Jak chronić nerki przed cukrzycą
Choroba ta przez wiele lat rozwija się bezobjawowo, ale niszczy różne narządy. Między innymi nerki.
Nerki to biologiczny filtr organizmu. Przepływająca przez nie krew jest oczyszczana ze zbędnych produktów przemiany materii. Potrzebne substancje są wyłapywane i przekazywane do wykorzystania przez organizm. Podstawowym budulcem nerek są nefrony, w których znajdują się kłębuszki nerkowe, czyli drobne naczynia krwionośne. Mogą one łatwo ulec uszkodzeniu. Najgroźniejszy dla nich jest nadmiar cukru we krwi. Gdy cukier uszkodzi kłębuszki nerkowe, zaczyna się rozwijać nefropatia cukrzycowa. To bardzo pogarsza funkcjonowanie nerek. Często bywa przyczyną przeszczepu tego narządu u osób z cukrzycą. Objawia się stałą obecnością białka w moczu. Jeśli przekroczy ono dopuszczalną normę (300 mg na dobę), mówimy o białkomoczu. Przyjmuje się, że jego wystąpienie to skutek trwałego uszkodzenia 10 proc. nefronów. A to prowadzi do gromadzenia się w organizmie substancji toksycznych. Nefropatia cukrzycowa jest wykrywana przypadkowo, bo w jej początkowej fazie chory nie ma żadnych dolegliwości. Dlatego osoby z cukrzycą powinny często wykonywać badanie moczu.
Nie wszyscy chorzy na cukrzycę są jednakowo narażeni na uszkodzenie nerek. Ryzyko nefropatii rośnie, gdy cukrzyca jest długo nieleczona lub źle leczona, a więc gdy w krwi i moczu utrzymuje się wysokie stężenie glukozy. Chorobie sprzyja wysoki poziom cholesterolu całkowitego, niski poziom HDL i trójglicerydów. Zagrożeniem są częste zakażenia układu moczowego i genetyczne zmiany w błonie włośniczek - naczyń krwionośnych kłębuszków nerkowych. Nerkom nie służy dieta bogata w białko zwierzęce. Najgroźniejsze jest jednak stale podwyższone ciśnienie tętnicze, bo uszkadza włośniczki. Im niższe ciśnienie, tym dłużej nerki pozostają sprawne.
Bardzo ważnym elementem ratowania nerek jest obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Obniżenie wartości ciśnienia skurczowego o 10, a rozkurczowego o 5 mm Hg zmniejsza ryzyko nefropatii o 20-45 proc. Niezwykle ważnym elementem terapii jest także utrzymywanie właściwego poziomu glukozy - przyczyny wszelkiego zła u osób z cukrzycą. Nie jest to zbyt trudne. Do dyspozycji pacjentów jest wiele skutecznych lekarstw. By mogły one właściwie działać, trzeba przestrzegać diety cukrzycowej i zaleconej przez lekarza aktywności fizycznej.
kons.: dr Grzegorz Borstern, spec. chorób wewn.
