Jak zapobiec Alzheimerowi? Codzienne nawyki, które uchronią od choroby
Alzheimer to jedno ze schorzeń nazywanych chorobami cywilizacyjnymi, dotyka bowiem głównie osób starszych. Niestety, pomimo wieloletnich badań i prób, nadal nie wynaleziono skutecznego leku. Jedyne, co można zrobić, to starać się zminimalizować ryzyko wystąpienia choroby, trzymając się zaleceń lekarzy.
Według Światowej Organizacji Zdrowia, nawet 50 mln ludzi na świecie może zmagać się obecnie z chorobą Alzheimera. W Polsce mamy już 350 tys. zdiagnozowanych przypadków.
Kolejne 150 tys. choruje na inne rodzaje demencji. Stowarzyszenie Alzheimer Disease International obliczyło, że w 2050 roku liczba osób cierpiących z powodu otępienia przekroczy 150 mln.
Choroba Alzheimera to rezultat rozległego, nieodwracalnego uszkodzenia mózgu spowodowanego odkładaniem się w synapsach beta-amyloidów, szkodliwych białek tworzących tak zwane blaszki amyloidowe.
Ciała te nagromadzają się z biegiem lat, z czasem uszkadzając pamięć, zaburzając zdolność myślenia, a nawet wykonywania niektórych czynności ruchowych.
Pierwsze objawy Alzheimera pojawiają się, gdy uszkodzeniu ulegnie 60 do 80 proc. mózgu. Początkowe znaki ostrzegawcze to:
- Problemy z pamięcią
- Problemy z wysławianiem się
- Problemy z określeniem czasu
- Powtarzanie tych samych pytań i uwag
- Problemy z kończeniem rozpoczętej opowieści
- Dezorientacja w przestrzeni
- Gubienie rzeczy
- Trudności w wykonywaniu codziennych prac domowych
- Wahania nastrojów
- Spadek aktywności, depresja, apatia
W kolejnych etapach u chorych można zaobserwować:
- Poważne trudności z zapamiętywaniem i częste zapominanie, także długotrwałych wspomnień
- Problemy z doborem słów
- Gubienie się w dobrze znanym otoczeniu
- Problemy z ubieraniem się, posługiwaniem się sztućcami
- Nierozpoznawanie osób
- Zaburzenia rytmu dobowego
- Nadpobudliwość psychoruchowa, agresja, impulsywność
- Omamy
Choć naukowcy od dawna starają się znaleźć środek zapobiegający lub leczący chorobę Alzheimera, wciąż nie mamy nic, co mogłoby nam pomóc.
Czy jesteśmy więc całkowicie bezradni? Według lekarzy nie, albowiem jak dowiedziono, ogromny wpływ na to, czy i w jakim tempie u ludzi postępują zniszczenia w mózgu, zależy od stylu życia.
Popularna ostatnio lista rzeczy, na które szczególnie należy zwrócić uwagę w kontekście obniżenia ryzyka zapadnięcia na chorobę Alzheimera zawiera siedem pozycji. Wszystkie wiążą się z codziennymi nawykami, dietą, higieną i zdrowiem.
Waga
Otyłość i nadmierne gromadzenie się tłuszczu działa niszcząco także na komórki mózgowe. Sprzyja bowiem produkcji cytokin - białek, które biorą udział w inicjowaniu oraz podtrzymywaniu stanu zapalnego, dając znać niektórym komórkom układu odpornościowego do działania. Ich wysoki poziom utrzymujący się przez dłuższy czas może powodować przewlekłe zmęczenie, mgłę mózgową i depresję.
Sen
Zdrowy sen o odpowiedniej długości i jakości to podstawa dbania o kondycję mózgu. W czasie głębokich faz snu mózg regeneruje się i oczyszcza. Z kolei nawet jedna nieprzespana noc powoduje nadprodukcję amyloidów.
Cukier
Zdaniem części specjalistów cukier to jeden z największych wrogów naszego mózgu. Zmienia on aktywność wielu genów w centralnym organie układu nerwowego. Przyczepiając się do białek w mózgu, tworzy struktury, prowadzące do jego upośledzenia.
Zdrowe tłuszcze
Spożywanie dań i produktów, dostarczających do naszego organizmu kwasy tłuszczowe omega-3, ryb, orzechów, ziaren lnu, nasion chia, szpinaku, nie tylko zwiększa wchłanialność witamin, ale też poprawia pracę mózgu.
Aktywność fizyczna
Zostało dowiedzione, iż regularna aktywność fizyczna, szczególnie ćwiczenia aerobowe, znacząco obniża poziom białek beta-amyloidowych, odpowiedzialnych w głównej mierze za chorobę Alzheimera. Ćwicząc, poprawiamy pracę naszych neuroprzekaźników i zwiększamy ilość szarych komórek. Wszystko to może stanowić ochronę przed demencją.
Aktywność umysłowa
Nie tylko ćwiczenia fizyczne, ale także rozrywka wymagająca użycia intelektu, łamigłówki, krzyżówki, rebusy i inne zadania, przy których należy choć przez chwilę pomyśleć, zapobiegają degradacji mózgu. Kiedy uczymy się nowych rzeczy, czytamy, zmuszamy nasz mózg do pracy (na przykład myjąc zęby inną ręką, niż zazwyczaj), tworzymy nowe połączenia synaps i wzmacniamy te, które już istnieją.
Alkohol
Spożywanie alkoholu, nawet w małych ilościach, prowadzi do utraty szarych komórek. Według badań nawet najmniejsza dawka etanolu, szczególnie spożywanego regularnie, ma niszczycielskie działanie na ludzki mózg. Ograniczenie picia alkoholu to jeden z podstawowych kroków do zachowania sprawności umysłowej.
Alzheimer to straszna choroba, która sprawia, że chory powoli izoluje się od świata zewnętrznego, zapominając twarze bliskich, tracąc wspomnienia swojego życia, stając się z dnia na dzień coraz bardziej zniedołężniałym i zdezorientowanym. Choć na rynku nie ma leku, który mógłby zapobiec lub ulżyć w tym problemie, możemy spróbować zadbać o swoje zdrowie tak, aby do niego nie dopuścić.
