych głównie przez nadnercza) w organizmie. To z kolei często wiąże się z innymi schorzeniami, np. zespołem policystycznych jajników (PCOS). W pierwszej kolejności jednak lekarze powinni wykluczyć chorobę nowotworową jajników lub nadnerczy (zdarza się rzadko, ale bardzo ważne jest szybkie wdrożenie leczenia). Inne schorzenia, które objawiają się nadmiernym owłosieniem, to insulinooporność, zespół Cushinga (nadmierne wydzielanie glikokortykosteroidów przez nadnercza), niski poziom estrogenów i zaburzenia hormonalne. Hirsutyzm może również występować u kobiet otyłych, w ciąży i po menopauzie. Czynnikiem ryzyka są też predyspozycje genetyczne i przyjmowanie niektórych leków (np. kortykosteroidów, leków przeciwkopadaczkowych, niektórych stosowanych przy nadciśnieniu, a także antykoncepcyjnych).
O hirsutyzmie idiopatycznym mówimy, kiedy jego przyczyny są nieznane, tzn. poziom androgenów w organizmie kobiety jest prawidłowy. Powodem nadmiernego owłosienia na ciele może być wtedy zwiększona wrażliwość mieszków włosowych na hormony androgenowe.
Leczenie hirsutyzmu
Podstawą leczenia hirsutyzmu jest eliminowanie przyczyn jego występowania. W pierwszej kolejności należy więc wyrównać poziom wszystkich hormonów za pomocą środków farmakologicznych. Zespół policystycznych jajników leczy się poprzez terapię hormonalną, stymulowanie owulacji (jeśli kobieta chce zajść w ciążę) lub zabieg chirurgiczny (usunięcie torbieli). W przypadku problemów z nadnerczami konieczne jest przyjmowanie glikokortykosteroidów lub antyandrogenów. Jeśli hirsutyzm wiąże się z otyłością lub insulinoopornością, kluczową rolę odgrywa też prawidłowa dieta i pozbycie się nadprogramowych kilogramów.
