Jakie leki najbardziej uzależniają?

Opioidy to silne środki przeciwbólowe. Do tej grupy należy morfina stosowana do uśmierzania bólu pooperacyjnego, pourazowego, czy nowotworowego. Kodeina i oksykodon to słabsze opioidy stosowane przy leczeniu bólu o niższym natężeniu. Z jednej strony - przynoszą ulgę w cierpieniu, ale są też jednymi z najbardziej uzależniających substancji znanych człowiekowi. Zażyte w dużych dawkach wywołują stany euforyczne i niebezpieczne efekty uboczne – od zawrotów głowy, po spowolnienie akcji serca i oddechu.

Pacjenci uzależnieni od kodeiny i oksykodonu, czasami rozdrabniają tabletki na proszek, który wciągają przez nos lub wstrzykują - znacznie zwiększając ryzyko przedawkowania. Uzależnienie od morfiny może prowadzić do śmierci.

Opioidy dostępne w Polsce to np. Doltard, Sevredol (zawierają morfinę), Efferalgan Codeine (zawiera kodeinę), Oxycontin (zawiera oksykodon).

Barbiturany to środki uspokajające o działaniu przeciwlękowym, nasennym i przeciwdrgawkowym. Przyjmowane w nadmiarze – mogą stać się nałogiem. Wysokie dawki, szczególnie spożyte wraz z alkoholem, powodują problemy z oddychaniem.

Jeśli nie możesz bez nich funkcjonować, potrzebujesz pomocy. Odstawienie tych środków także może być niebezpieczne – oprócz bezsenności mogą wystąpić halucynacje, drżenie mięśni i ataki padaczkowe.

Ze względu na silne właściwości uzależniające, barbiturany zostały wycofane w większości krajów świata. W Polsce stosowany jest ciągle preparat Luminalum.

To kolejna grupa środków kojących lęki, napady paniki i problemy ze snem. Są skuteczne i bezpieczniejsze niż barbiturany, lecz niewłaściwie stosowane, powodują fizyczne uzależnienie. Pamiętaj – tylko osoba, której przepisano określony lek powinna go stosować.

Leki na bazie benzodiazepin dostępne w Polsce to np. Diazepam i Xanax.

Pomogą ci, jeśli masz problemy ze snem. Ale nie należy przyjmować ich dłużej, niż to zalecił lekarz – możesz zacząć wierzyć, że nie zaśniesz bez ich zastosowania. Wprawdzie nie są to środki uzależniające, jak niektóre pigułki nasenne, ale w środowisku medycznym istnieją obawy co do ich działania, w przypadkach, kiedy pacjenci sami decydują o dawce i długości leczenia.

Przykładowe środki nasenne dostępne w naszych aptekach to: Apo-Zolpin, Morfeo.

Metylofenidat jest związkiem chemicznym o działaniu stymulującym. Ale co ciekawe – uspokaja osoby cierpiące na ADHD. To kolejny lek, który ze względu na swoje odurzające właściwości bywa nadużywany. W dużych dawkach, palony i wciągany przez nos ma działanie euforyczne, zbliżone do amfetaminy.

W Polsce dostępny jest Medikinet. 

Ale nie tylko leki dostępne na receptę są problemem. Dekstrometorfan to składnik powszechnie stosowany w lekarstwach na przeziębienie i kaszel, które można bez problemu kupić w każdej aptece. Przyjęty w większych dawkach, wykazuje działanie narkotyczne – od poczucia upojenia po pobudzenie, euforię, halucynacje, ale także wymioty, podwyższenie tętna, kłopoty z oddychaniem. Ze względu na dostępność tej substancji pod różnymi postaciami, jest szczególnie popularny pośród nastolatków.

Na naszym rynku dekstrometorfan zawierają m.in. Gripex, Robitussin, Acodin.

To substancja stosowana w leczeniu zapaleń górnych dróg oddechowych i oskrzeli. Podobnie jak dekstrometorfan – zawiera ją wiele leków dostępnych bez recepty. O ile pomaga odetkać zatkany nos i przynosi ulgę zatokom, w wielu krajach została zakazana ze względu na wykorzystywanie jej do produkcji metaamfetaminy. To dlatego część leków na przeziębienie może być podana wyłącznie przez farmaceutę. 

Pseudoefedrynę zawierają ją m.in.: Nurofen Zatoki, Sudafed, Modafen.

Jeśli obawiasz się, że ktoś z twoich bliskich nadużywa leków, najlepiej zacznij od rozmowy.

Dzieci mogą być przekonane, że leki kupione w aptece są legalne, a zatem bezpieczne. Opowiedz im o ryzykach związanych z ich nadużywaniem. I bądź czujny - naucz się rozpoznawać symptomy - szczególnie zmiany w zachowaniu. Zajrzyj też do domowej apteczki - wyrzuć lekarstwa, których już nie potrzebujesz i zwracaj uwagę na te, które zażywasz.