Jak rozpoznać udar mózgu?

Mózg musi być stale zaopatrywany w tlen i składniki odżywcze. Gdy ten proces zostanie zakłócony, dochodzi do udaru. Wyróżniamy jego trzy rodzaje:

• Niedokrwienny: Występuje, gdy krew nie dopływa do mózgu. Dotyczy on ok. 80 proc. chorych. Grozi np. osobom cierpiącym na miażdżycę. W przypadku tej choroby przepływ krwi w tętnicach blokują odkładające się w nich złogi cholesterolu.
• Krwotoczny: Ten rodzaj udaru stanowi ok. 20 proc. przypadków. Dotyczy chorych z nadciśnieniem, tętniakiem mózgu. Udar powoduje pęknięcie naczyń i wylew krwi do mózgu (stąd potoczna nazwa: wylew).
• Tzw. mały udar: To chwilowe zaburzenie funkcji neurologicznych np. czucia, widzenia. Objawy ustępują w ciągu doby. Często poprzedza wystąpienie udaru niedokrwiennego.

Udar krwotoczny poprzedzają charakterystyczne objawy: bardzo silny, nagły ból głowy, wymioty, drgawki, utrata przytomności.

Rozpoznanie udaru niedokrwiennego nie jest już takie oczywiste.

Jeśli podejrzewamy go u bliskiej osoby, warto przeprowadzić u niej test FAST. Po polsku ten angielski skrót znaczy „szybko” i pochodzi od czterech słów: face (twarz), arm (ramię), speach (mowa), time (czas).

F (twarz) – prosimy chorego, by się uśmiechnął. Jeśli to udar, jeden kącik ust opada.

A (ręce) – prosimy chorego o zamknięcie oczu i podniesienie rąk. Jeśli doszło do udaru, jedna ręka będzie opadać. Trudno ją np. podać drugiej osobie. Co ważne, problemy mogą dotyczyć również nogi po tej samej stronie: nie można zrobić kroku.

S (mowa) – prosimy o wypowiedzenie jakiegoś zdania. Chory po udarze będzie miał trudności z jego powtórzeniem. Mowa staje się bełkotliwa, pojawiają się kłopoty z przełykaniem śliny. Osoba po udarze może nawet się nią zakrztusić.

T (czas) – jeśli podczas wykonywania wyżej wymienionych zadań coś nas zaniepokoi, jak najszybciej wzywamy karetkę.

Konsekwencje udaru (niedowłady, zaburzenia czucia, trudności z mową czy pamięcią) są bardzo poważne. Dlatego warto regularnie kontrolować swoje zdrowie. Niewielkie zmiany stylu życia i badania kontrolne zmniejszą zagrożenie. To także podstawowe zasady obrony przed wystąpieniem kolejnego udaru u osób, którym już się przytrafił.

Zdrowe nawyki:

Regularnie się badaj – raz do roku sprawdź, jaki masz we krwi poziom glukozy (norma: poniżej 100 mg/dL), cholesterolu (norma: poniżej 200 mg/dL) i trójglicerydów (norma: poniżej 150 mg/dL).

Przynajmniej co 6 miesięcy mierz sobie ciśnienie krwi. W razie nieprawidłowych wyników lekarz podpowie ci, co robić, by nie rozwinęły się u ciebie cukrzyca, nadciśnienie lub miażdżyca.

Ćwicz lub spaceruj 3-4 razy w tygodniu przez 20 minut. Ruch usprawni krążenie i uwolni od stresu (powoduje on skoki ciśnienia).

Ogranicz używki. Nadmiar alkoholu oraz palenie papierosów zwiększają ryzyko udaru.

Ogranicz tłuszcze zwierzęce, a także sól i cukier w diecie.

Dobra wiadomość dla chorych po udarze, cierpiących na spastyczność, czyli wzmożone napięcie lub sztywność mięśni. Od 1 marca 2014 roku pacjenci ci mają dostęp do bezpłatnej nowoczesnej terapii toksyną botulinową (potocznie nazywaną botoksem), substancja ta znalazła się bowiem na liście leków refundowanych. Więcej informacji na stronie internetowej Fundacji Udaru Mózgu: www.fum.info.pl