Jak uniknąć miażdżycy?
Miażdżyca (arterioskleroza) to podstępna i groźna w skutkach choroba, która bardzo negatywnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Wiele osób bagatelizuje pierwsze objawy, zrzucając je na karb przemęczenia czy starzenia się. Tymczasem złe samopoczucie, pogorszenie kondycji fizycznej, uczucie bólu lub zimna w kończynach dolnych czy słabsze kojarzenie i koncentracja mogą świadczyć właśnie o rozwoju arteriosklerozy. Choroby szczególnie powinny obawiać się osoby z nadwagą i otyłością, ale trzeba mieć świadomość, że miażdżyca dotyka także szczupłych i bardzo młodych ludzi. Czym jest miażdżyca, dlaczego jest tak groźna i w jaki sposób jej zapobiegać?
Miażdżyca to stan zapalny tętnic. Prawidłowo funkcjonujące naczynia krwionośne są elastyczne i zapewniają swobodny dopływ krwi do wszystkich narządów i całego organizmu. Z wiekiem, a także na skutek niezdrowego trybu życia, osadzają się w nich tzw. blaszki miażdżycowe (złogi tłuszczu), które zmniejszają światło naczyń krwionośnych i coraz bardziej utrudniają przepływ krwi. Powstają one na skutek zbyt wysokiego poziomu cholesterolu we krwi.
Cholesterol to substancja produkowana przez wątrobę. Nasz organizm potrzebuje jej do procesów trawienia, utrzymania właściwej gospodarki hormonalnej czy syntezy witaminy D (jest to tzw. dobry cholesterol). Niestety na skutek spożywania zbyt dużej ilości węglowodanów, smażonych potraw oraz tłuszczy pochodzenia zwierzęcego w organizmie tworzy się tzw. zły cholesterol, który jest głównym czynnikiem odpowiedzialnym za powstawanie blaszek miażdżycowych. Wśród przyczyn wystąpienia miażdżycy, poza stylem życia, jaki prowadzimy, wymienia się predyspozycje genetyczne, a także uwarunkowania środowiskowe (niektóre grupy etniczne są bardziej narażone na zachorowanie). Na rozwój miażdżycy wpływają również inne schorzenia: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia krzepliwości krwi. Miażdżyca rozwija się najczęściej po 45. roku życia.
Miażdżyca jest bardzo groźna, ponieważ złogi najczęściej osadzają się w najważniejszych naczyniach krwionośnych organizmu – tętnicach wieńcowych serca, szyjnych oraz udowych, doprowadzających krew do kończyn dolnych. Nieleczona miażdżyca może prowadzić do powstawania groźnych dla zdrowia i życia zatorów, zawału serca, udaru, a także silnego niedokrwienia kończyn dolnych i ich amputacji.
Objawy miażdżycy
Do objawów arteriosklerozy zalicza się: osłabienie, uczucie zmęczenia nawet przy niewielkim wysiłku fizycznym, osłabienie pamięci i koncentracji. W zaawansowanym stanie dochodzi do problemów z widzeniem i słyszeniem, zaburzeń z mową i czuciem. W przypadku miażdżycy kończyn dolnych często odczuwa się ich drętwienie, ból (przeważnie nasila się w nocy) i marznięcie, a także bladość skóry i zwyrodnienia paznokci. Rzadziej miażdżyca obejmuje tętnice kręgowe (objawia się podwójnym widzeniem, bólem głowy i zawrotami) oraz tętnice dostarczające krew do jelit (powoduje bóle brzucha, nudności i biegunkę). Obserwując u siebie powyższe objawy, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, który zleci podstawowe badania (poziom cholesterolu we krwi, USG, a także tomografię czy angiografię).
Zdrowa dieta
Najważniejszym elementem chroniącym przed miażdżycą jest zdrowa dieta. Unikać powinno się tłustych i smażonych potraw, a także nadmiernego spożywania węglowodanów (są magazynowane w organizmie w postaci tłuszczu) i wysokoprzetworzonej żywności. Do tworzenia się złego cholesterolu w głównej mierze przyczyniają się tłuszcze zwierzęcego pochodzenia, takie jak smalec, masło czy słonina. W codziennej diecie warto również unikać tłustego mięsa (wieprzowego czy wołowego), a także smażenia potraw. Zdrowszym rozwiązaniem jest przygotowywanie posiłków na parze czy w piekarniku bez użycia tłuszczu.
Do codziennej diety włącz produkty, które obniżają poziom złego cholesterolu: warzywa strączkowe, olej słonecznikowy, sezamowy i rzepakowy. Przynajmniej dwa razy w tygodniu jedz ryby morskie – są bogatym źródłem kwasów omega-3, redukujących złogi tłuszczowe. Takie właściwości wykazują też orzechy oraz przetwory mleczne (chude sery, jogurty i twarogi). Do potraw dodawaj ocet jabłkowy, który obniża poziom cholesterolu i poprawia pracę serca. Dieta powinna być ponadto bogata w owoce (np. granat obniża poziom cholesterolu, a także ciśnienie krwi) i warzywa.
Aktywny tryb życia
Dla prawidłowego funkcjonowania układu krążenia oraz całego organizmu niezbędny jest ruch. Każdego dnia dbaj nawet o niewielką aktywność fizyczną. Spaceruj, maszeruj lub biegaj, staraj się regularnie jeździć na rowerze czy rolkach. Jeśli masz możliwość, wybierz się na basen albo pochodź po górach. Ruch poprawia krążenie i dotlenienie organizmu, spala dostarczone do organizmu cukry i tłuszcze, chroniąc nas przed ich magazynowaniem i skutecznie chroni przed otyłością i nadwagą.
