Jak się chronić przed cukrzycą
Można jej zapobiec lub znacznie opóźnić jej rozwój, utrzymując w normie poziom glukozy we krwi
Chorobą tą jest dotkniętych ok. 2,5 mln Polaków. Prawdopodobnie drugie tyle nie wie, że ma za wysoki poziom cukru we krwi, bo nie robili badań.
Prawidłowe stężenie to 60 do 100-110 mg%. Jeżeli raz zbadasz jego poziom i będzie on podwyższony, to jeszcze nie znaczy, że masz cukrzycę. Ale powinno cię to skłonić do dalszych badań.
Przekroczenie normy
Problem pojawia się, gdy po 2-krotnym badaniu na czczo (co najmniej 8 godz. po ostatnim posiłku) okaże się, że poziom cukru utrzymuje się między 100 a 125 mg%. To tzw. stan przedcukrzycowy (fachowo: nieprawidłowa glikemia lub nietolerancja glukozy). Wykonuje się wtedy test tolerancji glukozy. Na czczo pobiera się krew i oznacza poziom cukru. Pacjent wypija 75 g glukozy rozpuszczonej w wodzie i co pół godz. robi się kolejne badania krwi. Jeśli po 2 godz. poziom glukozy będzie wynosił powyżej 140 mg%, oznacza to, że organizm nieprawidłowo ją toleruje. To stan przedcukrzycowy, w którym można jednak zapanować nad chorobą. Trzeba schudnąć, prawidłowo się odżywiać i regularnie kontrolować poziom cukru we krwi, być aktywnym fizycznie.
Jaka dieta?
Musi być urozmaicona. Dostarczać witamin, minerałów, błonnika, białka, węglowodanów i tłuszczów. Głównym źródłem energii są 3 ostatnie składniki. Trzeba zachować między nimi właściwe proporcje. Węglowodany mogą pokrywać 50-60 proc. dziennego zapotrzebowania na energię, białko - 15-20 proc., tłuszcze - 20-30 proc. Połowa białka powinna pochodzić z ryb, twarogów, białek jaj. A połowa tłuszczu - z olejów roślinnych. Większość węglowodanów - z produktów najmniej przetworzonych (np. pełnoziarniste pieczywo, kasza).
Przestrzegaj ponższych zasad:
- Jedz regularnie - 3 posiłki główne i 2 dodatkowe (drugie śniadanie, podwieczorek);
- Posiłki powinny mieć podobną ilość węglowodanów;
- Zrezygnuj z cukru (pamiętaj, że jest także w ciastkach, dżemach, pralinach, miodzie);
- Ogranicz ilość soli, tłuszczów zwierzęcych, jasnego pieczywa;
- Unikaj smażenia, przestaw się np. na gotowanie na parze, duszenie z minimalną ilością tłuszczu, pieczenie w folii;
- Stosuj niskokaloryczne zamienniki, np. zamiast śmietany - jogurt naturalny;
- Spośród owoców i warzyw wybieraj te, które mają mniej węglowodanów. Np. zamiast fasoli, grochu, soi, soczewicy, kukurydzy - brokuły, cykorię, rzodkiewki, ogórki, szczypior, pomidory. Zamiast czarnej porzeczki, bananów, winogron, owoców suszonych - grejpfruty, arbuzy, melony;
- Kasze, ryż, makarony jedz lekko niedogotowane;
- Soki z owoców wyciskaj sama. Niezbędny ruch Jest równie ważny, jak dieta. Pomaga utrzymać właściwą wagę ciała, co w cukrzycy jest bardzo istotne.
Polecane są: marszobiegi, szybkie spacery, pływanie, narty, siatkówka, koszykówka, gimnastyka, jogging, aerobik. Wysiłek fizyczny musi być regularny. Najlepiej ćwiczyć co najmniej 3 razy w tyg. po 30-60 min. Ćwiczenia należy zaczynać od łatwiejszych i kończyć uspokajającymi tętno. Podczas gimnastyki pić niskozmineralizowane, niegazowane wody mineralne.
kons. dr. Grzegorz Borstern, spec. chorób wewn.
