In vitro - kiedy zdecydować się na zabieg?
Posiadanie potomstwa to marzenie wielu par. Czasem jednak starania się przedłużają, wywołując tym samym niepokój i obawy. Kiedy możemy mówić o problemie niepłodności? Jak ją zdiagnozować i leczyć?
Niepłodność w dzisiejszych czasach staje się coraz powszechniejszym problemem. Skala tego zjawiska jest na tyle duża, że Światowa Organizacja Zdrowia uznała ją za chorobę społeczną. Szacuje się, że niepłodność może dotyczyć nawet 15 proc. par starających się o potomstwo.
Jednocześnie wraz z powszechnością tej choroby rozwijają się dziedziny wspierające leczenie i wczesną diagnostykę niepłodności. Dziś taka diagnoza wcale nie oznacza rezygnacji z marzeń o potomstwie. Wręcz przeciwnie - wczesne rozpoznanie i odpowiednia kuracja zwiększają szanse pary na posiadanie dziecka. Dlatego tak duży nacisk warto kłaść na regularne badania, zwłaszcza w przypadku prób zajścia w ciążę.
Ciąża to wyjątkowy stan - by mogła się wydarzyć, muszą zaistnieć ku temu odpowiednie warunki. Nie każde współżycie zakończy się zapłodnieniem. Starania o dziecko mogą trwać czasem nawet kilka lub kilkanaście miesięcy. Z pewnością nie musi być to powód do niepokoju - a raczej motywacja dla rodziców do jeszcze intensywniejszych starań.
Istnieją jednak pewne kryteria, dzięki którym para może ocenić, czy niepowodzenia w tej kwestii nie wynikają aby z poważniejszych problemów. Duże znaczenie w tej kwestii ma wiek partnerów. Kiedy zdecydować się na diagnostykę?
Kobiety:
- do 30 roku życia - po 1 roku nieskutecznych starań,
- między 30 a 40 rokiem życia - po 6 miesiącach nieskutecznych starań,
- powyżej 40 roku życia - jak najszybciej.
Mężczyźni:
- powyżej 40 roku życia - jak najszybciej.
Jakie są główne przyczyny problemów z płodnością? Przyczyny niepłodności rozkładają się w następujących proporcjach: 1/3 stanowi czynnik kobiecy, 1/3 męski, 1/3 problem dotyczy obojga partnerów. Trudności z zajściem w ciążę mogą wynikać z takich zaburzeń jak:
Do czynnika męskiego należą takie zaburzenia jak:
- oligospermia - mniejsza liczba plemników,
- astenospermia - zmniejszona ruchliwość plemników,
- teratospermia - odsetek prawidłowo funkcjonujących plemników mniejszy niż 4%.
Wśród często wymienianych czynników dotyczących płodności u kobiet należą:
- endometrioza,
- zaburzenia owulacji,
- uszkodzenia lub niedrożność jajowodów,
- wady w obrębie jamy macicy,
- problemy z donoszeniem ciąży,
- wczesne wygasanie czynności jajników,
- czynnik szyjkowy.
Kiedy należy podjąć decyzję o rozpoczęciu leczenia niepłodności? W sytuacji, gdy lekarz zdiagnozował problem, nie należy zwlekać z terapią. Z upływem czasu szanse na ciążę będą coraz mniejsze - wynika to m.in. z malejącej rezerwy jajnikowej. Wszystko zależy również od dodatkowych czynników, m.in. wieku pary oraz rodzaju dolegliwości. Pierwszym krokiem nie musi być in vitro - wczesne zalecenia mogą dotyczyć zmiany stylu życia, diety i wielu innych. Im szybciej podjęte działanie, tym większa szansa na powodzenie terapii.
Choć in vitro to z pewnością najpopularniejsza metoda leczenia niepłodności, to poza nią jest jeszcze kilka innych dróg terapii. Ostateczną decyzję o jej kierunku powinien podjąć ekspert z kliniki leczenia niepłodności. Po przeanalizowaniu badań i postawieniu diagnozy określi, która z metod będzie najskuteczniejsza i zarazem najbezpieczniejsza dla pacjentów.
Wśród dostępnych metod wyróżniamy:
- inseminację,
- in vitro,
- in vitro z komórkami jajowymi dawczyń.
Poza samymi wskazaniami lekarza, przystąpienie do każdej z tych metod wymaga spełnienia konkretnych kryteriów kwalifikujących. Sama możliwość skorzystania z zabiegu in vitro musi zostać poprzedzona udokumentowaną roczną historią leczenia niepłodności innymi metodami niż zapłodnienie pozaustrojowe. Co więcej, niektóre zabiegi, jak np. in vitro z komórkami jajowymi dawczyni oraz in vitro z nasieniem dawcy będą wymagać informacji o historii leczenia obojga partnerów.
